Η αναγκαιότητα της άσκησης στον σύγχρονο άνθρωπο

 (Με  αφορμή τον 11^ο Διεθνή Ημιμαραθώνιο Δρόμο ‘Θανάσης Σταμόπουλος’)

Του  Δημητρίου Ελ. Σούλα, Τακτικού  Καθηγητή του ΤΕΦΑΑ Τρικάλων  Προπονητή Στίβου του Γ.Σ.Τρικάλων

Η τεχνολογική  επανάσταση  οδήγησε τον σύγχρονο  άνθρωπο σ’ ένα    επικίνδυνο “¨κινητικό παροπλισμό”, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη μελλοντική  σωματική και ψυχοπνευματική του ισορροπία. Συνέπειες, οι οποίες ίσως διαχρονικά οδηγήσουν σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες και πιο συγκεκριμένα σε βιολογικές μεταβολές και φθορές, σαν αυτές, όπου ο ανώνυμος φιλόσοφος εμφαντικά και με σκωπτικό  πνεύμα, (στηριζόμενος στις αρχές της βιολογίας- αρχές της εξέλιξης), φαντάζεται  τον άνθρωπο του μέλλοντος μ’ ένα  τεράστιο κεφάλι (αριθμομνήμονας-υπέρμετρη ανάπτυξη των εγκεφαλικών λειτουργιών )και μ’ ένα σώμα ατροφικό, όπου ο κορμός και τα άκρα θα έχουν την ίδια διάμετρο, ως αποτέλεσμα της κινητικής του απραξίας.

Μπροστά λοιπόν σ’ αυτόν τον επερχόμενο βιολογικό μαρασμό, η ανάγκη για σωματική άσκηση έχει γίνει πλέον πιεστική και επιτακτική για τους πιο κάτω λόγους:

1. Όπως προαναφέρθηκε, η καθημερινή υποκινητικότητα την οποία επέβαλλε στον άνθρωπο ο σύγχρονος τρόπος ζωής τον οδηγεί με μαθητική ακρίβεια σε έναν πιο γρήγορο βιολογικό εκφυλισμό, αφού είναι επιστημονικά διαπιστωμένο ότι  οι ανθρώπινες λειτουργίες  στο σύνολό τους και ιδιαίτερα όσες εμπλέκονται  στην πρόσληψη, μεταφορά και αξιοποίηση του οξυγόνου (Ο2),   μετά το 25ο έτος της ηλικίας παρουσιάζουν τάσεις  εκφυλισμού με ένα ρυθμό 0,6% περίπου για κάθε χρόνο που περνάει.

Στα εκφυλιστικά  φαινόμενα συγκαταλέγεται και η ατροφία του  μυϊκού  συστήματος, το οποίο   αποτελεί το 40% του σωματικού   μας   βάρους. Το μυϊκό σύστημα δεχόμενο καθημερινά  υποτονικά  κινητικά ερεθίσματα  πέφτει σε αδράνεια. Η  έλλειψη κινητικών ερεθισμάτων προκαλεί  στο συγκεκριμένο σύστημα  ατροφίες με λειτουργικές μεταβολές και αυξανόμενες μυϊκές αδυναμίες(π.χ. η κακή λειτουργία των μυών  του κορμού  ευθύνεται συχνά για τις λανθασμένες στάσεις του σώματος που με τη σειρά τους οδηγούν σε εκφυλιστικές επιδράσεις τη σπονδυλική στήλη).

2. Κατά την έντονη σωματική προσπάθεια, όλα τα συστήματα της ανθρώπινης μηχανής συμπαρασύρονται σε μια καταπληκτική και πληθωρική κινητοποίηση, φτάνοντας στα ανώτατα όρια της προσαρμογής τους.

3.Οι πνεύμονες, στην κατάσταση της  ηρεμίας, αναπνέουν περίπου 6 λίτρα αέρα το λεπτό, ενώ σε μια έντονη  προσπάθεια μπορούν να εικοσιπενταπλασιάσουν την απόδοσή  τους, ξεπερνώντας τα 150 λίτρα.

