Του Απόστολου Φλωρίδη
Το χωριό Γορίτσα αναφέρεται για πρώτη φορά το 1295 από τον χωροδεσπότη Μιχαήλ Γαβριηλόπουλο που είχε καταλάβει το φρούριο του Φαναρίου και την περιοχή. Με χρυσόβουλο έγγραφο διαβεβαιώνει ότι δεν θα πειράξει τα προνόμια των κατοίκων του Φαναρίου και της Γορίτσας.
Το χωριό Γορίτσα ήταν ανατολικά του Φαναρίου όπου και το τοπωνύμιο με τη βρύση που τρέχει το γάργαρο νερό της, καθώς και το καλντερίμι (δρόμος από πέτρες). Δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες που να εξηγούν το λόγο της μεταφοράς του χωριού, παρά μόνο προφορικές. Πολλοί λένε ότι κόλλησαν πανώλη και τους έδιωξαν οι Φαναριώτες. Άλλοι πάλι ότι η μη βατότητα του εδάφους τούς ανάγκασε να φύγουν ώστε να είναι κοντά στα χωράφια τους. Η πιο πειστική όμως φαίνεται να είναι η κατολίσθηση την οποία υπέστη το χωριό, και η οποία είναι ακόμη εμφανής.
Επειδή την περίοδο εκείνη η περιοχή πλημύριζε από τον ποταμό Μέγα, οι κάτοικοι της Γορίτσας διάλεξαν ένα μέρος που δεν πλημμύριζε και που ονομάζονταν Παλιούρι, επειδή υπήρχαν πολλά παλιούρια (θάμνοι). Πήρανε λοιπόν την άδεια από το μοναστήρι της Λοξάδας και άρχισαν να χτίζουν το χωριό τους. Έτσι πήραν την ονομασία «Παλιουργιώτες από τη Γορίτσα». Το επίσημο λοιπόν όνομα του χωριού μέχρι το 1957 ήταν «Παλιούρι Γορίτσας». Οι κάτοικοι σαν καλοί Χριστιανοί που ήταν, αφού έκτισαν το χωριό που αποτελούνταν από 30-40 οικογένειες, έκτισαν και μια Εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο.
Ο Αλή Πασάς τους κατοίκους των μικρών οικισμών τους διέλυσε τους Παλιουργιώτες δεν τους πείραζε. Στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς οι κάτοικοι βοηθούσαν τους επαναστάτες Έλληνες και τους έκρυβαν στο βάλτο, που τα περάσματα μόνο αυτοί τα γνώριζαν. Το 1874 οι κάτοικοι πολέμησαν γενναία τους Τούρκους. Τα αντίποινα όμως από την πλευρά των Τούρκων ήταν πάρα πολλά. Κατέστρεψαν το χωριό και σκότωσαν και βασάνισαν τους άνδρες. Όσοι γλύτωσαν ήταν ανίκανοι πλέον για εργασία. Τα αγόρια άνω των 15 χρονών τα πήραν και τα κορίτσια τα πούλησαν στα σκλαβοπάζαρα. Αφού λοιπόν το χωριό ξέμεινε από άνδρες, οι γυναίκες αναγκαστικά παντρεύονταν με άνδρες των ορεινών περιοχών. Επίσης άνδρες κυρίως από τα Χάσια, καθώς και από άλλες περιοχές ήρθαν στο Παλιούρι σαν σώγαμπροι.
Η πολυπόθητη όμως Ημέρα της Λευτεριάς έφτασε. Έτσι το 1881 η περιοχή της Θεσσαλίας ελευθερώθηκε. Το χωριό Παλιούρι με τους λιγοστούς κατοίκους του εντάχτηκε στην κοινότητα Λοξάδας. Άρχισαν να δημιουργούνται τα δημοτολόγια και όλα τα χωριά μαζί ανήκαν στο Δήμο Ιθώμης.
Με την κατάργηση των Δήμων αργότερα, το Παλιούρι εντάχθηκε στην κοινότητα Κρανιάς. Για πολλά χρόνια σχολείο δεν υπήρχε και τα παιδιά πηγαίνανε στην Κρανιά. Μεταπολεμικά λειτούργησε πλέον και το δικό τους Δημοτικό Σχολείο. Πρώτος δάσκαλος ήταν ο Γεώργιος Παπαγεωργίου από το Φανάρι και δεύτερος ο Νικόλαος Γκάλιος.
Οι κάτοικοι του χωριού ακούραστοι και εργατικοί προοδεύουν σε όλους τους τομείς. Το 1953 όταν άρχισε η αποστράγγιση του βάλτου με την εκτροπή του Μέγα, η γεωργική γη μεγάλωσε. Τα σπουδαιότερα προϊόντα που καλλιεργούσαν ήταν σιτάρι, καλαμπόκι, ρεβίθια, σουσάμι, καθώς και ευωδιαστά πεπόνια και καρπούζια. Επίσης και η κτηνοτροφία τους είχε αναπτυχθεί αρκετά.
Όπως προανέφερα στο χωριό υπήρχε η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ήταν όμως μικρή, γι’ αυτό οι κάτοικοι έφτιαξαν μια μεγαλύτερη. Η αποπεράτωση έγινε το 1956. Ιερέας ήταν ο παπα-Βασίλης Βράντζας, ο οποίος δώρισε στην Εκκλησία τα οστά των Αγίων Αναργύρων. Από τότε το χωριό τους πήρε την ονομασία «Άγιοι Ανάργυροι» και πανηγυρίζει την 1η Ιουλίου. Πανηγυρίζουν όμως και του Αγίου Γεωργίου, επειδή γιορτάζει η εκκλησία τους.
Ο αναδασμός της γης άλλαξε πολλά. Η μονοκαλλιέργεια του βαμβακιού εκτόπισε όλα τα άλλα. Η μετανάστευση που επηρέασε όλη την Ελλάδα ήταν επόμενο να επηρεάσει και τους Αγίους Αναργύρους. Έτσι λοιπόν πολλοί νέοι άνθρωποι του χωριού έφυγαν σαν μετανάστες προς την Ευρώπη, Αμερική και αλλού. Υπήρξε βέβαια και η εσωτερική μετανάστευση, επιλέγοντας διάφορες μεγάλες πόλεις της χώρας μας για να ζήσουν.
Σήμερα οι Άγιοι Ανάργυροι είναι ένα όμορφο χωριό με αστική συγκοινωνία. Η αγάπη μου για το χωριό είναι μεγάλη. Η γιαγιά μου ήταν δευτεροπαντρεμένη στο χωριό με τον Στέφανο Μπακρατσά. Μικρό παιδί με έπαιρνε και πηγαίναμε εκεί. Ο πατέρας μου από τριών χρονών έμενε στο Παλιούρι πήγαινε στο Δημοτικό Σχολείο Κρανιάς και στη συνέχεια ερχότανε στο γυμνάσιο Φαναρίου όπου γνώρισε και τη μάνα μου.
