Οι ομορφότερες αλήθειες βίωσαν τη δυναμική τους ύπαρξη χωρίς τίτλο. Οι περιγραφές ανήμπορες σε δυναμικές χρωμάτων και ευωδιών, αν και δεν αρνήθηκαν να τινάξουν την έκφραση τους, εντούτοις απέτυχαν να ικανοποιήσουν, να απαντήσουν και να εμπνεύσουν.
Μακάρι να μπορούσε το χρώμα της φύσης να γεμίσει έντονα, άλλοτε με μαύρο κι άλλοτε με μπλε το χαρτί. Μακάρι η μυρωδιά της φύσης την Άνοιξη διαρκώς να διαχεόταν εκστατικά σε ψυχή και καρδιά. Μακάρι το χώμα να άφηνε το αποτύπωμα του στις σκέψεις που χωμάτινα και φτωχά απαιτούν και αγωνιούν. Μακάρι το κορμί του ουρανού και όλων των ευωδιών που δεν πιάνονται, να χύνουν το κρασί της ζωής στον ουρανίσκο του πιο γλυκού φιλήματος. Μακάρι το μειδίαμα της υπόσχεσης, να ζάλιζε μεθυστικά τον έρωτα για περισσότερη ζωή και απόλαυση και να ζούσε τον πόθο στις βρεγμένες σελίδες των ανικανοποίητων «θέλω».
Έχω την εντύπωση πως μάθαμε να είμαστε ζωντανοί στη νεκρή ύπαρξη της εκφραστικής μας αγάπης. Αυτή η αγωνία της έντασης που διαπνέει τις εκφάνσεις της πολυποικιλότητας ή σε λυτρώνει ή σε θάβει. Και το να θάψεις τις ομορφότερες αλήθειες των χρωμάτων της ζωής είναι μία τάση αυτογνωσιακής απόγνωσης του κατεστημένου που θέλει οριοθετημένα να βαυκαλίζεται στην εναρμόνιση του με το «πρέπει» και το «έτσι είναι». Το να διαστρέφεις όμως τις όντως αλήθειες του «είναι», του «ως έχει» και της συνοχής, καταντά παθητική αγάπη και είναι αντίθετη με την οντολογική της εμβάθυνση στην ψυχολογία μιας βυθισμένης απώλειας που δεν έχει γεύση.
Το άγγιγμα της ζωής και η οργασμική της απόλαυση απαγορεύεται αν είναι χαμηλής έντασης. Το βίωμα είναι βίωμα επειδή έχει ένταση. Όσο χαμηλά αρέσκεται να ερωτοτροπεί με την απόλαυση της αυτό – επίκλησης ως αυθεντία, τόσο περισσότερο λησμονεί πως ο Θεός γέμισε με όμορφες λέξεις τη φύση της ζωής, τη φύση του ανθρώπου. Αν άφηνες τις σταγόνες να κυλίσουν τη δροσιά τους στο γυμνό σώμα της ψυχής, η ζωή σου δεν θα ήταν μίζερη, μοναχική και μοναδική. Αυτός ο χρόνος πώς να στο πω; Σε γοητεύει αλλά έχει την ακατάπαυστη ηδονική τάση να σε απογοητεύει. Ερεθίζει προκλητικά για λίγο τα πάντα σου καισε αφήνει γυμνό στις απορίες σου και στην ολότητα της μοναξιάς σου. Δεν είναι προτιμότερο ο ηδονικός σου πόθος να ζήσει, να σταυρωθεί και να αναστηθεί στην αγάπη του Χριστού; Αυτός είναι ο εραστής τη ψυχής σου. Εραστής στις απογοητεύσεις σου, στις σκέψεις σου, στις πτώσεις σου, στις λήθες σου, στα όνειρα σου, στους πόθους σου, στα πάθη σου, στα αμαρτήματα σου, στα βήματα σου, στις καταστροφικές σου εγωπάθειες.
Πράγματι, έμαθες πως ο Χριστός είναι μία άλλη εικόνα. Ένας τιμωρός. Μία ακόμη αναδυόμενη αίρεση καθώς διαστρέφεται η αγαπητική εικόνα του αρχέτυπου, εκείνου του πρωτότυπου. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την παρουσίαση της εικόνας Του ως κάτι αντίθετο από εκείνο που είναι, αλλά έχει να κάνει και με τη δική σου σωτηρία. Γιατί αν διαστρέψεις την εικόνα Του και Τον παρουσιάσεις ως τιμωρό και δυνάστη, είναι σαν να επεμβαίνεις αυτόματα στον άρρηκτο δεσμό της συνεκτικής οντολογίας που άμεσα πλήττει τραυματικά τη δική σου εικόνα, τη σωτηρία σου, την αναφορά σου στην ομοίωση. Αντιστρέφεις το πρωτότυπο και περιμένεις ως κτίσμα να υπάρξεις στην αναφορά Του; Στην προοπτική της ομοίωσης; Στο έλεος Του; Αυτό σβήσε το από το νου σου. Ο Χριστός είναι ξένος στις κακίες, στα μίση, στις αγάπες των εαυτών των ιδίων εαυτών.
