Σμαράγδια Σοφίας

Του Κων/νου Β. Παυλάκου,
π. Σχολικού Συμβούλου Φιλολόγων

• Τό μή ειδέναι γαρ ηδονήν έχει τινά, Δηλαδή, Υπάρχει μια κάποια ηδονή, στο να μη ξέρεις (ηδονή από την άγνοια)
  [Ευριπίδης: «Αντιόπη», μη σωζομένη τραγωδία του]
• Το ζην γαρ ίσμεν, του θανείν δ’ απειρία πας τις φοβείται φώς λιπείν τοδ’ ηλίου, Δηλαδή, Τη ζωή την ξέρουμε, αλλά επειδή δεν έχουμε εμπειρία του θανάτου όλοι φοβούμαστε ν’ αφήσουμε το φως αυτό του ηλίου [Ευριπίδης: «Φοίνιξ», μη σωζομένη τραγωδία]
• Κανένας εγωισμός δεν είναι τόσο ανυπόφορος όσο αυτός του χριστιανού σε σχέση με την ψυχή του [Σόμερσετ Μωμ, 1874-1965, Βρετανός συγγραφέας]
• Ερευνάτε τας γραφάς· εκείναι εισίν αι μαρτυρούσαι περί εμού (Χριστός) [Κατά Ιωάννην ε΄, 39]
• Πιστέψτε εκείνους που ψάχνουν την αλήθεια και αμφισβητήστε εκείνους που τη βρήκαν. [Αντρέ Ζιντ, 1869-1951, Γάλλος συγγραφέας, Βραβείο Νόμπελ 1947]
• Καλύτερα να έχεις δουλειά με τον ίδιο το Θεό, παρά με τους αγίους του. [Γαλλική παροιμία]
• Η πίστη πρέπει να ενισχύεται από τη λογική… όταν η πίστη τυφλώνεται, πεθαίνει. [Μαχάτμα Γκάντι 1869-1948, Ινδός ηγέτης, οπαδός της μη χρήσης βίας]
• Το Πνεύμα πάντα ερευνά και τα βάθη του Θεού, Δηλαδή, το Πνεύμα ερευνά και γνωρίζει όλα, και αυτά τα βαθύτατα και μυστηριώδη ιδιώματα και σχέδια του θεού [Απ. Παύλος, Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή, β΄,10]
• Πίστη σημαίνει να μη θέλεις να μάθεις την αλήθεια
  [Νίτσε, 1844-1900, Γερμανός φιλόσοφος]
• Ο πιστός, ο θρήσκος δεν είναι ερευνητής. Ο πιστός βαριέται, δεν θέλει να ψάξει, γι’ αυτό πιστεύει. [Όσσο (το πραγματικό του Μπαγκουάν Σρι Ραζνίς) 1931-1990, Ινδός γκουρού, μυστικιστής και φιλόσοφος με διεθνή αναγνώριση]
• Μια τυχαία περιπλάνηση σε ένα άσυλο τρελών πιστοποιεί ότι η πίστη δεν αποδεικνύει τίποτα (Νίτσε)
• Οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα (Νίτσε)
• Για τους περισσότερους ανθρώπους, η αποστροφή απέναντι σε κάτι έχει συνήθως τις ρίζες της στην τυφλή πίστη σε κάτι άλλο. [Γκεόργκ Λίχτενμπεργκ, 1742-1799, Γερμανός στοχαστής]
• Υπάρχουν άνθρωποι καλοί πολύ πριν υπάρξουν χριστιανοί και, Δόξα τω Θεώ, υπάρχουν καλοί άνθρωποι και εκεί που δεν υπάρχουν, σήμερα, χριστιανοί. [Λίχτενμπεργκ]
• Ο γιατρός βλέπει τον άνθρωπο σε όλη του την αδυναμία. Ο δικηγόρος σε όλη του την κακία και ο θεολόγος σε όλη του τη βλακεία. [Σοπενχάουερ]
• «Πήγα στην Αφρική, με ρώτησαν τι είναι τα υποστατικά ιδιώματα της Αγίας Τριάδας. Πήγα μετά στην Ασία και με ρώτησαν αν μπορούμε να μετέχουμε στις άκτιστες ενέργειες του Θεού. Επέστρεψα στην Ελλάδα και με ρώτησαν αν κάνει η γυναίκα να φορεί παντελόνι» (Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας) [Από δημοσίευμα τού π. Ηρακλή Φίλιου στην εφημερ. «Πρωινός Λόγος» 23/02/2020] Σχόλιό μου: Αβυσσαλέα διαφορά πνευματικού προβληματισμού!
• «Οι πραγματικά άθεοι είναι τρελά ερωτευμένοι με τον Θεό [Γκαίτε, 1749-1832, Γερμανός συγγραφέας]
• «Να τιμωρηθώ 20,30,50,100 φορές αρκεί να πεισθώ ότι υπάρχει θεός» [Σαρτρ, 1905 -1980 Γάλλος, φιλόσοφος]
• «Η αμαρτία γράφει την ιστορία, η αρετή σιωπά [Γκαίτε]
• Εγκρίνεται η ευθανασία στην Αγία Γραφή; Ναι: «κρείσσων θάνατος υπέρ ζωήν πικράν και ανάπαυσις αιώνος ή αρρώστημα έμμονον» Δηλαδή, ο θάνατος είναι προτιμότερος από την πικραμένη ζωή και η αιώνια ανάπαυση στον τάφο προτιμότερη από την επιμένουσα και αθεράπευτη ασθένεια [Σοφία Σειράχ λ΄, 17]
• «Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε σ’ αυτήν την σύντομη ζωή μας και παρ’ όλα αυτά, ελπίζουμε και σε μια αιώνια». [Ανατόλ Φράνς 1844-1924, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1921]
• Απ’ ό,τι μπορώ να θυμηθώ, δεν υπάρχει ούτε μια λέξη στα Ευαγγέλια που να επαινεί την ευφυία» [Μπέρτραντ Ράσσελ, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος, Βραβείο Νόμπελ 1950]
• «Η Κλειώ, η μούσα της Ιστορίας είναι βαριά μολυσμένη από ψέματα, όπως μια πόρνη του πεζοδρομίου από σύφιλη» [Σοπενχάουερ]
• Πού κατοικεί ο Θεός;

