Η Μάχη της Μερίτσας, που έλαβε χώρα στις 11 -12 Φεβρουαρίου στην περιοχή της Οξύνειας
με πρωταγωνιστές απλούς ανθρώπους και με την αυθόρμητη καθοδήγηση τοπικών ηγετικών
προσωπικοτήτων, αποτελεί ένα αξιομνημόνευτο γεγονός της τοπικής ιστορίας, αλλά και
γενικότερα της περιόδου της εθνικής αντίστασης κατά τη διάρκεια της ιταλο-γερμανικής
κατοχής στη χώρας μας, το οποίο δεν έχει ακόμη καταγραφεί πλήρως και μελετηθεί
επισήμως.
Είναι μία περίπτωση ιστορικού γεγονότος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού αποτελεί
παράδειγμα γνήσιας λαϊκής αντίστασης με πολιτικά συλλογικό και ενωτικό χαρακτήρα, μια
μάχη που, αν και υπήρξε νικηφόρα χάρις στην ομοψυχία, τον έξυπνο σχεδιασμό και τον καλό
συντονισμό των συντελεστών της, ατύχησε εντούτοις στο επίπεδο της δημόσιας
αναγνώρισης και προβολής της, λόγω της αμηχανίας που προκάλεσε στους μετέπειτα
πολιτικούς, καθώς δεν ήταν ξεκάθαρα τα παραταξιακά της χαρακτηριστικά. Άλλοι την
θεώρησαν εγχείρημα των αριστερών, άλλοι δίσταζαν να την οικειοποιηθούν μια που δεν
πραγματοποιήθηκε με τις άνωθεν εντολές του Κόμματος, ενώ τους «μπέρδευε» και το
γεγονός ότι υπήρξε συνεργασία με πρόσωπα αντίθετης πολιτικής παράταξης. Πολύ δύσκολο
ήταν λοιπόν, για τις επικρατούσες μετεμφυλιακές νοοτροπίες στη χώρα μας, να γίνει
επισήμως λόγος και να εορταστεί η επέτειος μιας επιτυχούς μάχης, από τις πρώτες της
Εθνικής Αντίστασης, μια και υπήρχε η αμηχανία της ταμπέλας, γι’ αυτό και θάφτηκε πριν
καλά-καλά η ιστορία της γραφτεί.
Όμως ό,τι συνθέτει την ιστορία ενός λαού είναι οι ψηφίδες της ταυτότητάς του. Άραγε τι
έγινε σε αυτή τη μάχη; Πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα; Οφείλουμε να μάθουμε πριν
εξαφανιστεί κάθε ίχνος μαρτυρίας και έλθουν κατόπιν κάποιοι «πεφωτισμένοι ιστορικοί» να
μας πουν ότι όλα όσα ακούγονται είναι μύθοι ευφάνταστων χωρικών.
Στο δικτυακό αυτό τόπο στεγάζονται μαρτυρίες με την αυθεντική γλώσσα των απλών
ανθρώπων που τα έζησαν. Καθένας μας αποκαλύπτει και μία άλλη πτυχή των γεγονότων. Οι
αναγνώστες δεν μπορούν παρά να κρίνουν περί του λόγου το αληθές…
Ευτυχώς τα τεχνολογικά μέσα σήμερα βοηθούν στην καταγραφή και το διαμοιρασμό της
προσωπικής εμπειρίας των ίδιων των συμμετεχόντων, χωρίς άλλου είδους παρεμβολές, όσο
αυτό είναι δυνατόν. Έτσι η συλλογική ιστορία μπορεί να εγγραφεί κριτικά στη μνήμη όλων
μας. Το οφείλουμε στους πατεράδες μας, το οφείλουμε στα παιδιά μας.
Ας διαβάσουμε λοιπόν, «χωρίς φόβο και πάθος» αυτό το φρέσκο κομμάτι του παρελθόντος
μας, που ακόμα γράφεται και ας διεκδικήσουμε λόγο σε αυτό, είτε με σχόλια, είτε με την
παροχή οπτικο-ακουστικού υλικού και προφορικών ή γραπτών μαρτυριών, που θα
συμπληρώσουν το παζλ αυτής της ιστορίας.
Αυτή η προσπάθεια γίνεται από τον Αριστοτέλη Ράπτη, Ομότιμο Καθηγητή του
Πανεπιστημίου Αθηνών στην ιστοσελίδα: http://www.maxi-meritsas.eu
Αριστοτέλης Ράπτης
Ομ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
http://www.raptis-telis.com/raptis
