Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας
Είναι η ζωή μας χριστοκεντρική; Βλέπουμε σε κάθε στιγμή της τον Χριστό μπροστά μας, να μας ευλογεί και να κατευθύνει τα βήματά μας; Για κάθε μας πράξη και ενέργεια θέτουμε το ερώτημα, αν αυτή θα αρέσει στον Χριστό μας; Εγκαταλείπουμε το εγώ μας και είμαστε έτοιμοι να θυσιασθούμε για τους συνανθρώπους μας; Μπορούμε με παρρησία να αναφωνούμε αυτό που φώναζε με στεντόρεια φωνή ο Απόστολος Παύλος: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. β΄ 20);
Πόσοι από εμάς έχουμε αποθέσει τον εαυτό μας, τα προβλήματά μας, τις αγωνίες μας, τις βιοτικές μας μέριμνες, την υγεία μας στον Χριστό μας; Πόσοι από εμάς έχουμε νεκρωθεί για τον κόσμο και ζούμε μόνο για το Σωτήρα μας Χριστό; Πόσοι μπορούμε να του λέμε: Λοιπόν, δεν ζω πλέον εγώ, ο παλαιός εαυτός μου, αλλά ζείς μέσα μου Εσύ, ο γλυκύτατος Χριστός μου. Πόσοι από εμάς μπορούμε να ανοίξουμε διάπλατα την πόρτα της καρδιάς μας στον Χριστό, προκειμένου να μπεί Εκείνος και να κατοικήσει μέσα μας; Πόσοι από εμάς παραδίδουμε το τιμόνι της ζωής μας στον Σωτήρα μας Ιησού αναγνωρίζοντάς τον ως σταθερό κυβερνήτη μας, για να μας οδηγήσει όπου Εκείνος θέλει και όχι όπου εμείς επιθυμούμε;
Εάν πραγματικά ζούμε χριστοκεντρικά, καταλαβαίνουμε τι βάθος και τι μεγαλείο κρύβει η εν Χριστώ ζωή! Δεν πρόκειται για ένα σύστημα ηθικής ούτε για μια σειρά από ακατανόητες τελετουργίες. Πρόκειται για ένα πέρασμα από το θάνατο στη ζωή. Με το άγιο Βάπτισμα όλοι εμείς οι χριστιανοί ζούμε τη νέκρωση του παλαιού ανθρώπου και συγχρόνως την ανάσταση σε μια νέα ζωή, την οποία καλούμαστε να διατηρήσουμε με τον προσωπικό μας αγώνα κατά της αμαρτίας. Αν αγωνιζόμαστε να ακολουθούμε το θέλημα του Θεού, τότε νοιώθουμε να φανερώνεται η ζωή του Χριστού μέσα μας, να ζούμε χριστοκεντρικά και να δεχόμαστε τη χάρη Του σαν απαλό χάδι και να αισθανόμασθε την παρουσία του σαν χαρά και ευφροσύνη και αγαλλίαση ατελεύτητη.
Χριστοκεντρική ζωή σημαίνει σάλπισμα ειρήνης, χαράς και προόδου. Πως να ξεχάσουμε το τραγούδι των κατηχητικών μας χρόνων που λέει ότι «ο Χριστός είναι που δίνει τη χαρά και την ειρήνη»; Χριστοκεντρική ζωή σημαίνει ότι ζεί μέσα μας ο Χριστός· ότι έχουμε «τον Χριστόν εν τοις στέρνοις ημών», όπως ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, ότι Αυτός είναι η πνοή μας, η χαρά μας, η δύναμή μας. Υπάρχει γλυκύτερη εμπειρία από το να έρχεται και να κατασκηνώνει στην καρδιά μας όλη η Αγία μας Τριάδα; Υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να έχουμε ένοικο στην κατοικία της καρδιάς μας τον Κύριο, θα μας πεί ο ιερός Χρυσόστομος; «Του τον Χριστόν έχοντος ένοικον τι γένοιτο αν μακαριώτερον πώποτε;». Αυτή είναι η πιο μεγάλη χαρά του χριστιανού.
