Γράφει ο Δρ. Θεόδωρος Κ. Γκαλέας
Μετά από το άρθρο με τίτλο «Ο Θεός μέσα στο σύμπαν», που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πρωϊνός Λόγος στις 27 Δεκεμβρίου 2023, θα πρέπει, για να ολοκληρώσουμε την προσπάθειά μας αναζήτησης του μεγάλου Δημιουργού, να παρακολουθήσουμε την παρουσία Του και μέσα στον Άνθρωπο. Ας διηγηθούμε λοιπόν, κατά τον ίδιο τρόπο, ψηλαφητά, με σεβασμό στην αλήθεια, πώς έγινε το τελευταίο θαυμαστό δημιούργημα που κόσμησε την πλάση, με προορισμό να πολλαπλασιασθεί και να την κατακυριεύσει. Αυτή ήταν η επιθυμία του Θεού-Πατέρα όταν δημιουργούσε τον άνθρωπο.
Μπορούμε άραγε να φανταστούμε ότι ένα απειροελάχιστο, επαναλαμβανόμενο, σε πολλές μορφές, μόριο ύλης μπορεί να είναι το δομικό υλικό του ανθρωπίνου σώματος;
Πράγματι! Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από τρισεκατομμύρια μικροσκοπικά κύτταρα. Από κύτταρα αποτελούνται και οι άλλοι ζωντανοί οργανισμοί. Αυτό το αόρατο στο γυμνό οφθαλμό κύτταρο, το κάθε ένα από αυτά, είναι παράδειγμα εργατικότητας και δημιουργικότητας. Γνωρίζουμε ότι το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα που μπορεί να τρέφεται, να αναπνέει, να αναπαράγεται και να επιτελεί πολλές άλλες λειτουργίες, να εμφανίζει δηλαδή τα χαρακτηριστικά της ζωής. Όπως ένα κτίριο αποτελείται από πολλά τούβλα, έτσι και ο άνθρωπος, ένα φυτό ή ένα ζώο αποτελείται από πολλά μικροσκοπικά κύτταρα. Υπάρχουν μονοκύτταροι οργανισμοί, όπως η αμοιβάδα, οι περισσότεροι ωστόσο είναι πολυκύτταροι οργανισμοί. Το μεγαλύτερο κύτταρο είναι το ωάριο, το μέσο αναπαραγωγής του γυναικείου σώματος.
Το ανθρώπινο σώμα έχει περίπου 200 διαφορετικά είδη κυττάρων με διαφορετικές λειτουργίες για την κάθε ομάδα. Για παράδειγμα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο, τα δερματικά κύτταρα δημιουργούν στρώματα δέρματος, οι νευρώνες ─ τα εξειδικευμένα κύτταρα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος ─ μεταφέρουν τα μηνύματα σε ολόκληρο το σώμα.
Μετά από μελέτες χιλιάδων χρόνων, οι επιστήμονες, με τη βοήθεια του μικροσκοπίου που ανακάλυψαν, έδωσαν απαντήσεις σε πολλά κρυμμένα μυστικά των ζωντανών οργανισμών. Παρά τη μεγάλη ποικιλομορφία τους, τα κύτταρα έχουν έναν κοινό τρόπο οργάνωσης. Όλα τα κύτταρα περιβάλλονται από την κυτταρική μεμβράνη η οποία αποτελεί το φυσικό σύνορο που τα ξεχωρίζει από το περιβάλλον τους. Μέσα στο χώρο του κάθε κυττάρου επιτελείται ένας μεγάλος αριθμός λειτουργιών που ξεκινάει από τον πυρήνα του, τον εγκέφαλό του ─ το αρχηγείο του ─ και διαπερνά όλο το κύτταρο. Συγχρόνως γίνεται ανταλλαγή ουσιών με το εξωτερικό περιβάλλον, αλλά και μηνυμάτων, δηλαδή λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο εργαστήριο.
Τα ενωμένα μεταξύ τους κύτταρα σχηματίζουν: τους σωματικούς ιστούς, όπως το δέρμα και οι μύες, τα όργανα, όπως το στομάχι και ο εγκέφαλος, και τα συστήματα του σώματος, όπως το πεπτικό.
