Πλήθος κληρικών και λαϊκών με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών κ.Χρυσόστομο παραβρέθηκε στην εξόδιο ακολουθία του στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου Τρικάλων την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020 και συνόδεψε στην τελευταία του κατοικία στο λόφο της Αναλήψεως Τρικάλων, όπου πλέον αναπαύεται, τον μακαριστό αρχιμανδρίτη και ιεροκήρυκα Χαρίτωνα Μανιτάρα.
Ο π.Χαρίτων, προερχόμενος από τη γειτονική Λάρισα, εγκατέλειψε την καριέρα του τραπεζικού υπαλλήλου και εγκαταστάθηκε στα Τρίκαλα, όπου χειροτονήθηκε κληρικός και εργάστηκε πνευματικά για 35 περίπου χρόνια. Οι πιο πολλοί τον γνώριζαν σαν εξαίρετο λειτουργό και μεστό ιεροκήρυκα. Από το 1987 και μέχρι την ασθένειά του ήταν ο πνευματικά υπεύθυνος της Αδελφότητας «Ελεήμων ο Σαμαρείτης». Κάθε Τρίτη αρχικά και κάθε Δευτέρα μετέπειτα πραγματοποιούσε ομιλίες και κατηύθυνε το ιεραποστολικό και φιλανθρωπικό έργο της Αδελφότητας. Παράλληλα αποτέλεσε τον πνευματικό σύμβουλο πολλών ψυχών, που εύρισκαν ανάπαυση κάτω από το πετραχήλι του.
Εκείνο όμως που αγνοούν πολλοί είναι ότι ο μακαριστός Χαρίτων εργάστηκε πνευματικά και σε έναν άλλο τομέα, δύσκολο και παρεξηγημένο. Πρόκειται για τη διακονία του στον χώρο των φυλακών Τρικάλων, υπακούοντας στα λόγια του Κυρίου μας «εν φυλακή ήμην και ήλθετε προς με». Είναι δύσκολος ο τομέας αυτός, διότι υπάρχει προκατάληψη, και δικαιολογημένα ως ένα βαθμό, απέναντι στους κρατουμένους. «Ποιους να βοηθήσω, αυτούς που έκλεψαν, λήστεψαν, σκότωσαν;» λένε πολλοί. Ωστόσο είναι και αυτοί εικόνες του Θεού και έχουν ανάγκη βοήθειας, όχι απαραίτητα οικονομικής. Πολλές φορές είναι πιο σημαντική μια απλή παρουσία και επικοινωνία, μια συζήτηση και κουβέντα μαζί τους.
Ο π.Χαρίτων ξεκίνησε τη διακονία στην παλιά φυλακή, όπου σήμερα είναι το Μουσείο Τσιτσάνη, και στη συνέχεια στην καινούργια φυλακή στη θέση Μπαλκούρα. Αρχικά ενεργούσε ατομικά. Αργότερα πλαισιώθηκε από μια παρέα 12-14 ατόμων, τα οποία συγκρότησαν την Ομάδα Συμπαραστάσεως Κρατουμένων «Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ». Η ομάδα αυτή, που τελούσε υπό την αιγίδα και τις ευλογίες της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών, άρχισε να δραστηριοποιείται το φθινόπωρο του 2000.
Η Ομάδα οργανώθηκε και με τον συντονισμό και την εποπτεία του π.Χαρίτωνος προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στον τομέα των φυλακών για εννέα έτη. Βοήθησε ποικιλότροπα τους κρατούμενους. Η οικονομική βοήθεια συνίστατο σε βοηθήματα προς απόρους κρατουμένους, Έλληνες και αλλοδαπούς, δικαστικά έξοδα και εξαγορά ποινών. Τα έσοδα προέρχονταν από δωρητές. Η λειτουργική διακονία περιελάμβανε κυρίως την τέλεση της Θείας Λειτουργίας για χριστιανούς κρατούμενους, ώστε να μπορούν να κοινωνούν, όσοι ήθελαν. Την παραμονή των Θεοφανείων τελούνταν η ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού και ο αγιασμός όλων των θαλάμων. Την Μεγάλη Παρασκευή γινόταν περιφορά του Επιταφίου έξω από τους θαλάμους των κρατουμένων. Έχουν καταγραφεί συγκινητικά περιστατικά κατά την περιφορά. Επίσης ο π.Χαρίτων έχει τελέσει γάμους και βαπτίσεις κρατουμένων μέσα στους ναούς της φυλακής, παλαιάς και καινούργιας.
Η κορυφαία εκδήλωση της Ομάδας ήταν ο εορτασμός του Αγίου Ελευθερίου, προστάτη της Ομάδας, στις 15 Δεκεμβρίου. Στο χώρο της παλιάς φυλακής υπήρχε μικρός ναός του Αγίου Ελευθερίου, ο οποίος υπάρχει άλλωστε και σήμερα, όπου τελούνταν εσπερινός με την παρουσία μεγάλου πλήθους πιστών. Ανήμερα τελούνταν Θεία Λειτουργία για τους κρατούμενους. Παράλληλα, η Ομάδα οργάνωνε λαμπρή τελετή, συνήθως στην αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών, με σκοπό την ευρύτερη γνωστοποίηση του έργου της, την ευαισθητοποίηση του κοινού και την αύξηση των οικονομικών πόρων για τους σκοπούς της. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε κατά βάση ομιλία από εξέχοντες ομιλητές (υπουργό Στέλιο Παπαθεμελή, υπουργό Σωτήρη Χατζηγάκη, καθηγητή πανεπιστημίου Απόστολο Νικολαΐδη, οφθαλμίατρο Ευθύμιο Γκουλιώνη, φιλόλογο καθηγητή Παναγιώτη Μπρέλλα, Δημήτριο Μόσχο), μουσικό πρόγραμμα από διάφορες χορωδίες (Ωδείου Τασίας Κασιώλα, Ωδείου Νατάσας Παπαστάθη, Ωδείου Μαρίας Κολόβα, Δήμου Τρικκαίων, Μουσικού Σχολείου Τρικάλων, Σωματείου Ιεροψαλτών Τρικάλων, Δενδροχωρίου) και κέρασμα.
Η προσφορά του π.Χαρίτωνος και της Ομάδας Συμπαραστάσεως Κρατουμένων της φυλακής Τρικάλων υπήρξε σημαντική και ουσιαστική μέχρι τον Μάιο του 2009, οπότε και έπαψε να υφίσταται η Ομάδα. Το έργο του συνεχίζει ο π.Γεώργιος Μούτος, ο οποίος διακονεί ατομικά, παράλληλα με τα καθήκοντα του εφημερίου στην Κρηνίτσα.
Κωνσταντίνος Δ.Ρίζος
