Την ημέρα που ο Ελληνισμός τιμούσε την Μεγαλόχαρη, στις 15 Αυγούστου 1940, διάλεξαν οι Ιταλοί Φασίστες του Μουσολίνι, να εκτοξεύσουν τις τορπίλες από ένα υποβρύχιο, και να χτυπήσουν το Ελληνικό αντιτορπιλικό « Έλλη », που ήταν αγκυροβολημένο στην Τήνο και συμμετείχε σημαιοστολισμένο στην Πανήγυρη. Δεν ήξεραν βέβαια τι έκαμναν. Δεν ήξεραν πόσο αγαπάει ο Ελληνικός λαός την Παναγία, την γιορτή Της οποίας αμαύρωσαν. Και βέβαια δεν φαντάστηκαν την αγανάκτηση που θα φούντωνε σε κάθε ελληνική ψυχή για το έγκλημά τους. Θα το καταλάβουν όμως ύστερα από δυο μήνες. Όταν στις 28 Οκτωβρίου 1940, θα ζητήσουν προκλητικά να περάσουν τα στρατεύματά τους μέσα από την Ελλάδα, και να καταλάβουν όποια μέρη ήθελαν.
Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ημέρα Δευτέρα στις 03:00 τα ξημερώματα, ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι, έδωσε τελεσίγραφο στον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, ότι σε τρεις ώρες, στις 6:00 π.μ., ο Ιταλικός στρατός θα περάσει στην Ελλάδα από την Αλβανία, την οποία κατείχαν από καιρό, και καλά θα κάνουμε να μην προβάλουμε καμιά αντίσταση. Ήταν σίγουρος ο Ιταλός πρεσβευτής ότι θα υποκύπταμε στο αίτημά τους. Και είχε κάθε λόγο να το πιστεύει. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1940 οι δυνάμεις της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας, ήταν αήττητες. Αυστρία, Πολωνία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Νορβηγία και άλλες χώρες, είχαν υποταχθεί με ευκολία. Η πανίσχυρη Γαλλία, με τόσο στρατό, εξοπλισμό και με την περίφημη γραμμή Μαζινώ, που ήταν απόρθητη, τον Ιούνιο του 1940, σε λίγες μέρες είχε ηττηθεί. Πουρκουά, έλεγαν οι Γάλλοι στρατιώτες. Γιατί να πολεμήσουμε ; Γιατί να χάσουμε την ζωή μας ; Οι Έλληνες όμως δεν είναι Γάλλοι. Δεν ξέρουν πουρκουά οι Έλληνες. Οι Έλληνες ξέρουν ΟΧΙ ! ΟΧΙ, δεν θα περάσετε. Δεν θα πατήσουν την γη μας, αυτοί που αμαύρωσαν την γιορτή της Παναγίας μας. Μα έχουν τελειότερα όπλα, άρματα, αεροπλάνα, ναυτικό ! Μα έχουν οργανωθεί στην Αλβανία τόσο καιρό, ενώ η Ελλάδα για να μη δώσει αφορμές δεν συγκέντρωσε στρατό. Αυτά δεν είχαν καμιά σημασία. Είχαμε το δίκιο με το μέρος μας. Όπως λέει ο Δαβίδ στους Ψαλμούς : « Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα. »
Έμεινε έκπληκτη η ανθρωπότητα, από το ΟΧΙ της Ελλάδας στις δυνάμεις της βίας. Την ίδια μέρα το πρωί, βγήκε το διάταγμα της Γενικής Επιστράτευσης. Όλοι οι Έλληνες ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό. Επιτέλους ήρθε η ώρα να τους κανονίσουν τους Ιταλούς. Η αγανάκτηση ξεχείλιζε στην καρδιά τους. Έτρεχαν να φορέσουν το χακί και να προωθηθούν με κάθε τρόπο στην πρώτη γραμμή, στα Ελληνοαλβανικά σύνορα. Αγωνιζόντουσαν ποιος θ’ ανέβει πρώτος στο τραίνο, στο αυτοκίνητο, ποιος θα φτάσει πρώτος στο μέτωπο. Χαμογελαστοί χαιρετάνε, θαρρείς και πηγαίνουν για πανηγύρι και όχι για πόλεμο. Πάνω στα βουνά της Πίνδου, στη Ήπειρο και στην Μακεδονία, οι πατέρες μας έδειξαν ότι είναι αντάξιοι απόγονοι της γενιάς του 21. Δεν φοβήθηκαν τις σφαίρες, τις βόμβες, τα χιόνια, τα κρυοπαγήματα, την πείνα, την δίψα. Με την κραυγή « αέρα », ορμούσαν στον εχθρό. Οι γυναίκες της Πίνδου, με κίνδυνο της ζωής τους, κουβαλούσαν πολεμοφόδια και τρόφιμα στον στρατό. Στα μετόπισθεν γέροι, γυναίκες, παιδιά, έφτιαχναν κάλτσες, κουβέρτες και ότι άλλο χρειαζόντουσαν οι στρατιώτες.