Όταν σκεφτόμαστε χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας, όταν αναπνέουμε χρησιμοποιούμε τους πνεύμονές μας και όταν βλέπουμε χρησιμοποιούμε τα μάτια μας. Φυσικά νιώθουμε συνεχώς τους χτύπους της καρδιάς μας που πρέπει να δουλεύει ακούραστα για να ζούμε. Το ανθρώπινο σώμα έχει συνολικά ογδόντα όργανα. Αναφέροντας ορισμένα θα πούμε για:
την Καρδιά που είναι μια φυσική αντλία, παίρνει το αίμα από τις φλέβες και το στέλνει στις αρτηρίες και έτσι τροφοδοτείται το σώμα με οξυγόνο και άλλες απαραίτητες ουσίες. Η καρδιά αποτελείται από έναν ειδικό σκελετικό μυ που ονομάζεται μυοκάρδιο. Λειτουργεί ακατάπαυστα, με τις βαλβίδες της να ανοιγοκλείνουν για τη διέλευση του αίματος.
To Ήπαρ (συκώτι) το μεγαλύτερο στερεό όργανο του σώματός μας. Βρίσκεται στο δεξιό μέρος πάνω από το στομάχι, από τον δεξιό νεφρό και από τα έντερα. Επιτελεί πάνω από 500 «εργασίες-λειτουργίες», μεταξύ των οποίων είναι να διώχνει τα «απόβλητα» ─ άχρηστες και επικίνδυνες ουσίες για τον οργανισμό μας ─ να παράγει γρήγορη ενέργεια, να παρασκευάζει τις απαραίτητες πρωτεΐνες, οπωσδήποτε μια ατελείωτη προσφορά για το σώμα μας!
Τι θα μπορούσαμε να πούμε για τον Εγκέφαλο, το πιο περίπλοκο όργανο μέσα στο σώμα του ανθρώπου. Λόγω «του φόρτου εργασίας» που έχει, είναι εφοδιασμένος, από ποιόν άραγε; με περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια κύτταρα!
Με πολύ απλά λόγια θα λέγαμε ότι ο εγκέφαλος ελέγχει το σώμα μας και μας βοηθά να σκεφτόμαστε. Χίλια τετρακόσια περίπου γραμμάρια που ζυγίζει ο εγκέφαλος αποτελούν το μυστήριο και τη δόξα του Δημιουργού. Είναι μια γκρίζα, σπογγώδης ουσία, λίγο μεγαλύτερη από ένα γκρέιπφρουτ. Το πιο θαυμάσιο και μυστηριώδες αντικείμενο σε ολόκληρο το σύμπαν. Είναι και αυτός μέρος του σύμπαντος!
Καθώς διαβάζετε αυτό το άρθρο, δισεκατομμύρια νευρώνες δουλεύουν πυρετωδώς στα μονοπάτια της μνήμης, ανασύροντας τις γνώσεις σας και αντιδρώντας στο καινούργιο ή σε αυτό που απλά σας θυμίζει κάτι.
Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτελεί διαχρονικό αντικείμενο μελέτης και έρευνας των επιστημόνων και απαιτεί πρωτοποριακά εργαλεία. Με έναν ηλεκτροεγκεφαλογράφο οι ερευνητές καταγράφουν το ηλεκτρικό δυναμικό για να ανιχνεύσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα. Ακόμη, η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει ποιες περιοχές του εγκεφάλου ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα ερεθίσματα ή συμπεριφορές. Νομίζουμε ότι όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο είναι κάτι απλό. Όμως ο εγκέφαλος επεξεργάζεται εξαιρετικά περίπλοκα δεδομένα ταυτόχρονα.
Ας πούμε ότι βλέπουμε μια αράχνη και νιώθουμε φόβο. Ο φόβος αυτός πηγάζει από πολύ βαθιά και εκδηλώνεται αστραπιαία, σε κλάσματα του δευτερολέπτου, λένε οι νευρολόγοι. Τι γίνεται εκείνη τη στιγμή; Από τον αμφιβληστροειδή (τμήμα του οφθαλμού) η εικόνα της αράχνης φτάνει μέσω της οπτικής οδού στον οπτικό φλοιό, όπου δημιουργείται ένας «χάρτης» της εικόνας. Μέσω του μετωπιαίου οπτικού πεδίου εντοπίζεται η θέση της αράχνης και κατευθύνονται οι κινήσεις των ματιών και η προσοχή μας. Στον ιππόκαμπο, που είναι αποθηκευμένες μακροπρόθεσμες παλαιότερες πληροφορίες, λαμβάνονται τα στοιχεία και γίνεται η πλήρης αναγνώριση της αράχνης. Η αμυγδαλή που διαχειρίζεται τα πρόσφατα γεγονότα παίρνει και αυτή μια γενική εντύπωση της αράχνης γεννώντας μια αντίδραση φόβου. Σε κλάσματα του δευτερολέπτου, ο οπτικός φλοιός, ο κροταφικός φλοιός και ο ιππόκαμπος στέλνουν ακριβείς πληροφορίες για την αράχνη, επιβεβαιώνοντας την αντίδραση.
