Με αφορμή την εβδομάδα προς τιμήν της Αγίας Κυριακής, χθες Τρίτη 4 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στο Αρχονταρίκι του ναού η τελετή των εγκαινίων της έκθεσης αγιογραφίας.
Μετά τον σύντομο αγιασμό η πρεσβυτέρα κυρία Δήμητρα Μίχου στο σύντομο λόγο της αναφέρθηκε για τη δράση της ενορίας που στόχο είχε την εκμάθηση στους σπουδαστές της τέχνης της Αγιογραφίας.
Σεβαστοί Πατέρες!
Κυρίες και κύριοι!
Με τη χάρη του Θεού βρισκόμαστε εδώ, στον ευλογημένο χώρο που τον σκέπει η παρουσία της Αγίας Κυριακής και είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάζουμε και να μοιραζόμαστε στην αγάπη σας την προσπάθεια μιας ευλογημένης διδακτικής χρονιάς που αφορά το διακόνημα και έργο της Αγιογραφίας. Ενός έργου που διαφέρει ριζικά από τις άλλες τέχνες, αφού δεν απευθύνεται μόνο στην αισθητική και σε εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά επικεντρώνεται στην ψυχική ανάταση για κοινωνία και ένωση με το Θεό.
Η εικόνα έχει εκ των πραγμάτων ξεχωριστή θέση και αξία μέσα στην Εκκλησία μας. Δεν είναι μία απλή θρησκευτική απεικόνιση, ούτε μία απλή εξιστόρηση παλαιών θείων γεγονότων. Είναι κοινωνία προσώπων αγίων και ένωση του πιστού με τα σωτήρια γεγονότα της πίστεως που σκοπό έχουν να οδηγήσουν τον άνθρωπο στη θέωση. Ειδικά σε δύσκολες εποχές που πέρασε το έθνος μας π.χ. Τουρκοκρατία η αγιογραφημένη εκκλησία αποτελεί το «ζωντανό» βιβλίο για τον πιστό και τον εποπτικό δάσκαλο που θα τον οδηγήσει με ακρίβεια στο ορθόδοξο δόγμα και στο αγιασμένο παράδειγμα των αγίων. Σ’ αυτό συνηγορεί και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, λέγοντας: «η εικόνα είναι για τους αγραμμάτους ό,τι η Αγία Γραφή για τους μορφωμένους», και συμπληρώνει ο μέγας Βασίλειος: «αυτό που μεταδίδει ο λόγος στο αυτί του ανθρώπου, αντίστοιχα το δείχνει η αγιογραφία με τη σιωπηλή παράστασή της στην ψυχή».
Είναι αλήθεια ότι η ομορφιά μιας εικόνας μπορεί να είναι άφθαστη. Η μορφή ενός αγίου ή ένα σωτήριο γεγονός μπορεί να ελκύσει ή ακόμη και να καθηλώσει τον θεατή. Όμως το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Η Αγιογραφία σαν τέχνη είναι λειτουργική.
Εντάσσεται στην όλη λογική της Εκκλησίας για υποβοήθηση της ψυχής να φτάσει στο αρχαίο κάλλος, στη θέωση όπως προείπαμε. Τολμούμε να πούμε ότι είναι λειτουργία μέσα στη Θ. Λειτουργία. Αγιάζει και εξαγιάζεται, αφθαρτοποιεί και αναβιβάζει. Απόδειξη αυτού; Μία εικόνα μπορεί να ευωδιάζει, να μυροβλύζει και να θαυματουργεί. Το υλικό συμμετέχει στην άκτιστη θεία Χάρη γιατί περιέχει θείες μορφές και σωτήρια γεγονότα.
Πως θα μείνει ασυγκίνητος ο άνθρωπος μπροστά σε ανέκφραστα και ανεπανάληπτα γεγονότα; Αυτόματα η αγιογραφημένη εικόνα δύναται να κεντρίσει τον πιστό σε έκφραση μεγάλων και δυνατών συναισθημάτων, όπως είναι η ευγνωμοσύνη, η κατάνυξη, η δοξολογία, η μετάνοια, η προσευχή και ικεσία.
Μεγάλη ευλογία αποτελεί η ύπαρξη της εικόνας στη ζωή του χριστιανού. Και δεν είναι καθόλου αυτονότητο , αρκεί να σκεφθούμε ότι η Εκκλησία ταλανίστηκε για παραπάνω από εκατό χρόνια, χρειάστηκε να συγκληθεί μέχρι και Οικουμενική Σύνοδος, έτσι ώστε να αποφασιστεί ότι τιμάται το εικονιζόμενο πρόσωπο κι όχι το υλικό που παραπέμπει σε ειδωλολατρεία.