Βάδισε για λίγο στο χώμα που είναι ξερό. Βάδισε μετά από μέρες στο χώμα που ζει μέσα του το νερό της βροχής. Δεν είναι απολαυστικό να νιώθεις το βρεγμένο χώμα στα πόδια σου καθώς βαδίζεις; Έπρεπε να βρέξει για να χαλάσει το συμπαγές της χωμάτινης ουσίας. Για να δώσει ζωή στη γη. Τώρα μην μου πεις πως περιμένεις ακούραστα να ζήσεις τον άλυπο βίο. Να εύχεσαι να ρίξει πνευματικές καταιγίδες ο Θεός στη ζωή σου, για να ωριμάσει το χώμα τη γυμνής ψυχής σου και να καρποφορήσει με τη θεία χάρη ο νους σου αποδίδοντας ευχαριστιακά στη μυσταγωγική πανδαισία της θείας λατρείας κάθε ευλογία ύπαρξης και συνύπαρξης. Μα περισσότερος ενσωμάτωσης στο Σώμα και στο Αίμα Του. Την μοναδική λύτρωση που δεν υπάρχει σε ανθρώπινες λέξεις, σχήματα φιλοσοφικά, ποιητικές ωραιοποιήσεις και παροδικές ευχετικές καταστάσεις.
Να γίνεις αγάπη. Αν δεν έχεις μάθει ή δεν στο ενέπνευσαν ή το αρνήθηκες. Αν δεν στο ενέπνευσαν κάνε την αγωνία σου ευχή στην προσευχή και στην ευχή. Αν το αρνήθηκες, δες την αγωνία σου να παλεύει με τις φθαρτές σου σκέψεις. Πώς θες να ωραιοποιήσεις τη ζωή των άλλων αν δεν διακοσμήσεις με άριστη αρχιτεκτονική λεπτότητα και διακριτική ησυχία και ασκητική το σώμα της ψυχής σου; Είναι αμαρτία να σκοτώνεις το σώμα σου σε ευκαιριακές απολαύσεις όπου δεν υπάρχει αμοιβαία αγάπη. Είναι θάνατος να «σκοτώνεις» την ψυχή σου στην άρνηση της ειδωλικής συνειδησιακής ουσίας.
Το γυμνό σώμα της ψυχής ντύνεται τη χαρά της ζωής όταν αγαπάς. Όταν ησυχάζεις. Όταν ασκητεύεις τον πόθο σου για σωτηρία στο θυμίαμα που έχει ποτίσει τις ευχές και τις προσευχές της εκκλησίας. Όταν αφήσεις τα πάντα σ’ Εκείνον που είναι ο μόνος που ποτέ δεν θα σε αφήσει. Οι άνθρωποι αγαπάνε. Διδάσκουν. Εμπνέουν. Γαλουχούν. Όμως μισούν κιόλας. Έχουν κακία. Έχουν εμπάθεια. Εμμονές. Αρνήσεις διαρκείς. Επίμονες πτωτικές συγκρούσεις του ίδιου τους του εαυτού. Πώς να ιάσουν τον άλλον; Και ιδίως εκείνον που αντικρίζουν ως αντίθετη εικόνα; Ως σώμα στην αχώρητη ατμόσφαιρα της μυστηριακής λατρείας; Ως αλήθεια του ενός; Ως «ίνα ώσιν εν»;
Να ησυχάζεις, να σιωπάς, να απομακρύνεις, να γιατρεύεις και θα μάθεις τον έρωτα του Χριστού. Έτσι μόνο θα ισορροπήσεις στην εικόνα του εαυτού σου. Στη ζωή σου. Στη ζωή των άλλων. Στη ζωή του ανθρώπου σου. Όταν δώσεις τον εαυτό σου έτοιμο για διακονία ύψιστη. Σκέφτηκες πως το γυμνό σώμα της ψυχής σου το ντύνει με αγάπη μόνο ο Θεός; Έχω μία αίσθηση. Μα περισσότερο είμαι σίγουρος γι’ αυτήν. Κι έχω επιβεβαιωθεί. Αρνήσου εσένα. Δώσε τα πάντα στον Θεό. Θέλει μυστική και επίπονη εργασία αυτή η αρετή. Να είσαι απαθής, ήσυχος, να σιωπάς και να φεύγεις. Δεν χρειάζεται να μονάσεις φυσικά για να το ζήσεις αυτό το ανέκφραστο συναίσθημα. Είναι αληθινό. Μα περισσότερο καρδιακό. Όταν τα δώσεις όλα, τότε δεν είσαι εσύ. Αφήνεις τα πάντα στην μοναδική αγάπη. Τον Χριστό. Και τότε συγχωρείς, μετανιώνεις και αγαπάς. Τον άλλον, τον διαφορετικό. Τη φύση. Τον άνθρωπο σου. Και πως είναι αυτή σχέση σου με τον Θεό και τον συνάνθρωπο σου; Την περιγράφει άριστα ένας ασκητής της ερήμου του Σινά. Γράφει λοιπόν ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος τα παρακάτω.
«Ο πραγματικός εραστής φέρνει πάντοτε στο νου του το πρόσωπο του αγαπημένου του και το εναγκαλίζεται μυστικά με ηδονή. Αυτός ποτέ, ούτε στον ύπνο του δεν μπορεί να ησυχάσει, αλλά και εκεί βλέπει το ποθητό πρόσωπο και συνομιλεί μαζί του».
Ηρακλής Αθ. Φίλιος
(iraklisf@theo.auth.gr)
