Άγιος Νικόλαος εκ Μετσόβου

Για τον Άγιο Νεομάρτυρα Νικόλαο έχουν γραφτεί πολλά και θα συνεχίζονται να γράφονται
έως της συντέλειας του κόσμου. Η αιτία, για αυτό, είναι προφανής και δεν χωράει κάποιας
αμφιβολίας. Είναι, η άθληση του, η οποία σε καιρούς και χρόνια μαύρα για το γένος των
Ελλήνων χωρίς κατηχητικά, βιβλία, μουσικά βίντεο και κηρύγματα κάηκε ζωντανός για την
αγάπη του Νυμφίου του, μιμούμενος των πάλαι ποτέ μαρτύρων. Με μόνο όπλο, την ευχή
του πνευματικού του και χωρίς να αναφέρει κάτι στην οικογένειά του, μικρό παιδί, μέχρι 25
ετών, παραπάνω δεν ήταν έφυγε για βέβαιο θάνατο.
Πρέπει όμως, να πάμε ένα βήμα πίσω και όσων προηγήθηκαν πριν οδηγηθεί ο μακάριος
στην πυρά. Τέλη 17ου αιώνα και οι ραγιάδες είχαν λιγότερη αξία από ότι τα ζώα για τον
κατακτητή Τούρκο. Ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες, με πολλές στερήσεις που δεν τις
χωρά ανθρώπινος νους. Χωρίς καθαριότητα, στην κυριολεξία μέσα στα χώματα και τις
στάχτες, αναγκασμένοι να ζούνε με μόνη ελπίδα την κυρά Παναγία και τον Δεσπότη Χριστό.
Άλλο πράγμα για να κρατηθούν και να μην τρελαθούν, δεν είχαν. Η πίστη τους οδηγούσε
στην μακάρια ζωή τους. Και να μην ήθελαν να νηστέψουν, η ζωή τους όλη ήταν μία
ατέλειωτη σαρακοστή. Λίγα κρεμμυδάκια και μπομπότα έτρωγαν κάθε μέρα. Κρέας, ούτε
λόγος. Ίσως μία δύο φορές τον χρόνο και αυτό το μοιραζόντουσαν με άλλες οικογένειες της
εποχής.
Ο νεαρός Νικόλαος, ζώντας μέσα στην ακραία φτώχεια οδηγήθηκε στα Τρίκαλα για μια
καλύτερη ζωή. Έγινε, δηλαδή μετανάστης, αφήνοντας πίσω του την μιζέρια και τις
κακουχίες. Η συνέχεια, γνωστή. Ο μάρτυρας έγινε μουσουλμάνος και μετά από πολλές
περιπέτειες αξιώθηκε του μαρτυρικού θανάτου για τον Δεσπότη Χριστό.
Ξέρετε, στις μέρες μας είναι απλές λέξεις, ότι δηλαδή αρνήθηκε τον Χριστό, μετανόησε και
μετά κάηκε ζωντανός. Είναι απλά δύο προτάσεις που κρύβουν απίστευτο αγώνα και
στεναχώριες μέσα.
Πιο πάνω, αναφέρονται ενδεικτικά, κάποιες από τις πολλές και ατελείωτες δυσκολίες που
αντιμετώπιζαν οι ραγιάδες από τους Τούρκους. Όλα αυτά, βέβαια, άλλαζαν εάν κανείς
αρνούνταν τον Χριστό και την πίστη του. Δεν ήταν απλά, αλλαγή εθνικότητας αλλά και
πιστεύω. Πολλοί βιογράφοι, λένε για συντομία, «Τούρκεψε» αλλά δεν εννοούσαν μόνο την
αλλαγή θρησκεύματος. Για λόγους συντομίας, με την έννοια Τουρκεύω εννοούσαν και την
αλλαγή θρησκείας.
Επίσης, είναι γνωστό τι πάθαινε κάποιος εάν αρνούνταν να αλλάξει την πίστη του. Άλλους
μάρτυρες, τους καρφώνανε καρφιά στο κρανίο, όπως την Αγία Ελένη την εκ Σινώπης,
άλλους τους αποκεφαλίζανε και τόσα άλλα.
Κανένας, όμως δεν σκέφτεται και δεν αναλύει το δέλεαρ που αντιμετώπιζαν οι μάρτυρες,
εάν εν τέλη αρνούνταν τον Χριστό. Μιλώντας, πάντα για τον νεαρό τότε Νικόλαο, όπου στην
περίοδο του μαρτυρίου του, δεν ήταν, πάνω από 25 χρόνων ας δούμε, τι καλά, προνόμια,
τον περιμέναν αν αρνούνταν τον Χριστό. Πρόσβαση, στα χαμάμ όταν στα Τρίκαλα, εκείνη
την εποχή οι ραγιάδες πλενόντουσαν αραιά και με κρύο νερό. Επίσης, υγιεινό φαγητό,
φρέσκο κρέας (εκτός χοιρινού), καθαρό σπίτι με πολλές συζύγους, δυνατό εισόδημα, θέση
στο κράτος. Επίσης, καθαρά και νέα ρούχα, κρεβάτι με μαξιλάρι, παπούτσια, δυνατότητα
για ταξίδια και τόσα άλλα, που εμείς στις μέρες μας τα θεωρούμε δεδομένα, εκείνη την
εποχή για τους δύστυχους ραγιάδες, ήταν τρομερός πειρασμός. Και όλα αυτά με μια απλή
άρνηση του Ιησού ως Υιό του θεού. Σε μια εποχή, που καλά, καλά, δεν ήξεραν να διαβάζουν
την τότε γλώσσα που χρησιμοποιούσαν, πόσο μάλλον για την Αλεξανδρινή διάλεκτο που
είναι γραμμένα, τα ευαγγέλια και οι ύμνοι της εκκλησίας.
