«Μουσεία και Αγωγή: εργαστήρι πολιτιστικής Παιδείας»
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός , Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της ICOM (International Council of Museums) το Μουσείο είναι «ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος». Τα μουσεία ανάλογα με τις συλλογές που εκθέτουν διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες. Ανάμεσα σε αυτές είναι τα Λαογραφικά, τα Βυζαντινά και τα Ιστορικά.
Τα Λαογραφικά Μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές του λαϊκού πολιτισμού μιας περιοχής (είτε εθνικής είτε τοπικής). Σε ένα Λαογραφικό Μουσείο υπάρχουν κινητά αντικείμενα ή εξοπλισμός εργαστηρίων, φωτογραφικό υλικό, ταινίες ή ότι άλλο σχετικό με το λαϊκό πολιτισμό ενός συγκεκριμένου τόπου Παράδειγμα: Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (στην Πλάκα) έχει πλούσιες συλλογές από δείγματα της νεοελληνικής λαϊκής τέχνης, όπως κεντητικής, υφαντικής, ενδυμασιών, μεταμφιέσεων, θεάτρου σκιών, αργυροχοΐας, μεταλλοτεχνίας, κεραμικής, ξυλογλυπτικής, λαϊκής ζωγραφικής και λιθογλυπτικής.
Τα Ιστορικά Μουσεία στοχεύουν στη διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς ενός τόπου.
Παράδειγμα: Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο, Παλαιάς Βουλής, Αθήνα) ανήκει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος (ΙΕΕΕ), η οποία ιδρύθηκε το 1882 με σκοπό τη συλλογή και διάσωση κειμηλίων σχετικών με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης (15ος αιώνας) κι ύστερα.
Τα Βυζαντινά μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές από έργα βυζαντινής τέχνης, όπως εικόνες, τοιχογραφίες, ιερά κειμήλια, σκεύη, άμφια κλπ. Παράδειγμα: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Θεσσαλονίκη): Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού επιχειρεί να δείξει πολλές όψεις της ζωής κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο: της τέχνης, της ιδεολογίας, της κοινωνικής οργάνωσης, της θρησκείας, αλλά και της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Το 2005 βραβεύτηκε με το Βραβείο του Συμβουλίου της Ευρώπης
Η επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη αλλά και ευχάριστη για ένα μαθητή. Μέσα από τα αντικείμενα – εκθέματα ενός μουσείου μπορούμε να γνωρίσουμε καλύτερα την ιστορία και τον πολιτισμό μας, να μάθουμε πώς ζούσαν οι άνθρωποι σε παλιότερες εποχές και να γνωρίσουμε την τέχνη που αυτοί δημιούργησαν. Για το λόγο αυτό, πάρα πολλά μουσεία έχουν δημιουργήσει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά, ώστε να τους δείξουν το υλικό τους μέσα από το παιχνίδι και άλλες ευχάριστες δραστηριότητες. Είναι σημαντικό οι μαθητές να πάνε προετοιμασμένοι σε ένα μουσείο έτσι ώστε να μπορούν καλύτερα να καταλάβουν τι αυτό περιλαμβάνει και να μπορούν να κερδίσουν περισσότερα από την επίσκεψή τους αυτή. Με τα καινοτόμα προγράμματα σχολικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων προωθείται, μέσα από εκπαιδευτικές συναντήσεις, η αλληλογνωριμία, η ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, η επικοινωνία ανάμεσα σε μέλη της σχολικής εκπαιδευτικής κοινότητας. Με τον τρόπο αυτό πραγματοποιείται, επίσης, φυσικά και αβίαστα, η ευτυχής εκείνη «μετάγγιση» νοοτροπιών, γνώσεων, στάσεων, η οποία είναι απαραίτητη, προκειμένου το άνοιγμα των οριζόντων στην εκπαίδευση, μέσα από τη διαθεματικότητα και τη διαπολιτισμικότητα, να φέρει τον πολυπόθητο αέρα ανανέωσης σε εκπαιδευτικές μεθόδους και πρακτικές.