4. Η καρδιά μπορεί να οκταπλασιάσει τον όγκο αίματος που εκτοξεύει κάθε λεπτό στους διάφορους ιστούς και οι καρδιακοί παλμοί  μπορούν να φτάσουν σε υψηλά αριθμητικά επίπεδα, ενώ στην ηρεμία κυμαίνονται γύρω στους 70 ανά λεπτό.
5. Με την άσκηση, αυξάνεται η συσταλτικότητα του μυοκαρδίου και έτσι το αίμα ρέει με μεγαλύτερη ορμή στα  αιμοφόρα αγγεία κάνοντας 9 γύρους του σώματος στο λεπτό, ενώ στην ηρεμία  Αποτέλεσμα  όλων αυτών των μεταβολών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της συνεχούς  και συστηματικής άσκησης είναι να παρατηρείται,  εκτός των άλλων, η φυσιολογική καρδιακή  υπερτροφία (όχι η παθολογική),συνέπεια της οποίας είναι η εμφάνιση της βραδυκαρδίας. Η λειτουργία της καρδιάς γίνεται με λιγότερο κόπο, εκφραζόμενη με μείωση των καρδιακών παλμών ανά λεπτό σε κατάσταση ηρεμίας.
6. Εχει αποδειχτεί ότι η άθληση αντιρροπίζει την φυσιολογική μείωση της αερόβιας ικανότητας που έρχεται με την ηλικία. Παρατηρήθηκε για παράδειγμα ότι  ένας 50χρονος, που  γυμνάζεται, έχει κατά μέσο όρο την αερόβια ικανότητα ενός 40χρονου ή και  35χρονου ακόμη, που δεν γυμνάζεται. Αυτό σημαίνει ότι η αερόβια άσκηση οδηγεί σ’ ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 με 15  χρόνων.

7.Το μοναδικό αντίδοτο στη βιολογική φθορά είναι η ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ, η οποία βελτιώνει την  αερόβια ικανότητα, την ικανότητα δηλαδή του οργανισμού να καταναλώνει την μεγαλύτερη  δυνατή ποσότητα  οξυγόνου στο λεπτό, για να παράγει ενέργεια. Ενα  από τα πιο αντιπροσωπευτικά και δημοφιλή αερόβια μέσα που την εκπροσωπούν, είναι το τρέξιμο ή jogging, το οποίο συμβάλλει στη βελτίωση της αερόβιας ικανότητας  του  ανθρώπου, η οποία εκφράζεται περίπου γενικά με τον  εκλαϊκευμένο όρο  ΑΝΤΟΧΗ. Η ικανότητα αυτή είναι συνώνυμη της καλής υγείας του ανθρώπου και αποτελεί τον πιο σπουδαίο δείκτη της φυσικής κατάστασης και της λειτουργικής προσαρμοστικότητας  ολόκληρου του οργανισμού.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε  για να πραγματοποιήσουμε  όλα όσα προαναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της άσκησης;

1. Ο ρυθμός του τρεξίματος πρέπει να είναι τέτοιος, όπου δεν  θα εμφανίζεται  σε καμία απολύτως χρονική στιγμή της  άσκησης (π.χ. δρόμου ) η  ΚΟΥΡΑΣΗ.
2. Οταν αυτή εμφανιστεί, τότε βαδίζουμε ή  ακόμα διακόπτουμε την προσπάθεια. Αριθμητικά αυτό μεταφράζεται σε 120  έως 140 σφυγμούς το λεπτό και είναι βέβαια συνάρτηση της ηλικίας του  ασκούμενου. Ο ενδεδειγμένος αριθμός καρδιακών σφυγμών για τις ηλικίες άνω των 30 ετών  δίνεται από τον τύπο: 170 – την ηλικία ενώ για τις ηλικίες κάτω των 30 ετών ο αντίστοιχος τύπος είναι: 180-ηλικία. Π,χ  στην περίπτωση ενός 40χρονου ο αριθμός των καρδιακών του σφυγμών σύμφωνα με τον τύπο πρέπει να είναι 130 το λεπτό.
3. Οταν ο αριθμός  των  καρδιακών σφυγμών κυμαίνεται  μεταξύ  των 120  και 140  ανά   λεπτό κατά τη διάρκεια της άσκησης, ο  οργανισμός  για την κάλυψη  των  λειτουργικών  του  αναγκών  προσφεύγει  κυρίως στην καύση  των λιπών. Τα λίπη συνεπικουρούν στην οικονομικότερη κατανάλωση του γλυκογόνου. Μ’ άλλα  λόγια  το άτομο  αυτό  πέρα από  το  κέρδος των   θετικών προσαρμογών που έχει  κυρίως  στο καρδιοκυκλοφορικό του  σύστημα, μειώνει  σημαντικά  και το  λίπος.

Ο 11^ος Διεθνής Ημιμαραθώνιος Δρόμος ‘Θανάσης Σταμόπουλος’  που διοργανώνεται από τον Σύλλογο Δρομέων Τρικάλων  την ερχόμενη Κυριακή  11/3/2018, είναι μια  πολύ καλή ευκαιρία να αρχίσουμε (αν δεν αρχίσαμε ακόμη) μια συστηματική προσπάθεια για τον  «ετεροχρονισμό»  του  επερχόμενου  βιολογικού μαρασμού.

ΟΧΙ  για να ΠΡΟΣΘΕΣΟΥΜΕ  ΜΟΝΟ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ, αλλά για να                                ΔΩΣΟΥΜΕ  ΖΩΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ.