Εκδόθηκε πρόσφατα ένα νέο βιβλίο από τις Εκδόσεις Παπαζήση στην Αθήνα. Πρόκειται για μια μελέτη του Νικολάου Αθ. Στάμου, διδάκτορος της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ενεργού μέλους του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων, με τίτλο «Η αξιοποίηση του κινηματογράφου στη διδασκαλία και μάθηση της ιστορίας», της οποίας το περιεχόμενο εκτείνεται σε 316 σελίδες.
Εκδόθηκε ως επιτομή της διδακτορικής διατριβής του Νικ. Στάμου, που εστιάζει στη Διδακτική της Ιστορίας σε συνάρτηση με την τέχνη του κινηματογράφου στο πλαίσιο των πολυγραμματισμών, στοχεύοντας στην ανάδειξη ενός τρόπου απόκτησης δεξιοτήτων ιστορικού γραμματισμού με την συμβολή του οπτικού γραμματισμού.
Ειδικότερα, στον σύντομο Πρόλογο (σσ. 19-21) και την Εισαγωγή (σσ. 23-27), αρχικά γίνεται λόγος για τον κοινωνικό ρόλο της ιστορίας προσαρμοσμένο στην σύγχρονη πραγματικότητα και κατόπιν σκιαγραφείται η σύγχρονη ιστορική εκπαίδευση, ενώ επισημαίνεται η ανάγκη ένταξης της τέχνης στην εκπαιδευτική διαδικασία διερευνώντας την δυνατότητα αξιοποίησης του κινηματογράφου ως εκπαιδευτικού εργαλείου στην σχολική αίθουσα. Αμέσως μετά ακολουθεί η κύρια ύλη του βιβλίου που οργανώνεται σε επτά κεφάλαια.
Στο πρώτο κεφάλαιο (σσ. 29-55) αναπτύσσεται η Προβληματική της Έρευνας με τον σκοπό και τους επιμέρους στόχους της, ενταγμένη στην σύγχρονη ιστορική εκπαιδευτική διαδικασία και τοποθετημένη στο ιστορικό πλαίσιο της αποικιοκρατίας του 16ου αι. στον Νέο Κόσμο.
Στο δεύτερο κεφάλαιο (σσ. 57-113) εκτίθεται το Θεωρητικό Πλαίσιο με αναφορές στην διδακτική της ιστορίας με την διαμόρφωση ιστορικής κουλτούρας, την χρήση της τέχνης στην διαδικασία της μάθησης, την θεωρητική αξιοποίηση της κινηματογραφικής ταινίας ως πηγής στην διδασκαλία της ιστορίας. Αναλύεται επίσης η πολυτροπικότητα στην παρουσίαση πολιτισμικών προϊόντων με την συμβολή των πολυγραμματισμών (ιστορικού, οπτικού γραμματισμού)
Στο τρίτο κεφάλαιο (σσ. 115-134) παρουσιάζεται η Μεθοδολογία, εστιασμένη στην μικτή μέθοδο έρευνας-δράσης, με την αξιοποίηση ποικίλων επιστημονικών μεθοδολογικών προτάσεων, και στην διαδικασία συλλογής των δεδομένων.
Στο τέταρτο κεφάλαιο (σσ. 135-168) εκτείνεται αναλυτικά η Διεξαγωγή της έρευνας με περιγραφή της εφαρμογής της διδακτικής παρέμβασης.
Στο πέμπτο κεφάλαιο (σσ.169-244) παρουσιάζονται και αναλύονται τα Αποτελέσματα της όλης ερευνητικής διαδικασίας και ελέγχεται η αισθητική απόλαυση ως κίνητρο για την αξιοποίηση του κινηματογράφου στη διδασκαλία της ιστορίας, αλλά και η συνακόλουθη πρόκληση ενδιαφέροντος των μαθητών καθώς και η δυνατότητα απόκτησης και καλλιέργειας ιστορικής γνώσης και διάκρισης των μυθοπλαστικών στοιχείων από τα ιστορικά.
Στο έκτο και έβδομο κεφάλαιο (σσ. 245-251 και σσ. 253-254) εκτίθενται τα συναχθέντα Συμπεράσματα και διατυπώνονται Προτάσεις περαιτέρω έρευνας σε ένα θέμα που, ούτως ή άλλως, αντιμετωπίζεται πλέον στην καθημερινότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ως εκ τούτου αναφύονται πολλές ερευνητικές όψεις.
Ακολουθεί πολυσέλιδη ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση Βιβλιογραφία (255-274), στοιχείο που καταδεικνύει την επιστημονική αρτιότητα και εγκυρότητα της μελέτης, ενώ στο Παράρτημα, που ολοκληρώνει το βιβλίο, παρατίθεται χρονολόγιο των μελετηθέντων ιστορικών γεγονότων, μεγάλος αριθμός ταινιών αναφοράς, ενδεικτικά σχετικά ερωτηματολόγια και φύλλα εργασίας με παραθέματα πηγών και ενδεικτική αποκωδικοποίηση των αποτελεσμάτων.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα πόνημα αποτέλεσμα μελέτης και έρευνας, του οποίου τα στοιχεία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό, αλλά και κάθε μελετητή ίδιων ενδιαφερόντων, να ανανεώσει την επί σειρά πολλών ετών στείρα και άγονη διδασκαλία της ιστορίας, εκμεταλλευόμενος τεχνολογικά εργαλεία, εν προκειμένω τον κινηματογράφο, ώστε να αναζωπυρωθεί το απολεσθέν ενδιαφέρον του μαθητή για ένα μάθημα και μία γνώση sine qua non για την θεμελίωση στιβαρής και αταλάντευτης πορείας προς το μέλλον. Άλλωστε, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι, επειδή ὄλβιος ὅστις ἱστορίης ἔσχεν μάθησιν, η αξιοποίηση του κινηματογράφου στην εκπαιδευτική διαδικασία προσανατολίζει προς αυτή την κατεύθυνση.