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι τα δύο θέματα από τα εφετινά εκπαιδευτικά πολιτιστικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στο 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων περιστρέφονται γύρω από τα μουσεία, την εκπαίδευση και την σύγχρονη κοινωνία και σκοπός τους είναι η εξοικείωση με μεθόδους και τεχνικές που αφορούν το σχεδιασμό και την υλοποίηση μουσειακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Το πρώτο έχει τον τίτλο: «Εκφάνσεις Μουσειοπαιδαγωγικής στο Γυμνάσιο: Ελληνικά Ψηφιακά Μουσεία» και το δεύτερο «Η περιήγηση ως μέσο μάθησης: από το διαδίκτυο στη βιωμένη ταξιδιωτική εμπειρία». Φιλοδοξούν επίσης να αποτελέσουν ζωντανό εργαστήριο εμπλουτισμού της μάθησης στο επίπεδο της ενήλικης φάσης ζωής, πλατέματος και εμβάθυνσης στο πεδίο της εφαρμογής Μουσειακών Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Εξάλλου οι τέχνες, εφαρμοσμένες και μη, στη θεωρία και την πράξη τους, ως συγκοινωνούντα δοχεία ιδεών και υλικών αισθητοποίησής τους, εμψυχώνουν τα Μουσεία, καθιστώντας τα χώρους ζωντανής σοφίας: τα σύγχρονα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, συνοδευόμενα πολλές φορές από τις τόσο «εύγλωττες» και εύχρηστες μουσειοσκευές τους, καταδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ψυχή των προγραμμάτων κατά τις προκαταρκτικές διαδικασίες, το σχεδιασμό και κατά το συντονισμό των εκπαιδευτικών ομάδων είναι οι δραστήριοι εκπαιδευτικοί του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων φιλόλογος-ιστορικός και Δ/ντρια του 3ου Γυμνασίου κ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, η καθηγήτρια Πληροφορικής και Μαθηματικός κ. Καλλιόπη Μαγαλιού, η Φιλόλογος κ. Ευαγγελία Μπανάσιου, ο Μαθηματικός Χαράλαμπος Τσαγκαδόπουλος, η Μαθηματικός κ. Καλλιόπη Μπλούνα και η Φυσικός Μαυρομμάτη Ειρήνη. Οι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα εκπαιδευτικοί, καλύπτουν ηλεκτρονικά-ψηφιακά τις παρουσιάσεις με την υποστήριξη της υπάρχουσας υλικοτεχνικής υποδομής του σχολείου και διαχειρίζονται επιτυχώς τη γραφειοκρατική και επικοινωνιακή πλευρά του όλου εγχειρήματος. Όλοι τους , αρμονικά συνεργαζόμενη ομάδα, λειτουργούν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων ως δημιουργικοί οδηγοί περιήγησης, ανοίγοντας μια γοητευτική Πύλη στην μουσειακή ψηφιακή εκπαίδευση.
Πώς όμως να βγουν τα μουσεία έξω από τους τοίχους, πώς θα ρίξουν τους τοίχους που τα κρατούν κλειστά είναι το θέμα που απασχολεί σταθερά τα τελευταία χρόνια μουσειολόγους, πανεπιστημιακούς, ερευνητές, ειδικούς στη σύγχρονη μουσειολογία αλλά και στις νέες τεχνολογίες. Πώς, με λίγα λόγια, τα μουσειακά αντικείμενα θα βρουν τρόπους να «περπατήσουν» στην πόλη, να «ανακατευτούν» με τους πολίτες αλλά και τους τουρίστες των μεγάλων μουσείων, πώς τα έργα τού χθες θα «στείλουν» το μήνυμά τους στους πολίτες του σήμερα. Και πώς μπορούν σε όλα αυτά να βοηθήσουν οι νέες τεχνολογίες και τα social media. Τα «Δικτυωμένα Μουσεία», τα νέα μέσα και οι καινοτόμες ιδέες για τη διεύρυνση κοινού σε μουσεία και πολιτιστικούς φορείς μαζί με μερικές πικρές διαπιστώσεις που αφορούν την ελληνική πραγματικότητα των μουσείων εν μέσω κρίσης ανοίγουν στην εποχή μας καινούριους ορίζοντες μουσειακής παιδείας.
Με ποιον τρόπο λοιπόν οι κινητές μηχανές ξενάγησης, οι διαδικτυακοί τόποι και τα social media θα μπουν στην υπηρεσία των μουσείων και, το κυριότερο, θα φέρουν σε επαφή με τα εκθέματά τους ακόμα μεγαλύτερο κοινό; Κι αν τα ξένα μουσεία βασίζονται όλο και περισσότερο στη χρήση των νέων τεχνολογιών, κατακτώντας ευρύτερο κοινό και αξιοποιώντας περισσότερο την πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτουν, τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Είναι το μουσείο μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι στην Ελλάδα; Ολη αυτή η συζήτηση πώς αφορά τα κλασικά ελληνικά μουσεία; Και είναι δυνατόν εν μέσω κρίσης να αναδιοργανωθεί η λειτουργία των ελληνικών μουσείων;
Οι ειδικοί έχουν πολλά παραδείγματα και πολλές ολοκληρωμένες ερευνητικές δουλειές να παρουσιάσουν, αποδεικνύοντας με πρωτότυπες ιδέες με ποιους τρόπους (μέσω των νέων τεχνολογιών) μπορεί το μουσείο να συνδεθεί με το περιβάλλον, την πόλη που βρίσκεται, τη χώρα και το κοινωνικό σύνολο. Κι αν μέχρι τώρα στα ελληνικά μουσεία οι πληροφορίες μας προέρχονται κυρίως από τις ταμπελίτσες που συνοδεύουν το κάθε έκθεμα, υπάρχουν πολλοί τρόποι, πολλές κινητές συσκευές που διευρύνουν εντυπωσιακά αυτές τις πληροφορίες και δίνουν τη δυνατότητα στον κάθε επισκέπτη να αναζητήσει πράγματα που τον ενδιαφέρουν, κι ίσως μετά να ανταλλάξει απόψεις με άλλους επισκέπτες και να δημιουργήσει έτσι πολλές και διαφορετικές προσωπικές εντυπώσεις και αφηγήσεις από τον ίδιο χώρο.
Είναι δυνατόν όμως στην Ελλάδα της κρίσης, στην Ελλάδα που τα μουσεία αγωνίζονται να λειτουργήσουν στοιχειωδώς, στην Ελλάδα που κυρίως βασίζεται στον τουρισμό, να αναπτυχθούν νέες προοπτικές στα μουσεία; Πολλοί λένε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει η ωριμότητα της χρήσης νέων τεχνολογιών. Άλλοι αναφέρονται στην αποσπασματικότητα των στόχων, σε προσπάθειες που διαρκούν όσο διαρκεί η χρηματοδότησή τους. Δεν μας λείπει η γνώση σ’ αυτή τη χώρα. Μας λείπει η στρατηγική για το πώς μια προσπάθεια μπορεί να λειτουργήσει στα μουσεία με διάρκεια. Η τεχνολογία που χρηματοδοτήθηκε και αναπτύχθηκε είναι ανενεργή. Είτε γιατί δεν υπάρχουν χρήματα, είτε γιατί κανείς δεν ενδιαφέρεται, είτε γιατί ο νυν υπεύθυνος δεν ξέρει να την εμπλουτίσει με νέες πληροφορίες. Άλλοι ειδικοί μεταφέρουν από το εξωτερικό την εμπειρία του εθελοντισμού υποστηρίζοντας ότι τα μουσεία μπορούν να αναδιοργανωθούν, να κάνουν πιο έξυπνη δουλειά, να είναι λιγότερο αυθεντίες, να είναι πιο δημιουργικά με το κοινό αξιοποιώντας προγράμματα εθελοντισμού, σε μια χώρα με τόση μορφωμένη ανεργία. Γιατί ο εθελοντισμός είναι εργαλείο σε καιρούς κρίσης. Και όλοι συμφωνούν ότι το μουσείο είναι χώρος διαφύλαξης, πολιτισμού και εκπαίδευσης. Αρα θα πρέπει να επικοινωνεί με το κοινό του. Να είναι ένα ευχάριστο σχολείο που να απευθύνεται σε όλους.
