ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΡΩΝΑΣ ή ΚΟΡΩΝΗΣ;

 

 

ΑΝΑΔΡΟΜΑΡΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ.

Επ’ ευκαιρία της Εορτής

του Εθνο –Ιερομάρτυρος Σεραφείμ(4 Δεκεμβρίου)

 

Γλωσσο…λογικές περιηγήσεις, απόψεις, θέσεις, και…«ραπίσματα»

 

ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΡΩΝΑΣ ή ΚΟΡΩΝΗΣ;

« Της Μονής Κορώνας(ΟΧΙ Κορώνης!) το κλέος,

             Σεραφείμ ευφημήσωμεν(ή ευσεβώς ευφημήσωμεν)» .

 

Θα λένε..:«Περί Κορώνας ή Κορώνης ήριζον!..»

(Ψάλτες , Τραγουδηστές,Χοράρχες, Διδάσκοντες,Υμνογράφοι,

Αγιογράφοι, Κληρικοί, Μοναχοί, Θεολόγοι, Λόγιοι,

Ιστορικοί, Δημοσιογράφοι κ.λπ)-όπως το:

«χελιδών και κορώνη περί κάλλους εφιλονίκουν» (Αίσωπος).

 

« Για να… βάλουμε( ίσως!) τα πράγματα στη θέση τους

 

 

 

 

 

Γράφει ο : Πολυχρόνης Νταλάσης. *

 

             

Ο κ. Πολυχρόνης Νταλάσης.

 

Το μοναστήρι της Καρδίτσας ” Κορώνα”

[προσφορά της Λέσχης της Φωτογραφίας της Καρδίτσας] ,

από το « ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ» , τόμος Δ΄. Λάρισα 1983, σελ.42.

 

Εισαγωγικά:

Στις 4 Δεκεμβρίου γιορτάζει ο ένδοξος Ιερομάρτυς και Εθνομάρτυς Σεραφείμ, Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου ο θαυματουργός.

Συνοπτικώτατο ιστορικό:« Ιεράρχης μετασχών της υπό τον επίσκοπον Τρίκκης Διονύσιον τον Σκυλόσοφον επαναστάσεως του 1611(το ορθόν 1601) ,συλληφθείς δε και αποκεφαλισθείς υπό των Τούρκων. Ανακηρυχθείς άγιος, εορτάζεται τη 4^η Δεκεμβρίου» (Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν της «ΠΡΩΊΑΣ»)                        

Με αφορμή το ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ του Αγίου εν όψει μάλιστα και της επί θύραις Εορτής του (4^η Δεκεμβρίου), αισθανόμεθα την ανάγκη να γράψουμε κατωτέρω ορισμένες σκέψεις, απόψεις και θέσεις, ως προς το: Κορώνας ή Κορώνης.

 

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Από το βιβλίο Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

του Σ. ΝΑΝΑΚΟΥ σελ. 274

 

Κατ’αρχήν, παραθέτουμε το Απολυτίκιον:

 

«Των Αγράφων τον γόνον Φαναρίου τον πρόεδρον της Μονής Κορώνας το κλέος Σεραφείμ ευφημήσωμεν. Αθλήσας γαρ λαμπρώς υπέρ Χριστού, θαυμάτων επομβρίζει δωρεάς. Και λυτρούται νοσημάτων φθοροποιών τους πίστει ανακράζοντας. Δοξα τω δεδωκότι σοι ισχύν , δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα».

 

Έτσι το έψαλλα επί τριετίαν(1979-82)που υπηρέτησα ως Πρωτοψάλτης στον Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μουζακίου με προϊστάμενον τον Πρωτοπρεσβύτερον π. Δημήτριον Καφφέν, μουσικολογιώτατον και ανεπανάληπτον καλλικέλαδον ιερέα (που λέγανε πώς τον έχασε η Λυρική σκηνή και τον κέρδησε η Εκκλησία) και τον επίσης καλιφωνόταντον συνεφημέριόν του π. Χρίστον Κωνσταντήν.

