Προτύπωση της Ανάστασης στην Αρχαιότητα

Γράφει ο Δρ. Θεόδωρος Κ. Γκαλέας

- Advertisement -

Σε όλες τις χρονικές περιόδους, από τη δημιουργία των ανθρώπων έως και σήμερα, ο κύκλος της ζωής είναι Γένεση, Βίωση, Θάνατος. Η ζωή θα γεννηθεί, θα ζήσει για μικρό ή και λίγο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ─ αμελητέο σε σχέση με την αιωνιότητα ─ και τελικά, θα πεθάνει. Ο άνθρωπος άοπλος μπροστά στο Χρόνο! Και όμως πρέπει να ζήσει και να πράξει για όσον καιρό υλικά τον βιώνει. Έκπληξη, απορία, δέος για τα μικρά καθημερινά γεγονότα και πολύ περισσότερο το μεγαλύτερο, που είναι η διακοπή της ζωής. Αισθάνεται το περιορισμένο των δυνάμεών του και λαχταράει να συγχωνευθεί με το Απόλυτο, το Θείο, να ξεπεράσει την ύλη. Η ζωτική ανάγκη της κατανόησης της ζωής, έμφυτη μέσα στην ύπαρξή του, γεννά τις εκκλήσεις για προστασία και βοήθεια από υπερφυσικές θείες δυνάμεις. Η αναζήτηση αυτή έχει για επιστήριγμα την πίστη, την πεποίθηση ότι υπάρχει κάτι αληθινότερο από όσα μας δίνει η αίσθηση ή η διάνοια.

Η πρώτη αρχή, ο Θεός, που δημιούργησε τον κόσμο, ανταποκρίνεται στον διακαή πόθο του ανθρώπου να γνωρίσει την αλήθεια. Και την αποκαλύπτει. Και τι θα επιθυμούσε περισσότερο από όλα ο άνθρωπος; Να γνωρίσει το λόγο της ύπαρξής του, αλλά κυρίως, να έχει απάντηση για τη μετά θάνατο κατάσταση. Θα είναι νικητής, έστω υπό κάποιες προϋποθέσεις ή θα καταλήξει να είναι λίγες κουκκίδες χώμα που τις παρασέρνει ο αέρας εδώ και εκεί; Στην αρχή η απάντηση του θεού δίνεται με προτυπώσεις. Δηλαδή, παρουσιάζονται με αποκάλυψη κάποια γεγονότα που θα συμβούν στο μέλλον.

Ο προφήτης Ιεζεκιήλ ήταν ένας από τους τέσσερις μεγάλους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Γεννήθηκε στην Ιουδαία το 620 π.χ. Ήταν γιός ιερέα, και έζησε τον καιρό του Ναβουχοδονόσορα. Οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα μετά από την πρώτη κατάληψη της Ιερουσαλήμ το 597 π.χ. Άνθρωπος δίκαιος, επιλέχθηκε από τον Κύριο να προφητεύσει τη θαυματουργική ζωογόνηση των γυμνών οστών που γίνονται και πάλι ζωντανοί άνθρωποι και λαμβάνουν πνεύμα Θεού (Προφητείας Ιεζεκιήλ το Ανάγνωσμα κεφ λζ΄1-14). Είναι μια καθαρή και πολύ αναλυτική προτύπωση της ανάστασης των ανθρώπων. Οι προφήτες έβλεπαν το μέλλον με παραστάσεις που ο Θεός παραχωρούσε σε αυτούς γι’ αυτό και το κήρυγμά τους άρχιζε με τη φράση «Τάδε λέγει Κύριος….»

Στους Αρχαίους Έλληνες, ενώ η γνώση έχει πάντα ένα όριο, ενώ εξαντλείται κάπου, η δίψα της συνείδησης για ολοκλήρωση είναι ανεξάντλητη. Η αθανασία της ψυχής, ο Θεός, το Άπειρο του σύμπαντος, υπάρχουν ως ακόρεστα αιτήματα. Ο φιλοσοφών μυθολόγος βρίσκεται σε μια «εξ’ αποκαλύψεως» αλήθεια που αναπαύει τη συνείδησή του και δημιουργεί τους υπέροχους μύθους, όπως τους γνώρισε ο αρχαίος κόσμος. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή παιδεία χωρίς τον ομηρικό, τον ησιόδειο μύθο, χωρίς τους μύθους των Λυρικών και των Τραγικών, χωρίς τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο γιατί τα κείμενά τους είναι αξεπέραστης ομορφιάς, αλλά και γιατί χάρη σε αυτούς οι ασύντακτες υπεράνθρωπες δυνάμεις, το Χάος, η Γη, ο Ουρανός ενσάρκωσαν τις βασικές δυνάμεις που κυβερνούν τη ζωή του ανθρώπου.

Πλησίασαν τους Θεούς και έφθασαν στο όραμα του ενός και μοναδικού Θεού. Προανήγγειλαν μέσα από τα κείμενά τους αυτά που ενδόμυχα τόσο πολύ αποζητούσαν, και αξιώθηκαν, όσοι εφάρμοζαν αυτά που δίδασκαν, να τους παραχωρήσει ο Θεός την προτύπωση αυτών που θα συνέβαιναν.

Ο μύθος του Άδμητου, βασιλιά των Φερών της Θεσσαλίας, που πήρε για γυναίκα του την Άλκηστη, την πιο όμορφη κόρη του Πελία, βασιλιά της Ιωλκού, προτυπώνει την ήττα του Άδη Η Άλκηστης αφοσιώθηκε τόσο στον άνδρα της, ώστε δέχθηκε να πεθάνει στη θέση του, όταν η θεά Άρτεμις τον καταδίκασε σε θάνατο. Ούτε οι γονείς του ούτε τα αδέλφια ούτε κανείς άλλος δέχθηκε να κάνει μια τέτοια θυσία. Η Άλκηστης κατεβαίνει στον Άδη. Ο Ηρακλής, φίλος του Άδμητου, πολεμά με τον Θάνατο και την επαναφέρει στη ζωή.

Ένας άλλος μύθος, του Ορφέα και της Ευρυδίκης, με πολλές εκδοχές, παρουσιάζει πώς μπορεί να νικηθεί ο Άδης. Ο Πλούτωνας, ο Θεός του Κάτω Κόσμου, γοητεύεται από την ομορφιά της Ευρυδίκης και την κλέβει. Την παίρνει στο σκοτεινό του παλάτι. Ο Ορφέας μένει απαρηγόρητος. Έχει όμως ένα δυνατό όπλο. Τη λύρα του! Με αυτήν κατεβαίνει στον Άδη, ακινητοποιεί τους πάντες με τη μελωδία του και κερδίζει την άδεια από τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη να πάρει πίσω τη γυναίκα του. Με μια προϋπόθεση. Όσο βρίσκονται ακόμη στον Άδη ο Ορφέας να μη γυρίσει να κοιτάξει πίσω την Ευρυδίκη, που συνοδεύεται προς την έξοδο από τον Ερμή. Δεν τα καταφέρνει. Το βλέμμα του γυρνάει πίσω και αμέσως η Ευρυδίκη εξαφανίζεται στα καταχθόνια βάθη, αφήνοντας μόνο τον Ορφέα.

Μια άλλη ήττα του Πλούτωνα προτυπώνεται στην αρπαγή της Περσεφόνης, κόρης της θεάς Δήμητρας. Έρχεται αντιμέτωπος με τη Δήμητρα και οι Θεοί βρίσκουν τη συμβιβαστική λύση, δηλαδή να ανέρχεται η Περσεφόνη για έξι μήνες στη γη, οπότε έχουμε καλοκαιρία και όλη η φύση χαίρεται, και τους άλλους έξι να παραμένει στον αραχνιασμένο Άδη, βασίλισσα.

Πέρασαν χιλιάδες χρόνια από την εποχή των προφητών και των φωτισμένων φιλοσόφων. Οι προτυπώσεις της Ανάστασης του Χριστού επαληθεύτηκαν για όσους επιτρέπει η διάνοια, αλλά κυρίως η καρδιά, να το πιστεύουν. Απομένει να επαληθευτούν και άλλες…..

Βιβλιογραφία