Κι επειδή στη γνώση, στις καινοτόμες ιδέες και στην ερευνητική δουλειά δεν υστερούμε σ’ αυτή τη χώρα, η αισιόδοξη όψη είναι η παρουσίαση μερικών καινοτόμων όσο και ευφάνταστων προγραμμάτων που έχουν ήδη υλοποιηθεί, έστω και πιλοτικά. Ετσι η ερευνητική Ομάδα Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Υπολογιστού με επικεφαλής τον καθηγητή Νικόλαο Αβούρη, έχει κατασκευάσει ένα πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε με μικρούς μαθητές στο Μουσείο Σολωμού, στη Ζάκυνθο. Τίτλος του, MuseumScrabble, και οι χρήστες του αντιμετωπίζουν τα εκθέματα του μουσείου σαν ένα παιχνίδι. Εντυπωσιακά και τα προγράμματα που έφτιαξαν ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημ. Χαρίτος, με την ερευνήτρια Δάφνη Δραγώνα, δείχνοντας πώς ένα έργο μπορεί να είναι φυσικό όσο και ψηφιακό, και μέσω της τεχνολογίας, εντέλει να είναι μέρος της πόλης: η τεχνολογία μπορεί να είναι ευφάνταστη, η εμπειρία όσο και οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί, διατείνονται.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Πληροφορίες: (παραπομπές σε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό: http://www.edutv.ypepth.gr/ , Μαρία Οικονόμου, Μάθημα Εισαγωγή στη Μουσειοπαιδαγωγική, Εισαγωγή στη Μουσειοπαιδαγωγική Υποχρεωτικό μάθημα 5ου εξαμήνου κατευθύνσεων Μουσειολογίας & Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας 2005-06 … www.aegean.gr/…/intro_museopaed/ Μουσειοπαιδαγωγική – Μουσείο και Αγωγή, της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη E-books… Αρχική Βιβλιοθήκης Μελέτη και εκπαιδευτικό, πρωτότυπο www.matia.gr/library/ebook…/index
http://el.wikipedia.org
http://odysseus.culture.gr/h/1/gh110.jsp?theme_id=23
http://www.melt.gr/index.php?option=com_content&task=section&id=7&Itemid=199
http://mbp.gr/html/gr/
Μαθαίνοντας σε εικονικά μουσεία. Ιωάννης Μπήτρος, Λουκάς Δημητρόπουλος, Ιωάννης Βρέλλης, Μαρία Βέρρα, Χρήστος Σιντόρης, Νικόλαος Αβούρης.ibitros@upnet.gr, loukisdim@yahoo.gr, berra@upatras.gr, sintoris@ece.upatras.gr, avouris@upatras.grΤμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών, Πανεπιστημίου Πατρών.
Αβούρης Ν. (2001), Εισαγωγή στην Επικοινωνία Ανθρώπου-Υπολογιστή. Αθήνα: Δίαυλος.
Μπούνια, Α., Οικονόμου, Μ., & Πιτσιάβα, Ε-Μ. (2009). Η χρήση νέων τεχνολογιών σε μουσειακά εκπαιδευτικά προγράμματα: αποτελέσματα έρευνας στα ελληνικά μουσεία. Στο Ε. Νάκου & Μ. Βέμη (επιμ.), Μουσεία και Μουσειοπαιδαγωγική. Αθήνα: Εκδόσεις Νήσος.
Α. Τζιμογιάννης (επιμ.), Πρακτικά Εργασιών 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση», τόμος ΙΙ, σελ. 737-744, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Κόρινθος, 23-26 Σεπτεμβρίου 2010.
(Δακτυλογράφηση: Βάσω Κ. Ηλιάδη).