Ακόμη, εκ προοιμίου επισημαίνω πως το μουσικό μέρος το έχω γραψει στον Η/Υ σε Βυζαντινή σημειογραφία(για τον πανηγυρικό Εσπερινό του Οσίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, προστάτου του Σωματείου Ιεροψαλτών Τρικάλων, που η Ακολουθία του συμψάλλεται με την του Αγίου Σεραφείμ και Αγίας Βαρβάρας), με σχετική Βυζαντινή γραμματοσειρά. Το συμπεριέλαβα ( επίτηδες) και στις πτυχιακές εξετάσει( Ιούνιος 2008), δια το ΠΤΥΧΙΟΝ ΙΕΡΟΨΑΛΤΟΥ του μαθητού μου στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγων κ. Γεωργίου Πάνου(Εργολάβος ελαιχρωματισμών και Ιεροψάλτης, εξ Οξυάς Καρδίτσας-Κάτοικος Μουζακίου).

Και επειδή τινές θέλησαν να μας…ποδηγετήσουν και εξέφρασαν(επιμόνως μάλιστα, τρόπον τινά ηγεμονικώς…αξιωματικώς…και αυθεντικώς…) τις …γλωσσολογικές τους ψαλτικές και υμνολογικές τους γνώσεις και απόψεις και…θέλησαν να… διορθώσουν να γίνη «της Κορώνης» (βρήκε το υνί η νύφ’ πίσω απ’ την πόρτα!), και άλλοι τινές που γράφουν σε κείμενα, δημοσιεύματα κ.λπ. της Κορώνης, γι’ αυτό γράφω το παρόν σημείωμα, προς διδασκαλίαν, νουθεσίαν, γνώσιν , επιμόρφωσιν αλλά και…σχετικήν συμμόρφωσιν « πάντων ημών».

Οι σχετικές υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Το κείμενον του Απολυτικίου είναι σύμφωνον με το κείμενον του βιβλίου « Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ» , υπο του εκ Φαναρίου-Καρδίτσης κ. Σάββα Νανάκου , Δρος Θεολογίας, Άρχοντος Διδασκάλου του Ευαγγελίου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας ,που εξεδόθη δαπάναις του ακαμάτου, μουσικολογιωτάτου και καλλιφώνου Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κυρού Κλεόπα, εν Θεσσαλονίκη, εν έτει 1978, Δ .έκδοσις επηυξημένη και βελτιωμένη,σελίδες 310. (Βλέπε σελίδα 66 «…Της Μονής Κορώνας»). και στον πρόλογον ,σελ.25: «Ο Σεραφείμ μοναχός. Ηγούμενος της Μονής Κορώνας και Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου», «…Η Ιερά Μονή της Κυρίας Θεοτόκου ή της Κρυεράς Πηγής των Αγράφων, όπως άλλως ελέγετο η ιερά Μονή Κορώνας» (σελ.24).

Εις σχετικήν υποσημείωσιν(σελ.24) άναγράφονται τούτα τα βαρυσήμαντα:

«Η Ι.Μονή Κορώνας(η λέξις είναι υπόλειμμα της Ενετοκρατίας και σημαίνει στέμμα, στέφανος) κείται επί ορεινού τόπου εις την ανατολικήν

οροσειράν της Πίνδου προς την επαρχίαν της Καρδίτσης, άνωθεν του χωρίου Βλάσδου. Επειδή βλέπει και φαίνεται από όλον σχεδόν τον Θεσσαλικόν κάμπον, στεφανώνεται δε και το σημείον εις το οποίον ευρίσκεται, ονομάζεται Κορώνα. Και είναι πράγματι στέμμα και στέφανος,

διότι εκτός των άλλων , εκεί εστεφανώθησαν και έλαμψαν τόσοι Μοναχοί ως προς την αρετήν και την άσκησιν. Αύτη τιμάται επ’ ονόματι του Γενεθλίου της Θεοτόκου. Οσάκις επισκέπτεται κανείς την Ι.Μονήν Κορώνας ως ευλαβής προσκυνητής, η ψυχή του πετά εις άλλους κόσμους…

…Πρέπει να σημειωθή ότι εκ της ιστορικής ταύτης Μονής προήλθον, εκτός των άλλων, ο τέως Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος αείμνηστος Δαμασκηνός Παπανδρέου-Αντιβασιλεύς, ο φλογερός Μητροπολίτης Άρτης, Ιωαννίνων και νυν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Κος Σεραφείμ Τίκας εξ Αρτεσιανού -Καρδίτσης, τελευταίως δε και ο Φαναριώτης τέως Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Κος Σεραφείμ Στεφάνου, παλαιός μαθητής μου».

Αυτά γράφει ο Καθηγητής κ. Σάββας Νανάκος. Μήπως δεν… ξέρει γράμματα;..

Αν έκανε λάθος(λέμε) περί την ονομασία, ο αείμνηστος Αγωνιστής της Εθνικής Αντιστάσεως-Αντάρτης των ΕΟΕΑ- ΕΔΕΣ, ο μουσικολογιώτατος και καλλιφωνότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κηρός Σεραφείμ, θα…σήκωνε σημαία!..

Και ακόμα, δεν θα το εξέδιδε(πρόνοια –δαπάνη-πρόλογος) ο αείμνηστος μουσικολογιώτατος και καλλικέλαδος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κυρός Κλεόπας.

 

Το εν λόγω σύγγραμμα, έχει και την αφιέρωση:

«ΤΩι ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΩι ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΩι ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΑΔΕΛΦΩι ΔΕ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΚΟΡΩΝΑΣ

κ. κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΥΛΑΒΩΣ ΑΝΑΤΙΘΕΤΑΙ».

 

Στο Μουσικόν Παράρτημα του Βιβλίου (σελίδες 221-264) υπάρχουν τονισμένα(ιδιοχειρογράφως) εις Βυζαντινήν σημειογραφίαν, μεταξύ των άλλων ύμνων από την Ακολουθίαν του Αγίου , και τα Απολυτίκια, υπό των:

Α) Κωνσταντίνου Ευθυμιάδου, Μουσικοδιδασκάλου, Παλαιμάχου Καθηγητού Βυζαντινής Μουσικής , Πρωτοψάλτου Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Κωνσταντίνου της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, στη σελ. 229 ( Της Μονής Κορώνας το κλέος)

Β) Αβραάμ Ευθυμιάδου , Πρωτοψάλτου, Καθηγητού Βυζαντινής Μουσικής, Μουσικοσυνθέτου , Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, στη σελ. 255 (Της Μονής Κορώνας το κλέος).

Να έχουν άραγε διαβάσει οι συνάδελφοι εν αναλογίοις Ιεροψάλται το μνημειώδες βιβλίο « Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ» του κ. Σάββα Νανάκου; Αμφιβάλλω! Έμαθαν το Απολυτίκιον απ’ το ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ, και αυτό ήταν! Αν το διάβαζαν, θα είχαν ασφαλώς διαφορετική γνώση και γνώμη.

Εύχομαι να το διαβάσουν.Πολύ θα ωφεληθούν. Και να διορθωθούν και τα βιβλία ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ Απ. Διακονίας, ΔΙΠΤΥΧΑ κ.λπ. και να προσαρμοστούν τυχόν ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ(οδοδείκτες κ.λ), έγγραφα νεωτέρων συντακτών εις το ορθόν Ιερά Μονή Κορώνα ή Ιερά Μονή Κορώνας.

 

Τα Λεξικά, οι Γραμματικές, η Λογοτεχνία, διάφορα συγγράμματα, η λαϊκή παράδοσις, η δημοτική Μούσα, κ.λπ., συνηγορούν στο

Κορώνας καί όχι Κορώνης.

 

Η Κορώνα, γενική της Κορώνας. Είναι , αν το θέλουμε ελληνικοποιημένο, πρωτόκλητο όνομα.

Εξόν και κάνουν οι αντιφρονούντες το άλλο λάθος και θέλουν(!)και λένε(!) : η Κορώνα γεν. της Κορώνης!.. λ.χ.: Όπως λέγεται Ρεντίνα –Ρεντίνης, Μαρίνα-Μαρίνης…Τότε θα πάμε αλλού…Εκεί θα υπάρχουν « άλλα ράμματα για τη γούνα»…

Ας κάνουμε μια περιήγηση να ιδούμε τις διάφορες σημασίες των ονομάτων Κορώνα και Κορώνη (έτσι και για εγκυκλοπαιδική γνώση)και θα πεισθούμε.

 

Λοιπόν, και ψάχνουμε και βρίσκουμε…

Μερικά δείγματα:

 

Α΄.ΑΠΟ ΤΑ ΛΕΞΙΚΑ.

 

Ι. ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΪΔΑ (10ος αιώνας μ.Χ.ΘΥΡΑΘΕΝ ΕΚΔΟΣΕΙΣ), σελ.664. Διαβάστε:

Κορώνη σημαίνει διάφορα· και το άκρον του αιδοίου. έδοξέ τις το αιδοίον αυτού άχρι της κορώνης τετριχώσθαι.

Κορώνην·το άκρον του τόξου· η πλήρωσιν. Κορώνην τον σκορπίον· παροιμία επί των δυσχερέσι και βλαβεροίς επιχειρούντων.