Θα μπορούσαμε στη συνέχεια να αναφέρουμε με ποιο θαυμαστό τρόπο λειτουργεί ο οφθαλμός, το ους (αυτί) οι πνεύμονες, τα νεφρά και άλλα όργανα του σώματος, αλλά ήδη αρχίζουμε να υποψιαζόμαστε και να καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι δυνατό το θαύμα αυτό να έχει γίνει κατά τύχη. Το πιο απλό αντικείμενο έχει τη σφραγίδα του κατασκευαστή του. Πόσο μάλλον ολόκληρος ο κόσμος, το κόσμημα και στολίδι της δημιουργίας.
Ο διαπρεπής χημικός Γιούστους φον Λήμπιχ, που θεωρείται ο πατέρας της οργανικής χημείας και έζησε το 19ο αιώνα, δήλωσε κάποτε ότι θα του ήταν πιο εύκολο να δεχτεί ότι ένα βιβλίο Βοτανικής γράφτηκε από τυχαίο ανακάτεμα των τυπογραφικών στοιχείων, που τότε χρησιμοποιούνταν στη γραφή, παρά ότι τα άνθη έγιναν από τυφλό συνδυασμό των χημικών στοιχείων που τα αποτελούν.
Στη Γένεση, το πρώτο από τα 49 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης μας λέει ότι εἶπεν ὁ Θεός: ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾽ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾽ ὁμοίωσιν. Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σε έξη ημέρες. Σε πολλές περιπτώσεις μέσα στην Αγία Γραφή η λέξη «ημέρα» αναφέρεται να αντιστοιχεί σε πολλά ανθρώπινα έτη. Δεδομένου ότι ο άχρονος Θεός μπορεί να αντιμετωπίζει ολόκληρο το σύμπαν σαν μία ενότητα, έξι ημέρες μπορεί να αντιστοιχούν σε χιλιάδες, εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια γήινα χρόνια. Ο άνθρωπος, η κορωνίδα της κτίσης, πλάσθηκε από τον Θεό με διπλή φύση, υλική και πνευματική. Το χώμα από το οποίο πλάσθηκε τον φέρνει σε επαφή με τον υλικό κόσμο. Το σώμα του ανθρώπου είναι επίσης το όργανο που εκτελεί όλες τις ενέργειες καλές και κακές. Γι΄ αυτό το όνομα του πρώτου ανθρώπου είναι Αδάμ, που στα εβραϊκά σημαίνει χωματένιος.
Ενώ όμως κατασκευάζεται από το ευτελέστερο υλικό, γίνεται ψυχή ζώσα όταν ο Θεός εμφυσά στο πρόσωπό του πνοή ζωής. Την αθάνατη δηλαδή ψυχή που ζωογονεί το σώμα και δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο, αφού σκεφθεί, να ενεργεί και κυρίως να έρχεται σε σχέση με τον Θεό και να επικοινωνεί μαζί Του. Αλλά δεν τον αφήνει μόνο του! Του προσφέρει τη σύντροφό του παίρνοντας ένα μέλος από το σώμα του, όχι από το κεφάλι ούτε από τα πόδια, αλλά από το μέσον του σώματος.
Η γυναίκα δεν είναι ανώτερη ούτε κατώτερη· είναι ίση με τον άνδρα, με τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις ο ένας προς τον άλλο και προς τον Θεό. Για χάρη των ανθρώπων ο Θεός έχει ήδη δημιουργήσει όλη την πλάση, τα ζώα, τα φυτά, δίνει τον ήλιο, τη βροχή σε όλους, δικαίους και αδίκους και όλο το απέραντο σύμπαν, χαρίζει όλα τα αγαθά. Τους δίνει ως επιστέγασμα την εξουσία να είναι οι κυρίαρχοι πάνω σε όλα τα δημιουργήματα.