Κείμενα-γραπτές δημιουργίες μαθητών Σχολικού Έτους 2014-2015(στο πλαίσιο καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος για τα Μουσεία στο Διαδίκτυο)
«Εκφάνσεις Μουσειοπαιδαγωγικής στο Γυμνάσιο: Ελληνικά Ψηφιακά Μουσεία» (Συντονίστρια: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, Διευθύντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων )
Του μαθητή Γιαννάκα Σωτηρίου
Τελευταία όλο και περισσότερο γίνεται λόγος για να το ηλεκτρονικό μουσείο, άραγε πόσοι από εμάς να έχουμε επισκεφτεί ένα τέτοιο μουσείο;
Αναμφίβολα τα μουσεία αποτελούν αποθήκες γνώσης και πολιτισμού .Είναι απαραίτητα για μία ακμάζουσα και πολιτισμένη κοινωνία. Φιλοξενούν εκατομμύρια θαυμαστά αντικείμενα σχετιζόμενα με το παρελθόν και το παρόν μας, με τις παγκόσμιες διασυνδέσεις και τοπικές κοινότητες, όπως επίσης και με τις επιστήμες, την Φυσική Ιστορία και τις Τέχνες
Με την εμφάνιση του διαδικτύου που αποτελεί ένα παράθυρο στο κόσμο και την εξέλιξη της τεχνολογίας, των πολιτιστικών ιδρυμάτων και των βιβλιοθηκών, τα μουσεία ευημερούν στο Ίντερνετ παρουσιάζοντας απέραντες πηγές από καλλιτέχνες και πολιτιστικές πληροφορίες τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο αριθμός των ιστοσελίδων των μουσείων στο ίντερνετ είναι μεγάλος και καθημερινά αυξάνεται. Ένας online κατάλογος αριθμεί πάνω από χίλια μουσεία σε 120 χώρες με ένα μουσείο να προστίθεται στην λίστα σχεδόν κάθε μέρα. Ωστόσο πολλά μουσεία ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της χώρας μας έχουν μόλις αρχίσει την διαδικασία εκκίνησης των προγραμμάτων και δραστηριοτήτων τους στο ίντερνετ.
Το ηλεκτρονικό μουσείο δηλαδή αποτελεί ένα μουσείο δίχως τοίχους. Είναι μία συλλογή από ψηφιακά καταγεγραμμένες εικόνες, αρχεία ήχων, έγγραφα κειμένων και άλλα δεδομένα ιστορικού, επιστημονικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω ηλεκτρονικών μέσων. Στην Ελλάδα πληροφορίες πέρα από το Υπουργείο Πολιτισμού, μπορούμε να βρούμε από τους online οδηγούς για τα ελληνικά μουσεία (http://newsbomb.gr/politismos/story/337556/to-,ouseiogetty-mas-dinei-ilektroniki-prosvasi-stin-tehni#ixzz3BZD0Kj8f )
Αναζητώντας λοιπόν σε αυτόν τον κατάλογο το μουσείο της Ακρόπολης βρήκα πληροφορίες σχετικά με την περίοδο που κτίστηκε, τα πρώτα εκθέματα και την πορεία του. Μας παρουσιάζει τα σημαντικότερα εκθέματα ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΊΟΥ και τις σχετικές με αυτά πληροφορίες. Από τις συλλογές που φιλοξενεί μας συνδέει με αυτήν των Αρχαίων Ιππέων και με τη ζωοφόρο του Ναού Αθηνάς Νίκης. Προσφέρει συνδέσμους με τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης , με το εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και με το Επιγραφικό Μουσείο της Αθήνας.
Διαθέτει γενικές πληροφορίες σχετικά με την επικοινωνία με το μουσείο , το ωράριο λειτουργίας και τις τιμές των εισιτηρίων .
Η ιστοσελίδα είναι διαθέσιμη και στην αγγλική γλώσσα URL:http//www.culture.gr/2/21/211/21101m/g211lam01.htm.
________________________________________
Εργασία των μαθητών της β΄τάξης του 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Αδάμου Αθανασίας, Μάνου Σωτηρίας και Κουτή Αικατερίνης.
Ψηφιακά Μουσεία
Με τον όρο ψηφιακό μουσείο εννοούμε το σύνολο ψηφιακά καταγεγραμμένων εικόνων , βίντεο και άλλων δεδομένων. Σε ένα ψηφιακό μουσείο δεν εκτίθενται πραγματικά έργα τέχνης, αλλά τα αντίγραφα αντικειμένων σημαντικής ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας. Το περιεχόμενο ενός ψηφιακού μουσείου, ίσως δεν είναι τόσο παραστατικό και ρεαλιστικό όσο τα πραγματικά εκθέματα αλλά είναι μια εύκολη λύση για όποιον δεν μπορεί να επισκεφτεί τα γνήσια μνημεία.