Στις 14 Νοεμβρίου, είχαν εκδιώξει τον εχθρό από τα ελληνικά εδάφη και άρχισε η προέλαση στα εδάφη της Βορείου Ηπείρου. Οι ελληνικές πόλεις της Βορείου Ηπείρου, η μια μετά την άλλη απελευθερώνονται. 21 Νοεμβρίου η Κορυτσά, 29 η Μοσχόπολη, ύστερα οι Άγιοι Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, το Δέλβινο. Ο Ελληνικός στρατός γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό. Ελληνικές σημαίες κυματίζουν. Είναι απορίας άξιο, πόσες ελληνικές σημαίες είχαν κρυμμένες τόσα χρόνια οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου. Στο τέλος όλη η Βόρειος Ήπειρος είχε απελευθερωθεί. Αυτή ήταν η τρίτη φορά που την απελευθερώσαμε, και σήμερα πάλι δεν είναι δικιά μας.
Η ανθρωπότητα ολόκληρη παρακολουθούσε με δέος, τον αγώνα του Ελληνικού Έθνους. Οι ελληνικές νίκες ήταν οι πρώτες νίκες των συμμάχων, ενάντια στις φασιστικές δυνάμεις. Όλος ο ελεύθερος κόσμος μιλούσε για την Ελλάδα. Από εδώ και πέρα, είπαν, δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, θα λέμε ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.
Στον πόλεμο του 40 υπήρξε πολύ εμφανής η σκέπη της Παναγίας μας προς τον Ελληνικό Στρατό. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας ύστερα από τον πόλεμο του 40, μετέθεσε την γιορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την 1η Οκτωβρίου, στις 28 Οκτωβρίου. Γράφει ο συγγραφέας Άγγελος Τερζάκης: « Στο μέτωπο, σ’ όλη τη γραμμή, από την γαλανή θάλασσα του Ιονίου μέχρι ψηλά τις παγωμένες Πρέσπες, ο ελληνικός στρατός άρχιζε να βλέπει παντού το ίδιο όραμα: Έβλεπε τις νύχτες μια γυναικεία μορφή να προβαδίζει ψηλόλιγνη, αλαφροπερπάτητη, με την καλύπτρα της αναριγμένη από το κεφάλι στους ώμους. Την αναγνώριζε, την ήξερε από παλιά, του την είχαν τραγουδήσει όταν ήταν μωρό κι ονειρευόταν στην κούνια. Ήταν η μάνα η μεγαλόψυχη στον πόνο και στην δόξα, η λαβωμένη της Τήνου, η υπέρμαχος στρατηγός ».
Ο Ηπειρώτης ανθυπασπιστής Γκάτζαρος Νικόλαος στην προς το I /40 Τάγμα Ευζώνων αναφορά του της 3 Μαρτίου 1941, αναφέρει ότι σε βραδυνό περίπατό του σε λόφο κοντά στον καταυλισμό της μονάδας τους, του ενεφανίσθη η Παναγία ντυμένη στα μαύρα και του είπε να έχουν θάρρος γιατί ο πόλεμος κατά της Ελλάδας είναι άδικος και γι’ αυτό η Ελλάδα θα νικήσει (πριν 20 χρόνια τον άκουσα σε μοναστήρι στο Άγιο Όρος να το διηγείται κλαίγοντας, υπάρχει όμως και συνέντευξή του στο youtube).
Όσα και να πούμε για εκείνη την γενιά του 40, λίγα θα είναι. Ήταν μια γενιά ευσεβής που έτρεφε μια ιδιαίτερη αγάπη στην Παναγία μας. Γι’ αυτό και μεγαλούργησε. Δυστυχώς όμως δεν φρόντισαν οι ελληνικές κυβερνήσεις να φέρουν και να θάψουν στην Ελλάδα τα κόκαλα των 8.500 ελλήνων ηρώων (έφεραν μόνο λίγες εκατοντάδες) που έπεσαν στα βουνά της Βορείου Ηπείρου.
Αυτή την ώρα στους πατέρες μας που πέρασαν τόσα βάσανα για να είμαστε σήμερα εμείς ελεύθεροι, τους λέμε ένα μεγάλο ευχαριστώ, και παρακαλούμε τον Άγιο Θεό να αναπαύσει τις ψυχές τους, εκεί που δεν υπάρχει πόνος, ούτε λύπη, ούτε στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος. Αμήν.
