Ένα βιβλίο που τιμά την Εθνική Αντίσταση και τον ηρωισμό των Χασιωτών.
Με μεγάλη χαρά έλαβα το εξαιρετικό βιβλίο του αγαπητού φίλου Ευθυμίου Χρ. Παπαχρήστου, διδάκτορα γερμανικής φιλολογίας – ιστορικού, που έχει τίτλο «Η Μάχη της Οξύνειας (Μερίτσας) το 1943. Η πρώτη νικηφόρα μάχη της Εθνικής Αντίστασης» και υπότιλο «Ιταλική επιδρομή, λεηλασία,βομβαρδισμός και πυρπόληση της Οξύνειας με βάση και τα ιταλικά αρχεία».
Το βιβλίο αυτό αποτελείται από 436 σελίδες σχήματος 24Χ17 εκ. και είναι ο καρπός πολυετούς έρευνας και μελέτης, έχει δε εκδοθεί στη Θεσσαλονίκη από τις Εκδόσεις Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη.
Λόγω της σπουδαιότητας του βιβλίου και της μακρόχρονης φιλίας και συνεργασίας μου με τον συγγραφέα του Ευθύμιο Παπαχρήστο, ο Λαογραφικός -Χορευτικός Όμιλος Τρικάλων «ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ», του οποίου τυγχάνω πρόεδρος, με χαρά αποδέχτηκε την πρότασή του να διοργανώσει την παρουσίαση στα Τρίκαλα (14 Φεβρουαρίου 2023), σε συνεργασία με τον Εκδοτικό Οίκο Κ. και Μ. Σταμούλη.
Στο εν λόγω βιβλίο παρουσιάζονται λεπτομερώς και με αντικειμενικότητα όλα τα σχετικά με την Μάχη της Οξύνειας (Μερίτσας) που διεξήχθη στις 11-12 Φεβρουαρίου 1943. Πολλοί έγραψαν για την μάχη αυτή, αλλά πολύ συνοπτικά, ενώ τώρα αυτή αναδεικνύεται πλήρως και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και όπως της άξιζε, αφού υπήρξε η πρώτη νικηφόρα μάχη της Εθνικής Αντίστασης των Ελλήνων εναντίον Ιταλικού Τάγματος, το οποίο κατανικήθηκε.
Ο Ευθ. Παπαχρήστος δεν περιορίζεται μόνο στην περιγραφή της Μάχης, αλλά καταγράφει και όλα τα προηγηθέντα (τότε κατάσταση υπό Κατοχή στην περιοχή Τρικάλων και Καλαμπάκας, ιταλική επιδρομή και λεηλασία όλων των σπιτιών της Οξύνειας από τους Ιταλούς, καθώς και πυρπόληση μερικών σπιτιών πριν από την αναχώρησή τους). Ως προς την προετοιμασία και την διεξαγωγή της Μάχης, τονίζεται ιδιαιτέρως ο καλός σχεδιασμός της και η συνεργασία όλων των ελληνικών ανταρτικών ομάδων (EAM/EΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΜΙΔΑΣ) που δρούσαν τότε στα δυτικά Χάσια, αλλά και η αυθόρμητη συμμετοχή κατοίκων των γύρω χωριών.
Η υποδειγματική μεταχείριση των Ιταλών αιχμαλώτων και η ελευθέρωσή τους την επομένη της Μάχης, δείχνει επίσης και το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής. Στο βιβλίο καταγράφονται επίσης με λεπτομέρειες τα αντίποινα των Ιταλών, οι οποίοι αφενός βομβάρδιζαν καθημερινώς με αεροπλάνα την περιοχή της Οξύνειας, στις δε 19 Φεβρουαρίου επέδραμαν με πολυάριθμο στρατό στην Οξύνεια και έκαψαν ολοσχερώς. Με τις μαρτυρίες πολλών κατοίκων δίνονται παραστατικότατα οι τραγικές συνθήκες υπό τις οποίες βίωσαν οι κάτοικοι της Οξύνειας έζησαν το επόμενο διάστημα στην ύπαιθρο μέσα σε καλύβες και μαντριά βομβαρδιζόμενοι από ιταλικά αεροπλάνα, καθώς η επιστροφή τους στα καμένα σπίτια τους στο χωριό.
Ο συγγραφέας βρήκε ακόμα και όλα τα σχετικά ιταλικά αρχεία και τα παραθέτει σε μετάφραση, ώστε να υπάρχει και η αντίθετη εκδοχή για την Μάχη της Οξύνειας. Παραθέτει ακόμα και τις γραπτές μαρτυρίες των Ελλήνων πρωταγωνιστών της μάχης, αλλά και αφηγήσεις και πολλών κατοίκων της περιοχής που έλαβαν μέρος στη Μάχη ή βίωσαν οι ίδιοι την μετέπειτα δύσκολη ζωή τους. Η πλούσια εικονογράφηση (100 εικόνες) και η εκτενής βιβλιογραφία που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, το καθιστούν ακόμα πιο έγκυρο και επιβεβαιώνουν την σπουδαιότητά του. Η σχολαστική φιλολογική επιμέλεια του έμπειρου στη συγγραφή βιβλίων Θεοδώρου Νημά και η αγάπη με την οποία το περιέλαβε στις εκδόσεις του ο Εκδοτικός Οίκος του Τρικαλινού Αντώνη Σταμούλη, αποτελούν άλλη μια εγγύηση για την ποιότητα του βιβλίου του αγαπητού μου φίλου Ευθυμίου Παπαχρήστου.
Πράγματι το βιβλίο του αυτό είναι έργο ζωής και δίνει στο αναγνωστικό κοινό ένα πλήρες και αντικειμενικό ιστορικό έργο για την μεγάλης σημασίας Μάχη της Οξύνειας αλλά και της τοπικής μας ιστορίας, ένα έργο με γενικότερο ενδιαφέρον που θα καταστεί σημείο αναφοράς για τους μελλοντικούς ιστορικούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΥΛΙΟΣ
