Αθανασίου Νάστα, τ. διευθυντή του σχολείου
Ευχαριστώ θερμά, Κύριε Διευθυντά του Πειραματικού Λυκείου Τρικάλων «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ», τόσον εσάς όσο και το Σύλλογο Διδασκόντων για την τιμητική πρόσκληση να παρευρίσκομαι στην αποψινή εκδήλωση του σχολείου σας.
Κυρίες και Κύριοι, χαιρετώ θερμά όλους σας, ιδιαίτερα όμως απευθύνω εγκάρδιο χαιρετισμό στα Παπαδιαμαντόπουλά μας, που ζωντάνεψαν με την παράστασή τους τον Κυρ-Αλέξανδρο, τον άγιο των ελληνικών γραμμάτων, τον εξαίρετο ηθογράφο, μα και κορυφαίο διηγηματογράφο του Ελληνισμού.
Για το ανεκτίμητο της πολυδιάστατης προσωπικότητας του Παπαδιαμάντη έχουν γραφεί πολλά και γι’ αυτό αρκεί μόνο η προτροπή του Οδυσσέα Ελύτη που γράφει μετά λόγου γνώσεως στο επικό του έργο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ «Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό, μνημονεύετε και Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη».
Και βέβαια, αν δανειζόμουν τον τίτλο του Παπαδιαμαντικού διηγήματος ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΟ ΚΥΜΑ, θα έλεγα ότι αυτό που μας παρουσίασαν απόψε τα παιδιά μας ήταν ένα όνειρο πάνω στο κύμα της εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας, που καταδεικνύει περίτρανα ότι η ονοματοδοσία ενός σχολείου δεν είναι κενό γράμμα αλλά ότι επιδρά ποικιλότροπα και ανεπαίσθητα στην πνευματική καλλιέργεια των μαθητών.
Όμως το 2003 αυτή η ονοματοδοσία λοιδορήθηκε επαίσχυντα, καθώς περίσσεψε η εμπάθεια και η ραδιουργία, που εκπορεύτηκε, ως μη όφειλε, στα πλαίσια της τοπικής εκπαιδευτικής κοινότητας. Μήπως είχαν πάθος και μένος κατά του άκακου Κυρ-Αλέξανδρου; Όχι. Ο εν αυτοίς μπάκακας στόχευε τον διευθυντή του σχολείου.
Αυτές οι ραδιουργίες των μικρονόων έπεισαν τα μέλη του Νομαρχιακού Συμβουλίου και η πρόταση του Συλλόγου Διδασκόντων απορρίφθηκε σχεδόν ομόφωνα. Φεύγοντας τους υποσχέθηκα ότι παρά την απόφασή τους θα τους καλέσω στην τελετή ονοματοδοσίας του σχολείου. Είμαι βέβαιος ότι θα σκέφτηκαν ότι αυτός ο διευθυντής είναι τρελός.
Δε θα επεκταθώ όμως περισσότερο, για να μην εκθέσω και στενοχωρήσω μετά από είκοσι χρόνια άσπονδους φίλους «συναδέλφους».
Στη συνέχεια τους παρακάμψαμε και με τη βοήθεια του διευθυντή του γραφείου του Υπουργού Παιδείας δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η νέα ονοματοδοσία και έτσι έχουμε την αποψινή εκδήλωση του σχολείου.
Κύριε Υπουργέ, σας ρώτησα, πριν αρχίσει η εκδήλωση, και μου απαντήσατε πως, αν βλέπατε, ως ξένος στην πόλη μας, την επιγραφή «4ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ», θα νομίζατε ότι στα Τρίκαλα υπάρχουν τέσσερα Πειραματικά Λύκεια. Φροντίστε, λοιπόν, με το φίλο σας τον κύριο Πιερρακάκη να μην υπάρχει αρίθμηση τουλάχιστον στα επώνυμα σχολεία.
Βλέποντας λοιπόν ο μαθητής καθημερινά στην προμετωπίδα του σχολείου του το όνομα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, κινούμενος από περιέργεια και μόνο ή και από φιλομάθεια θα αναζητήσει πληροφορίες για το ποιος είναι και για ποιο λόγο θα έπρεπε να προσδιορίζει το σχολείο του αλλά και τον ίδιο ως Παπαδιαμαντόπουλο. Ενδεχομένως να διαβάσει και κάποιο μικρό διήγημα, όπως το ΕΡΩΣ ΗΡΩΣ.
Και τότε εγκλωβίζεται ο μαθητής στη μαγεία των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη, πορεύεται την Οδό Ονείρων Παπαδιαμάντη, που του υπόσχεται ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες, γεμάτο γνώση, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η διαδικασία για την πνευματική, ηθική και κοινωνική ολοκλήρωση του μαθητή.
Από τη στιγμή αυτή δρομολογείται η μυσταγωγία της αλίευσης γνώσης, που εμπλουτίζει το λεξιλόγιο, την καλλιέπεια λόγου και γραφής, την ανθρωπογνωσία, αλλά και που διαμορφώνει το προσωπικό και κοινωνικό του ήθος, τη φιλοσοφία της ζωής του, το ορθόδοξο φρόνημά του, την φιλανθρωπία και την ενσυναίσθηση.
Για παράδειγμα, αν διαβάσει ο μαθητής στο διήγημα ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ ΤΗΣ ΦΩΚΙΑΣ την κατακλείδα του μοιρολογιού της φώκιας «σαν νάχαν ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμου» θα είναι αδύνατο να μη φιλοσοφήσει πάνω στην κοινή μοίρα των ανθρώπων.
Αν πάλι διαβάσει ο μαθητής το διήγημα ΕΡΩΣ ΗΡΩΣ , είναι αδύνατο να μην ανυψώσει τον Γιώργη, τον κεντρικό ήρωα του διηγήματος, σε πρότυπο αυτοκυριαρχίας, φιλανθρωπίας και ορθοδόξου φρονήματος.
Σήμερα, βέβαια, οι ενήλικες λέμε αστόχαστα ότι οι νέοι φταίνε, που δεν έχουν πρότυπα, αξίες και ιδανικά. Ερωτώ. Τους τα εμφυσήσαμε οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί; Προτείνω να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και αν δεν κοκκινήσουμε, τότε κάτι δεν πάει καλά με την ορθοφροσύνη μας.
Ως απότοκο όλων όσων ανέφερα συνοπτικά είναι η διαμόρφωση ενός νέου τρόπου ποιοτικής σκέψης και ένας νέου τρόπου ποιοτικής συμπεριφοράς, που είναι και το ζητούμενο της εκπαίδευσης. Αν όμως η γνώση που είναι αποτέλεσμα της εκπαίδευσης δεν μεταλλάσσει τη σκέψη και την κοινωνική συμπεριφορά του μαθητή, τότε κατά τον Πλάτωνα «επιστήμη (γνώση) χωριζομένη αρετής ου σοφία αλλά πανουργία φαίνεται».
Γι’ αυτό, λοιπόν, το θαύμα, που συντελείται στην προσωπικότητα του μαθητή εξαιτίας της ονοματοδοσίας, μπορούμε να αναφωνήσουμε όλοι μας μαζί με το Σολωμό « Και ο ουρανός καμάρωνε και η γη χειροκροτούσε « τα Παπαδιαμαντόπουλά μας.
Ευχαριστώ που με ακούσατε.
