Του Ηλία Προβόπουλου
Σε περιόδους εκτάκτων καταστάσεων, όπως αυτή που ζούμε με την επιδημία να απειλεί όλη την κοινωνία με τους πάντες να ανησυχούν και να αναζητούν έναν τρόπο να προφυλαχθούν και για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η αρρώστια πάνω τους, στην οικογένειά τους και στην κοινότητα που ζουν και εργάζονται, κάποιος ή κάποιοι να βρίσκουν ευκαιρία να κάνουν κάτι που σε άλλες περιπτώσεις, ούτε θα το σκέφτονταν…
Το χειρότερο είναι ότι στην περίπτωση που θα αναφερθώ, για να γίνει αυτό που ήθελαν επικαλέστηκαν την αρρώστια η οποία τελικά αποδείχθηκε πως δεν υπήρχε. Την αρρώστια όχι σε έναν άνθρωπο, αλλά σε ένα δέντρο, έναν πλάτανο με σκοπό όχι για να τον σώσουν αλλά για να τον εκτελέσουν και το έκαναν πράξη μέσα στην ανασφάλεια της καραντίνας. Είχαν επιχειρήσει να τον κόψουν στην καραντίνα της άνοιξης, Μεγάλη Δευτέρα μάλιστα αλλά δεν τα κατάφεραν γιατί δεν είχαν τα απαραίτητα χαρτιά που να δηλώνουν την ασθένειά του. Για να τον ρίξουν κάτω επιστράτευσαν έναν άλλο φόβο, της επικινδυνότητας, τον καλλιέργησαν με όποιο τρόπο μπορούσαν και τελικά εκτέλεσαν προχθές τον πλάτανο.
Ο λόγος για έναν από τους πέντε μεγάλους πλατάνους που βρίσκονται στην πλατεία του Μυροφύλλου, ένα σπουδαίο χωριό πάνω από τον Αχελώο, στο νομό Τρικάλων. Ο δυο αιώνων ηλικίας και ιστορικός πλάτανος που κόπηκε είχε την ατυχία να ρίχνει την σκιά του στο παλιό κοινοτικό κατάστημα που έχτισαν κάποτε κάτω από την σκιά του στην άκρη της πλατείας. Όσο λειτουργούσε αυτό δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με τα κλαδιά του, μάλιστα σε εποχές που η πλατεία γέμιζε κόσμο, ειδικά στα πανηγύρια του Μυροφύλλου που ήταν ακουστά μέχρι πέρα στα Τζουμέρκα και στην Άρτα και δεν αναφέρθηκε ποτέ καμιά ζημιά ή ατύχημα. Βέβαια ο κόσμος τότε ήταν πιο κοντά και πιο έμπειρος στα ζητήματα της φύσης και δεν υπήρχε περίπτωση να μην αντιληφθούν κάτι και να μην του δώσουν σημασία. Τίποτα δεν είχε γίνει όλα αυτά τα χρόνια που σημειωτέον, το πολυπληθές άλλοτε Μυρόφυλλο άρχισε να αδειάζει από κόσμο και τα πέντε πλατάνια δεν είχαν κόσμο πια να δροσίσουν ή να ρίξουν την σκιά τους.
Όλα ξεκίνησαν όταν το κοινοτικό κατάστημα πριν από μερικά χρόνια ενοικιάστηκε για να λειτουργήσει ως καφενείο και τότε άρχισε η ανησυχία μη πέσει κανένα κλαδί στο κεφάλι πελατών, πράγμα που έμοιαζε απίθανο γιατί τα αρμόδια συνεργεία του Δήμου Πύλης που ανήκει το Μυρόφυλλο, πήγαιναν συχνά και τον περιποιούνταν. Πέρασε ο καιρός και ο «διάλογος» για τον πλάτανο λειτουργούσε υπόγεια αλλά φανερά δίχασε και την κοινωνία των Μυροφυλλιτών. Από τη μια πλευρά ήθελαν να μείνει όρθιος, επικαλούμενοι τον ρόλο του ως μάρτυρα στην ιστορία του Μυροφύλλου και φυσικά την αισθητική απόλαυση που προσφέρει ένα τέτοιο δέντρο στην πλατεία και οπουδήποτε αλλού σε όλη την Ελλάδα.
Από την άλλη πλευρά επικαλούνταν φόβους από τα κλαδιά του ζήτησαν το κόψιμό του διαδίδοντας ότι είναι άρρωστος! Όντως υπάρχει μια αρρώστια των πλατάνων (μεταχρωματικό έλκος λέγεται) και μάλιστα είχε προσβάλλει έναν άλλον πλάτανο εκεί κοντά σε ένα οικόπεδο και τον οποίο έκοψαν. Αυτόν επικαλέστηκε το συνεργείο ότι πήγαινε να κόψει, την Μεγάλη Δευτέρα 14/04/200 όταν τους ζητήθηκε η άδεια κοπής και έτσι αποχώρησε άπραγη. Το «μπέρδεμα» στα δείγματα επικαλέστηκε ο υπάλληλος του Δασαρχείου και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Πύλης κ. Νάκος. Εκείνη την ημέρα παίρνουν δείγμα, για πρώτη φορά από τον προγραφέντα πλάτανο για να το στείλουν για εξετάσεις. Την ίδια ημέρα, μη γνωρίζοντας τα συμβάντα το Δασαρχείο Πύλης ζητά με επιστολή του την παύση κάθε εργασίας υλοτόμησης και εμμέσως δηλώνει ότι η περίπτωση επικινδυνότητας δεν είναι δικής του ευθύνης. Την επομένη ακριβώς, στις 16/04/200 γίνεται εκ νέου προσπάθεια κοπής του πλατάνου από το ίδιο συνεργείο παρουσία και πάλι του προέδρου της Κοινότητας κ. Αλέκου ενέργεια και η οποία αποτρέπεται όπως η προηγούμενη και από τότε αρχίζει το νέο τροπάρι της επικινδυνότητας χωρίς βέβαια να υπάρχει σχετική έκθεση και χωρίς να υπάρχει κάποιος άνθρωπος από τον Δήμο Πύλης που να παίρνει την ευθύνη σχετικά με τα όσα διαδραματίζονται γύρω από τον πλάτανο.