Την υπεροχή αυτή του ανθρώπου περιγράφει ο ιερός Χρυσόστομος λέγοντας: «Τον ασήμαντο αυτόν άνθρωπο, που έχει ύψος μόλις τρεις πήχεις και είναι κατώτερος από τα ζώα στη σωματική δύναμη, ο Θεός τον έκανε πολύ ανώτερο από όλα, χαρίζοντάς του τη λογική ψυχή, πράγμα που αποτελεί απόδειξη της ιδιαίτερης τιμής προς αυτόν. Γιατί με το λογικό του ο άνθρωπος έκτισε πόλεις, διέσχισε θάλασσες, στόλισε τη γη, επινόησε αναρίθμητες τέχνες, νίκησε τα πιο άγρια ζώα και, το σπουδαιότερο, γνώρισε συνειδητά τον Θεό, ο οποίος τον έπλασε, και πιασμένος από το χέρι του οδηγήθηκε στην αρετή και έμαθε τι είναι καλό και τι δεν είναι. Από όλα τα πλάσματα μόνο αυτός προσεύχεται στον Θεό· μόνο αυτός δέχθηκε θεϊκές αποκαλύψεις…. Γι΄αυτόν υπάρχει η γη, γι΄αυτόν ο ουρανός, γι΄αυτόν ο ήλιος και τα άστρα… γι΄αυτόν οι παραγωγές των καρπών και τα τόσα πολλά φυτά και τα ζώα. Γι΄αυτόν η μέρα και η νύχτα, γι΄αυτόν στάλθηκαν οι απόστολοι και οι προφήτες, γι΄αυτόν άγγελοι ήρθαν πολλές φορές ως απεσταλμένοι…. Γι΄αυτόν ο μονογενής Υιός του θεού έγινε άνθρωπος και σταυρώθηκε και ετάφη».
Το μεγαλύτερο προνόμιο που του έδωσε ποιο ήταν; H απόλυτη ελευθερία να αποφασίζει και να επιλέγει τον τρόπο που θα ζήσει. Πώς χαρακτηρίζουμε έναν άνθρωπο που με τη συμπεριφορά του υπερβαίνει τα όρια και προκαλεί, το λιγότερο που θα λέγαμε, την αγανάκτησή μας και τη θλίψη μας; Θα λέγαμε ότι κάνει κατάχρηση της καλοσύνης μας, της συμπάθειας ή και της αγάπης μας προς αυτόν. Το ίδιο συνέβη, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, στη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, το δημιουργό του, μια σχέση άπειρα ανώτερη από αυτή μεταξύ των ανθρώπων. Ο άνθρωπος αποφασίζει να πορευθεί μόνος του! Επιθυμεί την ανεξαρτησία του από τον Θεό, γίνεται ό ίδιος θεός και επομένως έχει την ικανότητα να πράττει όπως θέλει, όχι όπως πρέπει. Το θέλημά του είναι το απόλυτο δικαίωμά του. Τίποτα δεν μπορεί να τον εμποδίσει. Είναι αυτάρκης, όπως πιστεύει, χρησιμοποιεί ό,τι θέλει από τη δημιουργία, με όποιον τρόπο θέλει, ακόμη και το σώμα του. Κανένας δεν μπορεί να τον εμποδίσει! Αφήνει το θησαυρό και παίρνει ψίχουλα, χάντρες ψεύτικες. Η πιο σοβαρή συνέπεια της άρνησης και πτώσης του ανθρώπου είναι ο σκοτισμός του νου, η διαστροφή της βούλησης και η διατάραξη της σχέσης του ανθρώπου με την υπόλοιπη δημιουργία. Ο άνθρωπος παύει να είναι πρόσωπο αγαπητικής κοινωνίας με τον συνάνθρωπό του και εκπίπτει ως πρόσωπο. Λατρεύει την κτίση και ξεχνάει τον κτίσαντα!
Παρόλα αυτά, η οντολογική εξάρτηση του ανθρώπου από τον Θεό υπάρχει και παραμένει μέσα από το κατ΄ εικόνα και καθ΄ομοίωση. Παραμένει και ο σκοπός της ύπαρξης του ανθρώπου που ορίσθηκε ως λειτουργός και φύλακας της κτίσης. Έτσι θα πορεύεται, με πτώσεις και ανυψώσεις, μέχρι την τελείωση της ύπαρξής του στον κτιστό κόσμο.
Μας λένε οι Πατέρες ότι τον Θεό τον γνωρίζουμε μέσα από τα έργα Του και την πρόνοια που δείχνει στα δημιουργήματά Του. Με την εγωιστική συμπεριφορά του ο άνθρωπος δείχνει να αγνοεί τον Θεό και πιστεύει ότι όλα βρίσκονται στα δικά του χέρια. Δυστυχώς, δεν καταλαβαίνουμε ότι αν ο Θεός αποσυρθεί από τη Δημιουργία, τότε θα διασαλευθούν οι φυσικοί νόμοι και οι σχέσεις ανθρώπου και φύσης και αυτό θα οδηγήσει στην καταστροφή της δημιουργίας.
Τελειώνοντας, θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχει ένας ύμνος που λέει ότι υψηλότερα βρίσκεται ο άνθρωπος που ελπίζει στον Κύριο παρά αυτός που λυπάται για ό,τι πιθανόν θα συμβεί ως συνέπεια της φιλαυτίας του ανθρώπου………