Χριστοκεντρική ζωή σημαίνει ότι έχουμε «νούν Χριστού» (Α΄ Κορ. β΄ 16). Οι σκέψεις μας είναι σκέψεις Χριστού, πρώτες και καθαρές, όχι δεύτερες και ρυπαρές, τα αισθήματά μας αισθήματα Χριστού, οι πόθοι μας πόθοι Χριστού, η ζωή μας ζωή «εν Χριστώ Ιησού». Σημαίνει ότι δίνουμε την καρδιά μας ολοκληρωτικά και όχι μέρος της στον Κύριο. Δεν του νοικιάζουμε ένα διαμέρισμα της καρδιάς μας, αλλά ολόκληρο το οικοδόμημά της. Δεν τον βάζουμε σε μια ακρούλα του σπιτιού μας, αλλά στο κέντρο του. Τον αγαπούμε και τον σεβόμαστε «εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της καρδίας και εξ όλης της διανοίας μας». Χριστοκεντρική ζωή σημαίνει ότι εφαρμόζουμε στην πράξη το άγιο Ευαγγέλιο, ότι πράττουμε τα αρεστά ενώπιον του Κυρίου. Καθαρίζουμε τα χέρια μας οι αμαρτωλοί και αγνίζουμε τις καρδιές μας οι δίψυχοι, σύμφωνα με την προτροπή του Αδελφοθέου Ιακώβου (Ιακ. δ΄ 8).
Και οφείλουμε να τις αγνίζουμε, γιατί Εκείνος είναι πάναγνος και πως θα κατοικήσει σε σπιλωμένο οίκημα; Σημαίνει επίσης ότι δείχνουμε σε όλους αγάπη και καλωσύνη. Είμαστε ευεργετικοί, σπλαχνικοί, φιλόστοργοι, συγχωρούμε ο ένας τον άλλον. ῞Οταν μέσα μας μένει ο Χριστός, λέγει ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας,, τι άλλο μας χρειάζεται, ή ποιο αγαθό μας διαφεύγει; Αρκεί και εμείς να μένουμε μαζί Του. Τότε και ένοικο έχουμε και κατοικία, ώστε να είμαστε μακάριοι τόσο για την κατοικία μας όσο και γιατί την παραχώρησή της σε τέτοιο ένοικο. Όταν, λοιπόν, πάρουμε την απόφαση να νοικιάσουμε το σπίτι της καρδιάς μας στον Χριστό, τότε όλα τα αγαθά του κόσμου θα είναι δικά μας, αφού ο ένοικός μας είναι «ο δοτήρ των αγαθών», ο δωρεοδότης, ο αγαθόδωρος Κύριος. Τότε κάθε φαύλη πράξη και επιθυμία μας απομακρύνεται, αφού τίποτα πονηρό δεν στέκεται εμπρός σε τόσο σορό αγαθών. Τίποτε πονηρό δεν κατορθώνει να μας πλησιάσει, όταν ο Χριστός είναι μαζί μας, όταν κατοικεί στην καρδιά μας και όταν η αγιότητά Του διαπερνάει όλη μας την ύπαρξη και βασιλεύει μέσα μας!
Τα βέλη που έρχονται από έξω τα εμποδίζει Εκείνος να μας εγγίσουν, αφού έχει περιφρουρήσει την καρδιά μας με τη χάρη Του. Αλλά και κάθε τι το φαύλο που τυχόν υπάρχει μέσα μας, το απομακρύνει ωθώντας το, όπως τα μάτια μας διώχνουν με το δάκρυ τα ξένα σώματα που τολμούν να εισχωρήσουν σε αυτό. Ο Χριστός είναι ο μεγάλος ένοικος που γεμίζει όλη την κατοικία Του με χάρη, ειρήνη, χαρά, δύναμη και υγεία. Είναι ο φωτοδότης ένοικος, που διώχει τα σκότη. Είναι αυτός που μας ενδύει με το χιτώνα της αφθαρσίας. Ζητάει από εμάς μόνο να ενωθούμε μαζί Του και να τον αφήσουμε ένοικο της καρδιάς μας, που γίνεται σπίτι Του και να του φωνάζουμε διαρκώς: «Πάσαν την ζωήν ημών Σοι παραθώμεθα».