Μουσείο Μπενάκη
Με τις εκτεταμένες ενότητες των εκθεμάτων του, που καλύπτουν περισσότερους από έναν πολιτισμικούς τομείς, αλλά και τη γενικότερη λειτουργία του, που εξυπηρετεί περισσότερες από μία κοινωνικές ανάγκες, το Μουσείο Μπενάκη, προσφέρει ένα μοναδικό ίσως υπόδειγμα σύνθετης δομής μέσα στο ευρύτερο πλέγμα των μουσειακών ιδρυμάτων της Ελλάδας.
Εκθέματα του μουσείου Μπενάκη
Περιήγηση στην ιστοσελίδα του Μουσείου Μπενάκη
Στην ιστοσελίδα του μουσείου μάθαμε για την τεράστια ιστορική σημασία του, τα κτίρια, για τα εκθέματα που στεγάζει, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, κ.α. Μπορούμε επίσης να δούμε τις διάφορες συλλογές που βρίσκονται στο μουσείο και να πληροφορηθούμε για τις διάφορες εκθέσεις που φιλοξενεί το μουσείο αυτή την εποχή. Επιπλέον, μπορούμε να περιηγηθούμε εικονικά στις αίθουσες του μουσείου. Τέλος, μας παραθέτεται το ωράριο λειτουργίας του μουσείου καθώς και ο τρόπος πρόσβασης και επικοινωνίας.
Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Στο μουσείο Μπενάκη λαμβάνουν χώρα πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα με ποικίλα θέματα. Υπάρχουν προγράμματα για όλες τις ηλικίες μαθητών, από το νηπιαγωγείο έως και το λύκειο. Επίσης, υπάρχουν προγράμματα που έχουν ως στόχο την κοινωνικοποίηση των παιδιών, την ενημέρωση για κοινωνικά θέματα (όπως π.χ. ρατσισμός κ.α.), την εξοικείωσή τους με αυτά, την εκπαίδευσή τους για θέματα ιστορικά, κοινωνικά και άλλα. Επιπλέον, υπάρχουν προγράμματα για παιδιά με ειδικές ανάγκες που έχουν διαφορετικούς στόχους. Στο μουσείο διαδραματίζονται και διάφορα εκπαιδευτικά παιχνίδια για τα παιδιά μικρότερης ηλικίας σχετικά με την εικαστική τέχνη της ζωγραφικής.
Εντυπώσεις
Με την περιήγησή μας στο ψηφιακό μουσείο Μπενάκη, ενημερωθήκαμε για την ιστορία του μουσείου, τα προγράμματα και παρακολουθήσαμε βίντεο και εικόνες που απεικόνιζαν το εσωτερικό του μουσείου. Εντυπωσιαστήκαμε από τα ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα και την τεράστια ιστορική σημασία των εκθεμάτων. Καθένας που επισκέπτεται το μουσείο ή την ιστοσελίδα του και έρχεται σε οπτική επαφή με αυτά, σίγουρα θα προσέξει την εποχή στην οποία χρονολογούνται. Αυτό αξίζει να αναφερθεί, γιατί τα εκθέματα που φιλοξενεί το μουσείο Μπενάκη είναι ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας. Η περιήγηση στο ψηφιακό μουσείο Μπενάκη, μάς κίνησε το ενδιαφέρον ώστε να αναζητήσουμε περισσότερες πληροφορίες για το μουσείο και τα εκθέματά του σε άλλες πηγές. Θα μάς άρεσε πολύ να επισκεφτούμε το μουσείο, ιδιαίτερα μέσα από μία εκπαιδευτική εκδρομή για να δούμε από κοντά όσα παρακολουθήσαμε με την περιήγησή μας στην ιστοσελίδα του μουσείου.