 

ΙΙ. ΛΕΞΙΚΟ ΛΙΝΤΕΛ-ΣΚΟΤΤ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ, μερικά:.

Κορώνη Ι.1.Θαλασία κορώνη…ζη πλησίον της θαλάσσης και τρώγει τα εκβρασθέντα πτώματα.

2.πτηνόν του είδους του κόρακος «κουρούνα».

ΙΙ. Πάν πράγμα αγκιστροειδές, κυρτόν ή καμπύλον,

1.Επίσπαστρον ή κοράκιον της θύρας ,ου(του οποίου) επιλαμβανόμενοι έκλειον αυτήν.

2.του τόξου το άκρον εις ό νευρά δίδεται.

3.Κυρτή πρύμνα πλοίου.

4.Το άκρον ιστοβοέως του αρότρου , εις ό ενηρμόζετο ή προσεδένετο ο ζυγός.

5.απόφυσις οστού εις οξύ λήγουσα

6.Είδος στεφάνου…

 

 

ΙΙΙ. ΕΠΙΤΟΜΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, Έκδ. ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ, Αθήναι 1972. στη σελ.640, γράφει:

κορώνα η Μ,Δ· διάδημα επισκόπων ηγεμόνων·|| έμβλημα ηγεμονικόν, θυρεός, οικόσημον, εθνόσημον·|| η όψις του νομίσματος εφ’ ής είναι τετυπωμένον το εθνικόν στέμμα ή η προτομή του ηγεμόνος(αντίθ.γράμματα)·||όνομα νομισμάτων κρατών τινων(ως Αυστρίας, Δανίας, Σουηδίας, κ.ά).

κορώνη (Α, Ν) ·πτηνόν είδος κόρακος (κν.κουρούνα)·|| το άνω κυρτόν της πρύμνης άκρον συνήθως κεκοσμημένον(κν.καλκάνι)·||(αρχ.) (παρ’Ομήρω) θαλάσιον πτηνόν(Η θαλασσία καρακάξα· ||(μεταφ.) δια το

μακρόβιον της κορώνης επι παμπαλαίων ανθρώπων· || το αδόμενον άσμα εν τοις γάμοις μετά τον υμέναιον· || ο κρίκος της θύρας δι ου αύτη έλκεται.

 

 

 

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

 

 

ΙV. ΣΥΓΧΡΟΝΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ (ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ)

Κορώνα η (ξ.λ.) διάδημα ηγεμόνων, θυρεός, εθνόσημον. μία των όψεων του νομίσματος. νόμισμα διαφόρων χωρών.

Κορώνη η ΑΚ. Θαλασία καρακάξα, κουρούνα. Το άνω άκρον της πρύμνης.

Κορώνη η ΑΚΔ κωμόπολις της Μεσσηνίας.

 

1. V. ΛΕΞΙΚΟΝ Μπαμπινιώτη:

1.Κορώνα. Κόσμημα που φέρεται στην κεφαλή συνήθως βασιλέων·κατασκευάζεται από ευγενές μέταλλο,διακοσμείται περίτεχνα με πολυτίμους λίθους και έχει σχήμα στεφάνης. ΣΥΝ.στέμμα.

2. κάθε κόσμημα της κεφαλής που μοιάζει με στέμμα: αποκριάτικη κορώνα|| η κορώνα μιας νικήτριας καλλιστείων.Έχω (κάποιον) κορώνα στο κεφάλι μου. Εγώ την γυναίκα μου την έχω κορώνα.

Κορώνα στη μουσική σημαίνει επιμήκυνση ενός φθόγγου.

Παροιμία: « παίζω τη ζωή μου κορώνα –γράμματα» και άλλα…παρεμφερή όπως και στα ποαναφερθέντα Λεξικά.

Κορώνη(η) κωμόπολη της Μεσσηνίας·

ΦΡ.(μεταφορικά) : «(Έχω) μπάρμπα στην Κορώνη»,διαθέτω μεγάλο μέσον….έχω δόντι.

από την σπουδαιότητα που είχε (η Κορώνη) κατά την Τουρκοκρατία και από την εξουσία που είχε ο διοικητής της

 

VI.ΛΕΞΙΚΟΝ ΚΡΙΑΡΑ, Εκδοτική Αθηνών.