Ακολούθησε μια ηλεκτρονική αλληλογραφία με κάποιον καθηγητή εκ Θεσσαλονίκης ο οποίος απεφάνθη εξ αποστάσεως ότι ο πλάτανος είναι επικίνδυνος και αυτό τους έδωσε πράσινο φως να προχωρήσουν και περίμεναν την ευκαιρία. Προχθές, εν μέσω μιας άλλης καραντίνας, έφυγε ένα ολόκληρο συνεργείο από την Πύλη με την απόφαση της εκτέλεσης που υπέγραψε ο Δήμος Πύλης μαζί με ένα συνεργείο της ΔΕΗ να κόψει το ρεύμα, πήγαν κι ήρθαν 180 χιλιόμετρα δρόμο στο Μυρόφυλλο και έκοψαν τον πλάτανο με το αιτιολογικό ότι είναι επικίνδυνος χωρίς κανείς να γνωρίζει βάσει ποιού σκεπτικού και ποιών κριτηρίων.
Έτσι από τους πέντε μάρτυρες της ιστορίας του Μυροφύλλου, ένας λείπει και αυτό θα συζητιέται για πολλά χρόνια, όπως ακόμη συζητιέται ότι κάτω απ’ αυτόν τον πλάτανο είδε τρομαγμένος ο κόσμος του Μυροφύλλου στις 17/06/1945 για πρώτη φορά και πριν κρεμαστούν στον φανοστάτη των Τρικάλων τα κομμένα κεφάλια του Άρη Βελουχιώτη και του πρωτοπαλληκάρου του Τζαβέλα. Είναι η μοίρα των πλατάνων τέτοια φαίνεται, να βλέπουν ότι γίνεται στην πλατεία και το ψιθυρίζουν με τα φύλλα τους σ’ όσους βέβαια μπορούν να καταλάβουν τη γλώσσα τους και να τα μεταφέρουν και σε όσους δεν ακούνε.
Το ζήτημα μέσα σε μια πανδημία μοιάζει ασήμαντο, αλλά βλέποντας την σπουδή αυτών που ήθελαν να τον κόψουν αλλά και την επιμονή του Δήμου Πύλης να τους κάνει το χατίρι με ελλειπή και παραπλανητικά στοιχεία που να συνηγορούν στην κοπή του, δείχνει πως επρόκειτο για ένα προμελετημένο έγκλημα που ως τέτοιο, ζητά την τιμωρία αυτών που το οργάνωσαν και το επιτέλεσαν. Πράγμα για το οποίο θα κινηθεί απ’ όσα μαθαίνω οι Μυροφυλλίτες και κατά τη γνώμη μου η δίκη που θα ακολουθήσει θα είναι ιστορική. Για ένα δέντρο που δεν έπρεπε να κοπεί και όμως το λιάνισαν μέρα μεσημέρι και μέσα στην πανδημία αψηφώντας τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί γι’ αυτή σε όλη τη χώρα. Τα ξύλα δε που προέκυψαν, μπήκαν αμέσως στην τρακάδα να στεγνώσουν για τη σόμπα του καφενείου.
Βλέποντας ο κόσμος τα κομμάτια του πλατάνου, όπως εξάλλου και το συνεργείο που τον έκοψε ότι έχαιρε της καλύτερης υγείας και μπορεί να μετάνιωσε για ότι έκανε, κατάλαβε το ρόλο της δυσφήμισής του ως άρρωστου και μάλλον δεν πρόκειται να συγχωρέσει ποτέ αυτούς που την επικαλέστηκαν για να κάνουν το δικό τους. Όπως και στους ανθρώπους, έτσι και στα δέντρα η αρρώστια δεν είναι στίγμα και καταδίκη και αντιμετωπίζεται με τρυφερό τρόπο. Για να γιάνει ο δικός μας και ο κάθε άνθρωπος και να επιστρέψει ικανός πάλι στην κοινωνία και στα δέντρα, να μένουν στη θέση τους και να πεθαίνουν όπως θέλει η φύση, όρθια.
Η τελευταία φωτογραφία με τους πέντε πλατάνους μαζί στην πλατεία του Μυροφύλλου. Τώρα λείπει ένας και ως φαίνεται, τον ίσκιο του κάποια πέργκολα ή τέντα θα αντικαταστήσει. Μετά απ’ αυτόν σειρά μάλλον έχει το κυπαρίσι γιατί εμποδίζει τον καπνό από την ψησταριά που είναι στη ρίζα του να ανεβαίνει ψηλά και θα πνίγει τους πελάτες.
Τομή (με αλυσοπρίονο) του κορμού ενός υγιούς πλατάνου 200 ετών ο οποίος κόπηκε γιατί ήταν τάχα επικίνδυνος.
Ο πλάτανος τεμαχίστηκε αμέσως σε καυσόξυλα και στα οποία, κανένα ίχνος ασθένειας δεν φαίνεται ούτε καν γήρανσης του ρωμαλέου δέντρου.
Ηλίας Προβόπουλος