α) «ο Θεός…ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί» Δηλαδή, δεν κατοικεί σε ναούς που κατασκευάζονται από χέρια ανθρώπων (ΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ, ιζ΄, 24).

β) «ουχ ο ύψιστος εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, καθώς ο προφήτης λέγει (ΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ, ζ΄, 48).  Και τί λέγει ο προφήτης; «ο ουρανός μοι θρόνος, η δε γη υποπόδιον των ποδών μου», Δηλαδή, ο ουρανός ολόκληρος είναι  Θρόνος μου, η δε γη είναι στήριγμα κάτω από τα πόδια μου (Ησαΐας, ξστ΄,1) [Πρβλ. ακόμη: α) «Εκκλησία γαρ ου τοίχος και όροφος αλλά πίστις και βίος (Χρυσόστομος), β) «Και στην κορφή της Λιάκουρας να κάνω το σταυρό μου» (έλεγε ο αγωνιστής Κλέφτης) και γ) «τα έλατα ήταν η εκκλησιά μας», έλεγε ο Θ. Κολοκοτρώνης.

Ιούλιος 1921. Ο Χρυσόστομος στο μέτωπο ευλογεί τις χιλιάδες των Ελλήνων στρατιωτών πριν από την έναρξη των επιχειρήσεων (Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων)

25)      «Αληθινά, δεν τους μπορώ τους συμπονετικούς, που είναι μακάριοι μέσα στη συμπόνια τους: τους λείπει πάρα πολύ η ντροπή» (Νίτσε). [τούτο συμβαίνει γιατί υπάρχει η συνείδηση υπεροχής του βοηθούντος σε σχέση προς τον βοηθούμενον. Το συλλυπείσθαι είναι συχνότερο του συγχαίρειν].

26)      «Μπορεί τάχα ν’ αγαπάει κανείς όλους τους ανθρώπους, όλους τους πλησίον του; Το ‘χω συχνά αναρωτηθεί. Και βέβαια όχι, είναι μάλιστα αφύσικο. Στην αόριστη αγάπη για την ανθρωπότητα αγαπάς σχεδόν πάντα μονάχα τον εαυτό σου»  [Ντοστογιέφσκι: Ο Ηλίθιος, Μέρος 3^ο  κεφ. 10]

27)      « Ο άνθρωπος δεν αγαπά μόνο, αλλά εξίσου μισεί, πράγμα που είναι και το φυσικό και το καθημερινά συμβαίνον… Ένας άνθρωπος που δεν ημπορεί να μισήσει ποτέ μοιάζει τη σκύλα που δεν μάχεται το λύκο, σαν έρχεται επίβουλα στο μαντρί, αλλά ζευγαρώνει μαζί του. Έτσι όμως ποιός θα φυλάξει τα πρόβατα;» [Δημήτρης Λιαντίνης: Τα Ελληνικά, σελ. 144]

28)      «Όταν θεραπεύεις το πληγωμένο φτερό του αετού, γίνεσαι υπεύθυνος για τα νύχια του» Βίκτωρ Ουγκώ,1802 -1885]

29)      «Καθένας ακούει μόνο αυτό που καταλαβαίνει» [Γκαίτε, 1749 -1832]

