Μόλις δεκαπέντε χιλιόμετρα από την Ηγουμενίτσα… Ένας αρχαίος οικισμός, μια μαρτυρία διαχρονικότητας. Η Αρχαία Φανοτή (Ντόλιανη) αποτελεί έναν τειχισμένο με διπλό οχυρωματικό περίβολο οικισμό, ο οποίος υπήρξε κέντρο του αρχαίου θεσπρωτικού φύλου των Φανοτέων, που πιστεύεται ότι κατοικούσε στην περιοχή μεταξύ της Μουργκάνας και του μέσου ποταμού Καλαμά.
Με την αρχαία Φανοτή, τη γνωστή και από τη φιλολογική παράδοση (Πολύβιος, Liviυs), έδρα των Φανοτέων, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του τελευταίου Μακεδονικού πολέμου, ταυτίζεται ο οικισμός της Ντόλιανης.
Ο αρχαίος οικισμός, πάνω σε φυσικά οχυρό λόφο ύψους 85 μ. δίπλα ακριβώς από τον Καλαμά, ανάμεσα στα χωριά Αγ. Γεώργιος και Γεροπλάτανος, έχει έκταση 53 στρέμματα. Με την ολοκλήρωση της νέας γέφυρας πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο, η Ντόλιανη απέχει μόλις 2 χλμ. από την εθνική οδό Ηγουμενίτσας – Ιωαννίνων.
Ο διπλός οχυρωματικός περίβολος μήκους 1.042 μ. της ύστερης κλασικής Ελληνιστικής εποχής ενισχύεται κατά διαστήματα με ορθογώνιους πύργους. Αυτό σε συνδυασμό με τις απόκρημνες πλαγιές στις πλευρές που περιβάλλονται από τον Καλαμά, παρείχε στον οικισμό εξαιρετική δυνατότητα άμυνας.
Η Φανοτή ήλεγχε όλη την πεδινή έκταση βόρεια και νότια του μέσου Καλαμά. Για το λόγο αυτό κατοικήθηκε αδιάλειπτα από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως την Οθωμανική περίοδο. Μάρτυρες της διαχρονικότητας αυτής, είναι τα ευρήματα του νεκροταφείου της πόλης και τα οικοδομικά κατάλοιπα στην κορυφή του λόφου.