Το μουσείο της Ακρόπολης στην ψηφιακή εποχή, της μαθήτριας Μπλαντή Νικολέττας, β΄τάξη 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Στη λίστα με τα 50 καλύτερα Μουσεία του κόσμου που δημοσίευσε η εφημερίδα Sunday Times το μουσείο της Ακρόπολης κατατάχθηκε στην τρίτη θέση. Το ελληνικό Μουσείο βρίσκεται στην τρίτη θέση, πίσω από το Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον και το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.
Κάτω από τον «ιερό βράχο», όπου ο μεγαλοπρεπής Παρθενώνας δεσπόζει πάνω από την Αθήνα, βρίσκεται το Μουσείο της Ακρόπολης. Ένα νέο αστραφτερό οίκημα για τη φιλοξενία της πιο γνωστής κληρονομιάς του κλασσικού πολιτισμού. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι το επισκέπτονται για να δουν τα πολιτιστικά θαύματα ενός δοξασμένου παρελθόντος. Αυτά στέκονται πλημμυρισμένα από φυσικό φως με υποβλητικό φόντο την απίθανη θέα του αυθεντικού μνημείου.
Μπορεί το κορυφαίο να γίνει καλύτερο;
Ναι με το έργο CHESS (Cultural-Heritage Experiences through Socio-personal interactions and Storytelling δηλ. πολιτιστική κληρονομιά μέσω κοινωνικο-προσωπικής αλληλεπίδρασης και εξιστόρησης) που σκοπεύει να κάνει την εμπειρία ξενάγησης στα μουσεία ελκυστικότερη και πιο διαδραστική για όλους.
Το Μουσείο Ακρόπολης είναι κεντρικός εταίρος στην έρευνα και την ανάπτυξη ενός τεχνολογικού πλαισίου που θα επιτρέψει σε μουσεία και άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς να παρέχουν στους επισκέπτες εξατομικευμένες διαδραστικές εμπειρίες με βάση την ψηφιακή αφήγηση.
Μια ξενάγηση είναι μια γραμμική εμπειρία, κατά την οποία ο επισκέπτης παραμένει σχετικά παθητικός. Με την εφαρμογή CHESS η επίσκεψη στο μουσείο μοιάζει με μια εμπειρία παιχνιδιού, βοηθώντας τον επισκέπτη να συμμετέχει ενεργά στην πολιτιστική κληρονομιά. Οι επισκέπτες ενημερώνονται, αλλά και προκαλούνται και ψυχαγωγούνται. Αυτό το στοιχείο είναι ζωτικής σημασίας για να διατηρηθεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών, ειδικότερα της νεότερης γενιάς, η οποία είναι απορροφημένη με τα παιχνίδια που έχει στις κονσόλες της, στα smartphones και τα tablets.
Αντίθετα με τους παραδοσιακούς οδηγούς των μουσείων, η εφαρμογή CHESS αφηγείται στον κάθε επισκέπτη μια συγκεκριμένη ιστορία που επικεντρώνεται στα εκθέματα που είναι πιο σχετικά με τα ενδιαφέροντά του, με λιγότερες ή περισσότερες λεπτομέρειες ανάλογα με την επιθυμία του. Οι ιστορίες μπορούν να εμπλουτιστούν με πολυμέσα, παιχνίδια 3D και ενισχυμένης πραγματικότητας, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα αντικείμενα μιλούν και προσκαλούν τους επισκέπτες να αλληλεπιδράσουν μαζί τους.
Φεύγοντας από το μουσείο, ο επισκέπτης θα μπορεί να βρει ενθύμια -π.χ. ένα βίντεο ή μια εικόνα- της επίσκεψής του στην ιστοσελίδα του μουσείου, έχοντας πλέον τη δυνατότητα να μοιραστεί μια προσωπική ανάμνηση με την οικογένεια και τους φίλους τους. Το πρόγραμμα έχει τη δυναμική να φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε και λειτουργούμε όταν επισκεπτόμαστε ένα μουσείο.