30)      «Μην ξεχνάτε πώς το ρεύμα ακολουθεί μόνο το ψόφιο ψάρι. Μην πας εκεί που πάει ο δρόμος, πήγαινε εκεί που δεν υπάρχει δρόμος και άσε το ίχνος σου» [Έμερσον, 1803 – 1884, Αμερικανός φιλόσοφος]

31)      «Αν δεν υπάρχει δρόμος, εμείς θ’ ανοίξουμε το δρόμο» [Αννίβας, 247-183 π.Χ. , Καρχηδόνιος στρατηλάτης]

32)      «Η Δημοκρατία είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την εμπιστευτούμε στους ψηφοφόρους. [Άρθουρ Κέστλερ, 1905-1983, Ουγγροβρετανός συγγραφέας]

33)      «Δεν επιτρέπουμε στους ανθρώπους να σκέφτονται ελεύθερα για τη Χημεία ή τη Βιολογία. Γιατί θα έπρεπε να τους επιτρέψουμε να σκέφτονται ελεύθερα για την Πολιτική φιλοσοφία;» [Αύγουστος Κοντ, 1798-1857, Γάλλος φιλόσοφος]

34)      «Αυτοί που λένε πως η θρησκεία δεν έχει σχέση με την πολιτική δεν ξέρουν τι είναι η θρησκεία» Μαχάτμα Γκάντι, 1869-1948, Ινδός ηγέτης]

35)      «Ένας λαός που εκλέγει διεφθαρμένους, κλέφτες, προδότες και απατεώνες, δεν είναι θύμα! Είναι συνεργός τους! [Τζορτζ Όργουελ, 1903-1950, Βρετανός συγγραφέας]

36)      «Εάν εκ των νεκρών ανασταινόταν κάποιος για μια στιγμή και μας έλεγε τι αισθανόταν νεκρωθείς, μου φαίνεται ότι οι θεολόγοι και οι ιερείς θα πέθαιναν τελείως από την πείνα» Μιχαήλ Μητσάκης 1893-1916, Συγγραφέας· έγραψε το διήγημα «Το Φίλημα», κατά το οποίο αποδίδεται τιμή από τον Ιμπραήμ στον νεκρό Παπαφλέσσα, μετά τη μάχη στο Μανιάκι το 1825 «…φιλεί παρατεταμένον φίλημα τον όρθιον νεκρόν» [ΑΠΑΝΤΑ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ, ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ, σελ. 111-112]

37)      «τοίσι μεν τεθνηκόσιν το μήποτ’ αύθις μηδ’ αναστήναι μέλειν» Δηλαδή, Οι πεθαμένοι διόλου δεν νοιάζονται ν’ αναστηθούν [Αισχύλος: «Αγαμέμνων», στίχ. 546]

38)      «Κατθανών δε πας ανήρ γη και σκιά, το μηδέν εις ουδέν ρέπει» Δηλαδή, πεθαίνοντας ο άνθρωπος γίνεται  γη (χώμα) και σκιά, το τίποτα πάει προς το τίποτα [Ευριπίδης: «Μελέαγρος» μη σωζομένη τραγωδία του]

39)      «Η Εκκλησία δεν είναι εταιρεία που πρέπει να πολλαπλασιάσει τα κέρδη της, ούτε πολιτικό κόμμα που έχει στόχο να αυξήσει την επιρροή του» (Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος) [Το Άγγελμα της ημέρας, Εφημ. των Τρικάλων, «ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ» 19/05/2019 σελ. 2]

40)      α) Τα έγκατα των ανθρώπων είναι  ίδια. Το βαθύ ασυνείδητο ενός Παπούα (φυλή της Πολυνησίας) είναι σχεδόν όμοιο με το ασυνείδητο ενός Ευρωπαίου. [Pierre Daco: Οι καταπληκτικές νίκες της Σύγχρονης Ψυχολογίας, Εκδόσεις «ΔΙΠΤΥΧΟ», Αθήνα 1969, σελ. 11]

β) Το ανθρώπινο ασυνείδητο δεν έχει αλλάξει καθόλου, από την αρχή των αιώνων. Η μέση πνευματική ηλικία των σημερινών ανθρώπων είναι γύρω από τα δώδεκα χρόνια. Το συλλογικό Ασυνείδητο σκέφτεται με χιλιετηρίδες, λέγει ο Γιούνγκ. Είναι λογικό αυτό, αφού τα βαθιά ανθρώπινα προβλήματα έμειναν, από πάντοτε, τα ίδια. [Pierre Daco: Ψυχανάλυση και Ψυχική Ισορροπία, Εκδόσεις «ΔΙΠΤΥΧΟ», Αθήνα 1970, σελ. 364]