Κορόνα η, ουσ. στρογγυλό κόσμημα της κεφαλής από χρυσό και πολυτίμουςλίθους,που φοριέται από βασιλείς ή ευγενείς ως έμβλημα εξουσίας: Κορόνα διαμαντένια/βασιλική(συνών.στέμμα διάδημα.2.(συνελδοχικά) βασιλική εξουσία,μοναρχία ως θεσμός σχετικός με την κυβέρνηση μιας χώρας: «Η στεριά της Μπραζίλιας…είναι χτήμα της κορόνας της Πορτογαλλίας»( Κόντογλου). «Το άρχοντικό κρατιέται /έχει τις πόρτες ανοιχτές και την τιμή κορώνα» (Αθάνας Γ.) ,«Την έχει κορώνα στο κεφάλι του», «εγώ την γυναικα μου την έχω κορώνα». Κ.λπ. .κ.λπ.(λατ.corona).

 

VII. ΛΕΞΙΚΟΝ ΜΕΙΖΟΝ, έκδ.ΦΥΤΡΑΚΗΣ,

Κορώνη η,ουσ.(ναυτ.) το πάνω κυρτό άκρο της πρύμνης (συχνά διακοσμημένο)

Κορώνα λέγεται και στη δωρική γλώσσα. Κορόνα (η) <λατ. κorona<ελλ.δωρ. κορώνα(=κορώνη) στέμα, διάδημα, ηγεμόνα κ.λπ.

 

VIII. «ΑΡΧΑΙΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΣΙΑΚΟ ΛΕΞΙΚΟ» , του Ροβήρου Μανθούλη, έκδοση ΕΞΑΝΤΑΣ1999.

Αν θέλετε να μάθετε, αγαπητοί αναγνώστες, και για την κακόηχη έννοια της λέξεως κορώνη, ακούστε-διαβάστε και τούτο στη σελίδα 22:

Κορώνη· τ’ όνομά της είναι παρατσούκλι(από τό πουλί κουρούνα). Κόρη της Νάννιον της πρεσβύτερης. Και η κόρη της Κορώνης έγινε εταίρα. Φαίνεται ότι είχε τό όνομα της γιαγιάς της, Νάννιον.Έτσι έξηγείται γιατί της έδωσαν το παρατσούκλι Τήθη, (=γιαγιά) δηλαδή τό εκ τριπορνείας όνομα, πόρνη από γιαγιά σε εγγονή

.

1. IX. ΑΝΤΙΛΕΞΙΚΟΝ ή ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, του Θεολ.Βοσταντζόγλου έκδ.οίκος «ΠΑΤΡΙΣ»

Κορόνα,μέρος οδόντος, στεφάνι κ. κορώνα, κορωνίς, εξουσία, εμβλημα εξουσίας, διάδημα, κόσμημα, νόμισμα (Δανίας, Ελβετίας, Μεξικού, Νορβηγίας Σουηδίας).

Κορώνα –γράμματα:δοκιμάζω την τύχη μου «παίζω κορόνα γράμματα».

Παίγνιον «παίζω «κορώνα γράμματα» , παίζω μονά ζυγά.

 

Χ. ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑ ,του Πέτρου Βλαστού, Αθήνα 1976.

Κορόνα . Στεφάνι·στέφανο (του γάμου)·κορόνα στέμμα (του στρατιώτη)

Τυχερός στα κουτουρού:Κορόνα ή γράμματα .

 

ΧΙ. ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, Σκαρλάτου Δ. του Βυζαντίου . Εν Αθήναις 1852

Κορώνη (η), [κορωνός]είδ.πτηνού ,κουρούνα . «Κορώνη»εναλία , «Όμ.,είδος θαλασσίου πτηνού(αιθυίας)2.(μτνμ.από του κυρτού ράμφους του πτηνού) το ρόπτρον ή επίπαστρον της θύρας· το κυρτόν άκρον του τόξου(Θκρ.ΚΕ΄. 212)· η γυριστή άκρα της πρύμνης του πλοίου· το στεφάνι της άκρας του ’ςταβαριού· όθεν και το κοιν. από του Λτν.) corona,(ίδε και κορωνίς & πρβλ. κόραξ-3.μετφορ.)-κορωνίς. Χρυσώ βίω χρυσήν κορώνην επιθείναι.’Ανατομ.κόρωνον.5(Εις τον Οππ.Κυν Α΄,155 )εσφαλμ.αντί κορύνη.

Κορωνιδεύς,έως (ο), το μικρόν της κουρούνας,κουρουνόπουλον.

