Ακόμη κι ο τετραγωνισμός του κύκλου δεν αποτελεί θέμα. Ένας Αρχιμήδης ή ένας Δεινόστρατος κατάφερε να τετραγωνίσει τον κύκλο. Τον «τετραγωνισμό» της ουσίας ή των άδηλων του Τριαδικού Θεού όμως μπορείς να τον καταφέρεις, θεωρώντας τα ως κύκλους; Μέσα από τη χριστιανική φιλοσοφία που είναι «τετραγωνισμένος κύκλος» για τον Heideggerή μέσα από μία φιλοσοφία που ντύνει άλλοτε πλατωνικά, κι άλλοτε νέο – πλατωνικά τις αλήθειες για να λάμψουν με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος;
Το ζητούμενο στην όλη ιστορία τελικά είναι ένα. Η προσπάθεια μεγάλων φιλοσόφων και Πατέρων της εκκλησίας να απομυθοποιήσουν τον τετραγωνισμό της κτιστότητος και να θέσουν στα όρια του απόρρητου μυστηρίου που εν τοις μυστηρίοις φανερώνεται, τον αληθινό Θεό. Την αλήθεια αυτή της «κακοποίησης» του Θεού τη γνώριζαν άριστα τόσο οι αρχαίοι φιλόσοφοι, οι Πατέρες (από τους αιρετικούς) όσο και οι σύγχρονοι φιλόσοφοι. Μήπως ο Heidegger, ο Nietzsche και ο Derrida δεν γνώριζαν πως ο Θεός είναι ξένος προς τη δυτική σκέψη; Μήπως δεν γνώριζαν πως με έννοιες της μεταφυσικής και όρους του όντος δεν ερμηνεύεται; Αυτή η εμμονή που καταντά εωσφορική, να θες να «τακτοποιήσεις» τον Θεό σε σχήματα ευτελή και να τον κάνεις να φέρεται άλογα, είναι μία ψυχωτική άγνοια καθώς ο κάθε ένας είχε σκοπό να γίνει υπεράνθρωπος.
Και η δημιουργία του υπεράνθρωπου ερχόταν ως επιβολή στην αδυναμία σύγκρισης. Δεν άντεχε η νοησιαρχική αντίληψη ενός Δυτικού το άκτιστο, το απρόσιτο, το άδηλο, το απερινόητο και επέβαλε ως αντιστάθμισμα στην αδυναμία αυτή της σκέψης και της αντίληψης την εκκοσμίκευση ως άλλος Descartes (περί αποδείξεως Θεού) ή ως άλλος Άνσελμος. Έτσι μόνο ο Θεός μπορούσε να γίνει ο κατεξοχήν προσιτός στην κτιστή και ανήμπορη φύση του πάθους και της περατότητας. Πώς να υπάρξει η θεά ενός Θεού δικαστή για παράδειγμα αν δεν κυκλώναμε την παρουσία Του με έννοιες που περιγράφουν το αδύναμο της φύσης; Και η όντως φύση σαν ένα άλλο Ήναι του Heidegger, έπρεπε να υπερβεί την δυσκολία της έκφρασης, αλλά μόνο διαλογικά σχήματα και συσχετισμοί δια μέσου σύγκρισης (δεκτικότητας – απόρριψης) είχαν την «εντυπωσιακή» δύναμη να ανυψώσουν εκείνο που δεν νοείται αλλά βιώνεται.
Και η δυτική σκέψη περιέγραψε και σχηματοποίησε. Ουδέποτε εντρύφησε με πόνο και δάκρυ στο άγιο κάλλος και στις ενέργειες ενός Θεού που δεν είναι κτιστές αλλά άκτιστες. Εξάλλου η εξίσωση κτιστού και άκτιστου (κτιστό δηλοῖ το ἄκτιστον) δεν σηματοδοτεί μόνο το κατέβασμα ενός «εύκολου» κατανοητά Θεού στη γη, αλλά απορρίπτει ως ενάργεια τω ν πραγμάτων τη σωτηριολογική φύση των μυστηρίων. Θεωρώντας τη θεία χάρη ως κτιστή ενέργεια του απείρου και ανέκφραστο κάλλους, τότε σώσε μόνος τον εαυτό σου. Αυτοθέωσε τον, αποθέωσε τον και γονάτισε τον Θεό στα μέτρα σου και στην ανθρώπινη σκέψη που έχει τα όρια της, τις αντοχές της και της εξορίες της.
Ένας Θεός φιλοσοφούμενος είναι ένας Θεός Τριαδικός για τον απόστολο Παύλο, ένας Θεός αδύναμος (απουσία παντοδύναμου πατέρα) για τον Nietzsche αλλά και συνάμα ενός Θεού που οι άνθρωποι τον σκότωσαν (ως «ιδέα» αφού ο Θεός είχε ιδωθεί διανοητικώς και υπήρξε είδωλο κι όχι εικόνα), ένας Θεός από – χριστιανοποιημένος για τον Heidegger (από – χριστιανοποιημένος από τη δυτική σκέψη που τον ερμήνευε με όρους του όντος), ένας Θεός αγάπη για τη θεολογία της ορθόδοξης ανατολής.
Αν ο Θεός γίνει φιλοσοφία, ιδεολογία, τότε η ορθοδοξία δεν είναι Αποκάλυψη, δεν είναι θεολογία, εν τέλει δεν είναι μυστήριο! Αν επίσης ο Λόγος του Θεού νοηθεί απόλυτα ως ιστορικό πρόσωπο, τότε δεν είναι Σωτήρας, Λυτρωτής, εν τέλει Θεός! Εν απορία θέλω να σας εξομολογηθώ κάτι. Ορισμένοι (αν όχι οι περισσότεροι) άνθρωποι που κατατάσσονται στον αριστερό χώρο αρνούνται με πείσμα ότι ο Χριστός είναι Θεός. Και τι δέχονται; Δέχονται αυτό που δεχόταν ο Νεστόριος, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι ένας θεοφόρος άνθρωπος. Τι θα χάσουν από τα «πιστεύω» τους αν παραδεχτούν τη θεότητα του Χριστού; Τόσο ενοχλεί η θεότητα του Χριστού; Αν είναι απλά ένας άνθρωπος, ένας μεγάλος επαναστάτης ας πούμε, τότε ποιο το νόημα να χύσει το Αίμα του για τη σωτηρία του κόσμου; Αυτό είναι που δίνει αιώνια ζωή, σώζει τον άνθρωπο και τον λυτρώνει από τις αμαρτίες του.
Ο Χριστός δεν ήρθε στη γη για να γραφτεί κάποτε στα ιστορικά βιβλία και να τον θυμούνται ως μεγάλο φιλόσοφο, επαναστάτη, κοινωνικό μεταρρυθμιστή, αλλά για να ανεβάσει τον άνθρωπο στη Βασιλεία των Ουρανών. Κι αυτό δίνοντας του την ευλογημένη ευκαιρία να πετάξει στο «πετραχήλι» του πνευματικού τις αστοχίες, τα πάθη, το μίσος, την εμπάθεια, την κακότητα, την ηδονολατρεία, την ηδονή του να είναι αυτός που πονάει να είναι. Ποτέ δεν υπάρχουν μεσότητες και συμβιβασμοί στην αλήθεια. Η αλήθεια είναι μία. Ο Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.
Ηρακλής Φίλιος
Θεολόγος, Βαλκανιολόγος
(iraklisf@theo.auth.gr)