Έχοντας, λοιπόν, νοικάρη στην καρδιά μας τον Χριστό ζούμε χριστοκεντρικά και δεν μπορούμε να μη νοιαζόμαστε για τον πρόσφυγα αδελφό μας που θλίβεται μόνο με τη θύμηση της γης που του λείπει. Μεριμνάμε για τον πάσχοντα, για αυτόν που λιώνει στο κρεββάτι του πόνου. Και όχι μόνο με στιγμιαία προσφορά, αλλά με συνεχή και ατελείωτη. Μοιράζουμε πραότητα και συμπόνια, καλωσύνη και αγάπη. Καταλαβαίνουμε ότι η ανάπλαση της ανθρωπότητος είναι ζήτημα εσωτερικής καθάρσεως. Ζήτημα προσωπικής καθάρσεως του καθενός μας και γενναίας τοποθετήσεώς μας μπροστά στις υποχρεώσεις μας προς τους συνανθρώπους μας.
Όταν περιστρεφόμαστε γύρω από τον Χριστό μας, ζούμε σύμφωνα με τις εντολές Του, αγωνιζόμαστε και παλεύουμε με τον κακό εαυτό μας, νικούμε τον εγωισμό και προσφέρουμε τις δυνάμεις μας και κάθε μας ικμάδα για εξυπηρέτηση των συνανθρώπων μας. Ντυνόμαστε αυταπάρνηση, ταπείνωση, αγάπη. Αντιτασσόμαστε στο μανιασμένο ξέσπασμα του μίσους, που φοβερίζει την ανθρωπότητα, ιδιαίτερα σήμερα, με αφανισμό. Παίρνουμε στα χέρια μας τη ζύμη, για να πλάθουμε με τον πόνο και την αγάπη τον άρτο της αληθινής ζωής, της αιώνιας. Ανακαλύπτουμε τον άνθρωπο, τη γνήσια εικόνα του Θεού και όλα γύρω μας παίρνουν νόημα και χάρη. Το δάκρυ μας μαλακώνει κάθε σκληρότητα της καρδιάς μας και μέσα της φυτρώνουν τα ρόδα της συμπόνοιας και της συμπαραστάσεως των εμπεριστάτων, έτσι ώστε από αυτή τη ζωή να αισθανόμαστε πολίτες της Βασιλείας των Ουρανών, να βιώνουμε τη διαβεβαίωση του Κυρίου μας «Η Βασιλεία του Θεού εντός υμών εστί» (Λουκ. ιζ΄ 21 ).
Χριστοκεντρική ζωή σημαίνει ότι ο Χριστός είναι η ζωή μας. Είναι η αρχή και το τέλος της, η αιτία και ο σκοπός της ζωής του καθενός μας, είναι η σφιχταγγαλιασμένη ένωσή μας με Αυτόν που είναι ο Σωτήρας μας, ο Λυτρωτής μας. Με αυτόν που φωτίζει το νού μας, ενδυναμώνει τη θέλησή μας, αγιάζει την καρδιά μας. Όταν ο Χριστός βρεί κατάλυμα στην καρδιά μας τότε έχουμε διαρκή επικοινωνία μαζί του με την προσευχή μας, ρυθμίζουμε τις πράξεις και τις επιθυμίες μας σύμφωνα με το δικό Του θέλημα, ώστε να μην τον κακοκαρδίσουμε, και προσδοκούμε τη Βασιλεία Του και την αιώνια ζωή κοντά Του.