«Το CHESS στοχεύει να ενισχύσει και να προσωποποιήσει την εμπειρία κάθε επισκέπτη, δημιουργώντας μια εξατομικευμένη εμπειρία που λαμβάνει υπόψη της τα χόμπι και τα ενδιαφέροντα καθενός. Οδηγώντας τον επισκέπτη στα εκθέματα που τον ενδιαφέρουν και προσφέροντας διαδραστικό περιεχόμενο, όπως κουίζ και παιχνίδια, ενισχύοντας την εμπειρία του χρήστη. Αυτό δεν αποβαίνει μόνο προς όφελος του χρήστη αλλά και του μουσείου, που θέλει οι επισκέπτες του να αποκομίσουν την καλύτερη δυνατή εμπειρία και να το επισκεφθούν ξανά», λέει ο καθηγητής Γιάννης Ιωαννίδης του Πανεπιστημίου της Αθήνας.
Πέρσι, το CHESS δοκιμάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα και στο Cité de l’Espace Park στην Τουλούζ της Γαλλίας για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών. Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε από 7 εταίρους σε 4 χώρες – Γαλλία, Ελλάδα, Ην. Βασίλειο και Γερμανία – και αναμένεται να μεταπηδήσει από το ερευνητικό στάδιο στην εμπορική του εκμετάλλευση σε δύο χρόνια.
Μουσείο είναι «ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος, με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία» (σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της ICOM). Η ευρεία ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών οδήγησε ωστόσο στην δημιουργία ψηφιακών μουσείων που επιτρέπουν στον χρήστη του διαδικτύου την πρόσβαση στην συλλογή και τα εκθέματα του μουσείου. Επομένως ένα ηλεκτρονικό μουσείο δεν στεγάζει πραγματικά αντικείμενα και στερείται της μονιμότητας και των μοναδικών ιδιοτήτων που διαθέτει το μουσείο, σύμφωνα με την καθιερωμένη σημασία του όρου.
ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Χαρακτηριστικό δείγμα ψηφιακού μουσείου αποτελεί το Βυζαντινό και χριστιανικό μουσείο με έδρα την Αθήνα, το οποίο είναι ένα από τα εθνικά μουσεία της χώρας και ένα από τα σημαντικότερα μουσεία διεθνώς για την τέχνη και τον πολιτισμό των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων. Διαθέτει περισσότερα από 25,000 αντικείμενα, οργανωμένα σε συλλογές, τα οποία χρονολογούνται από τον 3ο έως τον 20ό αιώνα και προέρχονται κυρίως από τον ευρύτερο ελλαδικό, μικρασιατικό και βαλκανικό χώρο.
Στην ιστοσελίδα του μουσείου περιλαμβάνεται φωτογραφικό υλικό από τις συλλογές και αντίστοιχα επεξηγηματικά κείμενα. Οι συλλογές αποτελούνται από γλυπτά, τοιχογραφίες, εικόνες, είδη μικροτεχνίας, κεραμικά, υφάσματα, χειροτεχνίες – έντυπα – χάρτινα αντικείμενα, πίνακες, αντίγραφα ψηφιδωτών. Ακόμα περιέχει πληροφορίες για τις περιοδικές εκθέσεις όπως η έκθεση <<Μια έκθεση μέσα στην έκθεση. Οι μουσειακές συλλογές δημιουργούν συνεκτικούς δεσμούς>> που θα διαρκέσει έως το Φεβρουάριο του 2015. Η μόνιμη έκθεση έχει ως θέμα την βυζαντινή αυτοκρατορία και αποτελείται από πέντε θεματικές ενότητες. Τέλος, υπάρχει ένα διάγραμμα από το οποίο ο επισκέπτης του ιστότοπου μπορεί να περιηγηθεί στον χώρο του μουσείου και να γνωρίσει τα εκθέματά του.
Αν τα μουσεία είναι ο χώρος όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μελετήσει το παρελθόν και το παρόν, να ψυχαγωγηθεί, να εμπλουτίσει τις γνώσεις του και να προβληματιστεί, τότε τα ψηφιακά μουσεία προσφέρουν την δυνατότητα να τα επισκεφτούν οι ενδιαφερόμενοι, χωρίς να είναι αναγκασμένοι να κάνουν μεγάλα ταξίδια. Επίσης προσελκύει και το ενδιαφέρον ανθρώπων που υπό άλλες συνθήκες δεν θα επισκέπτονταν μουσεία.
Παράσχη Δήμητρα, μαθήτρια Γ2 του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