Την εποχή που μαρτύρησε ο άγιος, δεν υπήρχαν, ούτε ύμνοι να ακούσουν σε υπολογιστή,
ούτε Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ούτε τόσα άλλα. Οπότε, όποιος ήταν χλιαρός στην πίστη,
άλλαζε, αρνούνταν τον Ιησού, χωρίς πολλή σκέψη.
Από την άλλη μεριά, υπήρχε η συνείδηση και η θεία χάρη που πρέπει κάποιος να την
βιώσει για να καταλάβει τι εννοούμε με αυτόν τον όρο. Και οι τότε υπόδουλοι Έλληνες και
ιδιαίτερα στα βάθη της Μικράς Ασίας, το βίωναν καθημερινά με την σκληρή άσκηση που
έκαναν. Η ζωή τους ήταν μια ατέλειωτη σαρακοστή. Λογικό και επόμενο μετά να βιώνουν
έντονα την πίστη και τις δωρεές του Ιησού, με πρώτο και καλύτερο την θεία κοινωνία.
Ο νεαρός Νικόλαος λοιπόν, από την μία μεριά, είχε εμπειρία της χάρης και από την άλλη,
όσα βίωνε σαν νέος μουσουλμάνος.
Θεός ο ένας, Θεός και ο άλλος ποια η διαφορά; Άσε, που μπορούσε να σώσει από την
ανέχεια, την οικογένειά του.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί, ότι ο πόλεμος ήταν φοβερός/τρομερός. Φοβεροί λογισμοί τον
ταλάνιζαν και σύγκρινε , την ματαιότητα του ψευδοπροφήτη Μωάμεθ, την σκληρότητα του
Αλάχ με την γλυκύτητα του Ιησού.
Εκτός από όλα αυτά, δεν είχε κάποιον να μιλήσει, ένα φίλο στα Τρίκαλα, επειδή εάν δεν
ήταν αξιόπιστος θα οδηγούνταν και σε δεύτερη άρνηση. Παρόλα αυτά, θυμήθηκε τον
Πνευματικό του, ήρθε σε συναίσθηση και ευτυχώς για εμάς αποφάσισε να φύγει από τα
Τρίκαλα.
Μετά από την σύλληψή του, ενώ ήταν στην φυλακή, έκανε μόνος του Πάσχα, μέσα στα
σκοτάδια και όλη την ώρα οι προτροπές των μουσουλμάνων και των άλλων κρατουμένων.
Χαζός είσαι και τα περνάς όλα αυτά; Ποιος Χριστός; Εδώ είναι η ζωή και ο Θάνατος… Όλοι
οι θεοί είναι ίδιοι, πότε θα ξαναδοθεί αυτή η ευκαιρία, είσαι νέος όμορφος και δυνατός και
άλλα, ξανασκέψου το.
Στην συνέχεια, εφόσον είδαν και αποείδαν, τον κάψανε ζωντανό στην τότε κεντρική αγορά
των Τρικάλων και κέρδισε έτσι το στεφάνι του.
Συνοψίζοντας, επειδή κάποιος άγιος δεν είναι γνωστός και έχει τοπικό χαρακτήρα, δεν
σημαίνει ότι δεν είναι μεγάλος. Ο θεός έχει το σχέδιο του για όλους αλλά και για τους
αγίους, επειδή πολύ απλά τους νεομάρτυρες τους έχει δίπλα του στον θρόνο καθώς
κράτησαν ζωντανή την πίστη σε καιρούς χαλεπούς και δώσανε κουράγιο στους
υποδουλωμένους ορθόδοξους ραγιάδες, με τα σημεία και τέρατα που επιτελούσαν τα
λείψανα τους και η επίκληση του ονόματος των αγίων.
Στις μέρες μας, η μνήμη του τιμάται με μεγάλο πανηγύρι στον Ναό του στην Πράσινη
γωνιά, στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ, στην Οξύνεια Καλαμπάκας, στο Μέτσοβο και αλλού.
Τέλος, ότι ο Άγιος, έχει πολλή χάρη να παρηγορά τους ανθρώπους από τον Ψυχικό Πόνο
μιας και ο ίδιος υπέφερε πάρα πολύ ψυχικά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ναός του στα Τρίκαλα,
είναι δίπλα από το πρώτο κοιμητήριο της πόλης.
Είναι τυχερή η πόλη μας καθώς έχουμε τον δικό μας Νέο Μεγαλομάρτυρα, τον
Μεγαλομάρτυρα του Μετσόβου και της πράσινης γωνιάς!
Με εκτίμηση ένας φίλος του αγίου.