Όμως, για να κατοικήσει μέσα μας ο Χριστός, οφείλουμε να νεκρώσουμε τον παλαιό άνθρωπο. Αυτό ακριβώς μας προτρέπει ο απόστολος Παύλος λέγοντας: «Νεκρώσατε ούν τα μέλη υμών τα επί της γης»· δηλαδή, νεκρώστε τα μέλη σας που επιθυμούν τις γήινες απολαύσεις και ηδονές. Νεκρώστε κάθε πάθος και υποδούλωση στο κακό, κάθε κακή επιθυμία.
Με τον Χριστό μας στο κέντρο ζούμε μια νέα, ενάρετη και αγία ζωή, η οποία είναι ασυμβίβαστη με τα πάθη, τα οποία κατονομάζει ο απόστολος Παύλος: «πορνείαν, ακαθαρσίαν, πλεονεξίαν… οργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αισχρολογίαν». Αυτός, ο Κύριός μας, δρα σαν αλεξικέραυνο και διώχνει μακριά τους κεραυνούς των αμαρτωλών παθών και των κακών επιθυμιών. Αυτός μας ενώνει γύρω Του, όπως η όρνις τα κλωσσόπουλά της καταργώντας κάθε φυλετική διαφορά η κοινωνική ανισότητα. Όπως λέει ο απόστολος Παύλος, «ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός». Δεν υπάρχει πλέον διάκριση Έλληνα και Ιουδαίου, περιτμημένου Ισραηλίτη και απερίτμητου εθνικού, βάρβαρου και Σκύθη, δούλου και ελεύθερου. Όλοι ενώπιον του Χριστού μας είμαστε ίδιοι.
Όλοι μας βάζουμε στη ζωή μας κάποιους στόχους και αγωνιζόμαστε να τους φθάσουμε. Οι νέοι βάζουν στόχο να σπουδάσουν και να βρούν μια καλή δουλειά, η οποία θα τους αποφέρει χρήματα και ίσως κοινωνική αναγνώριση. Οι οικογενειάρχες βάζουν στόχο να σπουδάσουν τα παιδιά τους και να τα αποκαταστήσουν επαγγελματικά, οικογενειακά και κοινωνικά. Όλοι βάζουν στόχους, βάζουν τον πήχυ ψηλά, και αγωνίζονται. Ο υψηλότερος, όμως, πήχυς, ο ωραιότερος αγώνας, ο καλύτερος στόχος, είναι η ένωσή μας με τον Χριστό, με τον νοητό Ήλιο της δικαιοσύνης, ο οποίος πρέπει να κατέχει το κέντρο της ζωής μας, ώστε να περιστρεφόμαστε γύρω Του, όπως οι πλανήτες γύρω από τον ήλιο. Η τάξη που επικρατεί στο σύμπαν είμαι βέβαιος ότι επικρατεί και στις καρδιές των χριστιανών που ζούν χριστοκεντρική ζωή. Τάξη στην προσευχή, τάξη στις επιθυμίες, τάξη στη συμπεριφορά μας.
Στην προσευχή μας τότε ο Θεός είναι πολύ οικείος. Στις επιθυμίες μας δεν υπάρχει προτεραιότητα στα χρήματα, στην κοσμική επιτυχία, στην καταξίωση. Αξία μας είναι ο Χριστός μας, ο οποίος απομαρύνει μακριά κάθε μας απαξία. Η πνευματική ζωή, η χριστοκεντρική ζωή που συμφωνεί με το θέλημα του Κυρίου μας, μπορεί να μην είναι εύκολη, είναι, όμως, επιτυχής. Αξίζει να την ακολουθήσουμε. Δεν θα μετανοίωσουμε. Ο Χριστός μας είναι ο Άρτος της ζωής, η πηγή των αγαθών, η ειρήνη του κόσμου, η αιώνια ζωή.