Μεγάλη, λοιπόν, ευλογία να έχουμε προ των οφθαλμών μας τη μορφή του Κυρίου, των αγίων Του και της γλυκιάς μας Παναγίας. Έχουμε ανάγκη από συγκεκριμένες εικόνες και παραστάσεις, γιατί είμαστε εύθραυστες υπάρξεις και ρέπουμε προς το κακό. Πολύ περισσότερο σήμερα, που η αμαρτία εξυψώνεται και προβάλλεται απροκάλυπτα βαπτίζοντας το άσπρο μαύρο και το φως βαπτίζεται σκοτάδι. Στη λαίλαπα της αποστασίας και ηθικής κατρακύλας, για το χριστιανό επιβάλλεται να γονατίσει μπροστά στην εικόνα και στο καντήλι, όχι μόνο για την προσωπική του σωτηρία, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
Αφού, λοιπόν, το διακόνημα και το παραγόμενο έργο είναι τόσο σπουδαίο και υψηλό, συμβατός με το ήθος και τη θεοσέβεια θα πρέπει να είναι κι εκείνος που το ασκεί. Μία εικόνα που έχει γίνει με προσευχή, κατάνυξη, νηστεία, υπομονή και αγάπη έχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις να σφραγιστεί αγιοπνευματικά με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αγιογράφος που τηρεί τις παραπάνω πνευματικές αρχές, που δε βάζει φαρδειά-πλατειά την υπογραφή του, που θεωρεί ότι αυτό το τάλαντο είναι δώρο Θεού, αρνούμενος κάθε ίχνος αυτοπροβολής και ματαιοδοξίας, έχει την ευλογία του Θεού και είναι σίγουρο ότι θα βρει έλεος παρά του Δικαίου Κριτού και το κυριότερο, θα ελκύσει κι άλλες ψυχές προς τον Κύριο.
Χωρίς να θέλω να μακρυγορήσω, θεωρώ ότι είναι επιβεβλημένο να απευθύνω κάποιες ευχαριστίες τις οποίες αισθάνομαι να εκφράσω. Εν πρώτοις στον Πανάγαθο Θεό μας που μας αξίωσε να φθάσουμε σ’ αυτήν την ευλογημένη μέρα. Η Αγία μας Κυριακή ευλόγησε άνωθεν την παρούσα προσπάθεια και επιζητούμε όλοι μας τις πρεσβείες της. Η παρούσα δράση είναι υπό την ευλογία του σεπτού μας Ποιμενάρχου κ. Χρυσοστόμου τον οποίον ευχαριστούμε και ζητούμε ταπεινά την ευχή του. Επίσης, ευχαριστούμε τον Εφημέριο του ναού π. Παναγιώτη και τα μέλη του Συμβουλίου που κατά προτροπή και παράκληση αιτήθηκαν αυτήν τη θεματική δράση και μας παρείχαν όλες τις ευκολίες, έτσι ώστε απρόσκοπτα να πραγματοποιούνται τα μαθήματα.
Για το τέλος άφησα τους αγαπητούς μου σπουδαστές.
Από ανοιχτή πρόσκληση της Ενορίας και από στόμα σε στόμα έγινε γνωστή αυτή η προσπάθεια και συναθροίστηκε ικανός αριθμός ενδιαφερομένων, διαφορετικός κάθε φορά, αφού υποχρεώσεις και δυσκολίες τους κρατούσαν μακριά από τα μαθήματα. Με αμείωτο ενδιαφέρον, διάθεση, ζήλο και χωρίς υπολογισμό κόπου και χρόνου επιδόθηκαν στην κατάρτιση έργων τα οποία σε λίγο θα θαυμάσετε και θα καμαρώσετε. Τους ευχαριστώ όλους για την υπομονή, την επιμονή και τη διάθεση υπακοής που επέδειξαν στις όποιες παρατηρήσεις και διορθώσεις χρειάστηκαν. Δαπανήσαμε τη φετεινή περίοδο στο πως σχεδιάζεται και τοποθετείται μια εικόνα πάνω στο υλικό, χαρτί κ.λ.π. γιατί αυτό είναι το α και το ω. Εικόνα που δε σχεδιάστηκε σωστά στο χαρτί, στον καμβά ή και όπου αλλού, είναι βέβαιο ότι όταν ζωγραφιστεί δε θα έχει τις σωστές ανατομικές αναλογίες που πρέπει.
Αφήνοντας όλους σας να απολαύσετε τα εκτιθέμενα έργα, ευχόμαστε από καρδιάς, στους μαθητές μου καλή πρόοδο και σε όλους εσάς η Αγία Κυριακή να είναι βοηθός και προστάτις, ιδιαίτερα τώρα που θα εορτάσουμε την επικείμενη μνήμη και πανήγυρή της.-