Σήμερα ο κόσμος δεν ζεί χριστοκεντρικά. Έχει διώξει τον Χριστό από τη ζωή του. Εκείνος σεβόμενος την ελευθερία μας απομακρύνεται θλιμμένος. Δεν έχει φύγει μόνος Του. Εμείς τον διώξαμε με τη συμπεριφορά μας, με τους εγωισμούς μας, με τις αμαρτίες μας, με την αυτονόμησή μας. Η απομάκρυνση, όμως, του Θεού έχει και τις συνέπειές της. Έτσι, ζούμε σε ένα κόσμο ταραγμένο. Σε ένα κόσμο που ψάχνει να βρεί διεξόδους στα αδιέξοδά του, στα τυφλά. Ο Χριστός μας είναι το φως το αληθινό. Εάν το σβήσουμε περιπατούμε στο σκοτάδι και «ο περιπατών εν τη σκοτία ουκ οίδεν που υπάγει» ( Ιωάν. ιβ΄ 35) μας λέγει ο Ευαγγελιστής της αγάπης. Κοντά στο Χριστό μας είμαστε ασφαλισμένοι, μακρυά Του νοιώθουμε ανασφάλιστοι. Κοντά Του ειρηνεύουμε, μακρυά Του ταραζόμαστε. Κοντά Του ζούμε ήσυχα και προοδεύουμε, μακρυά Του κινδυνεύουμε και οπισθοχωρούμε.
Σήμερα με την κρίση που μαστίζει την πατρίδα μας όλοι νοιώθουμε ανασφαλείς, το αύριο έρχεται αβέβαιο, πόλεμοι και συρράξεις ακούγονται γύρω μας και η ταραχή έχει καταλάβει το μέρος της ειρήνης στις καρδιές μας. Τώρα περισσότερο, όμως, από κάθε άλλη φορά οφείλουμε να θρονιάσουμε στις καρδιές μας τον Χριστό μας, το Άρχοντα της Ειρήνης, και να θυμηθούμε με πόσο σαφή και κατηγορηματικό τρόπο μας διαβεβαιώνει ο ίδιος λέγοντας στον καθένα μας: «Ου μη σε ανώ, ουδ’ ου μη σε εγκαταλίπω» (Εβρ. ιγ΄ 5). Ο χριστοκεντρικός άνθρωπος δοξολογεί τον Θεό, ποθεί να μένει κοντά του φωνάζοντας: «Κύριε, μείνον μεθ’ ημών» (Λουκ. κδ΄ 29). Τότε νοιώθει το χάδι Του και ακούει την ευλογημένη του φωνή να μας λέει: Παιδί μου, δεν πρόκειται να σε αφήσω μόνο και απροστάτευτο. Βοηθός σου είμαι «εν θλίψεσι» (Ψαλμ. θ΄ 10 ), γι’ αυτό ζήτησέ Με. «Επικάλεσαί με εν ώρα θλίψεως και εξελούμαί σε» (Ψαλμ. μθ΄ 15). Μην απογοητεύεσαι εμπρός στα προβλήματα της ζωής. Ζήτησε τη βοήθειά μου και εγώ θα σε βγάλω από κάθε δυσκολία. Σε περιμένουν και εσένα θλίψεις, αλλά μην απογοητευθείς από αυτές. Παίρνε δύναμη, μην κάμπτεσαι, μη χάνεις το θάρρος σου. Εγώ «νενίκηκα τον κόσμον» (Ιωάν. ιστ΄ 33). Η πίστη σου ας γίνει πηγή δυνάμεως, πηγή υπομονής, πηγή ψυχικού ηρωισμού, πηγή ειρήνης. Εγώ θα είμαι μαζί σου όλες τις ημέρες της ζωής σου «έως της συντελείας των αιώνων» (Ματθ. κη΄ 20) και θα σού δίνω πάντοτε χαρά και ειρήνη.