Κορωνίζω. Μ.ίσω. Συνάζω δια την κορώνην( καθώς συνείθιζόν τινες περιερχόμενοι τας οικίας & τραγουδούντες με μίαν κουρούναν εις τας χείρας( πρβλ.χελιδονίζω).

 

XIΙ. ΛΕΞΙΚΟΝ ΛΑΤΙΝΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ,του Στεφάνου Κουμανούδη.

Corona.ae, στέφανος, στέμμα, κορώνη. seb corona vendere aliqvem, αποκηρύττω αιχμάλωτον, δούλον. Sub corona venire είτε venntari,αποκηρύττομαι,δημοσία πιπράσκομα, λαφυροπωλούμαι. εστέφοντο γαρ τηνικαύτα οι αιχμάλωτοι, ως τα επι σφαγήν αγόμενα θύματα.2) ο Στέφανος(άστρον). 3)ό,τι έοικε στεφάνω, οίον · στεφάνι τοίχου, περιτάφρευσις ,περιχαράκωμα.άλως του ηλίου,κύκλος ,σύστασις,σύλλογος ανθρώπων εν δικαστηρίοις κττ.

(Σημείωσή μας: πιπράσκομαι=πωλούμαι).

Corono, avi, are. Στέφω τινά.

Coronarius,a,um, στεφανικός,

coronarius στεφανοποιός, στεφανοπώλης…

 

Β΄.ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

 

Ι. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚH, Αγαπητού Τσομπανάκη(Καθηγητού Πανεπιστημίου, Ακαδημαϊκού)

σελίδες 836, Εκδοτικός Οίκος Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη και Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ , Αθήνα 1994.

Η κορώνα η (corona-ae), είναι λατινικόν δάνειον, σελ.749…).

 

Γ΄. ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ

 

1. I. ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1927,σελ.135-136, κείμενον της Διδασκάλισσας δ. Ελευθερίας Ζορμπά : «Τα Θεσσαλικά Μοναστήρια- Αγραφιώτικη ανάμνησις- ΜΙΑ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΑΣ., Λάρισα -Αύγουστος 1926).Αιωνία σου η μνήμη ,αξιομακάριστος συνάδελφος Ελευθερία. Καίτοι εκοιμήθης εν Κυρίω, διδάσκεις ακόμη!…

ΙΙ. «ΤΑ ΚΑΡΑΊΣΚΑΚΕΙΑ». του εκ Μαυρομματίου Καρδίτσας γενικού Επιθεωρητού αειμνήστου Νικολάου Κωνσταντή ,σελίδες104, Καρδίτσα 1967.Στη σελίδα29,γράφει: «..Του Αγίου Σεραφείμ(Κορώνας)».

IIΙ. «ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ», Σεραφείμ Τσιτσά σελίδες 96, Αθήναι (ά.χ),στη σελίδα,στην ενότητα «παιδεία» σελ. 38 κ.ε . Της Κορώνας(γέν.Θεοτ.), Το Μοναστήρι της Κορώνας ,Φωτ.Σ.Τσιτσά(1933),στη σελ.38 της Κορώνας,στη μονή Κορώνας.

Στην Κορώνα έζησε τα τέλη του 16^ου αιώνα μια εξαίρετη ιερατική μορφή,ήρωας και εθνομάρτυρας ο άγιος Σεραφείμ.Γεννήθηκε στήν Μπεζιούλα των Θεσ. Αγράφων κ’ εμόνασε στο παρακείμενο μοναστήρι της Κορώνας.

Στη σελίδα 37 κάτω από φωτογραφία (1931) :«Η λιτάνευση των ιερών λειψάνων του Αγίου Σεραφείμ και της εικόνας της Παναγίας την εβδομάδα του Πάσχα στο χωριό Βλάσδο, στο οποίο υπάγεται η Κορώνα».

Από το μοναστήρι της Κορώνας προήλθε άλλος άξιος ιεράρχης,ο Δαμασκηνός…αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Αντιβασιλεύς».Ο Δαμασκηνός διετέλεσε μοναχός της Κορώνας και για ένα μικρό χρονικό διάστημα ηγούμενος του ίδιου του μοναστηριού».

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει και χάρτης σχεδιασθείς ιδιογράφως υπο Σ.Τσιτσά με τις λέξεις : Μονή Κορώνα.

 

1. IV. «ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΚΑΙ Ο ΠΑΤΕΡ ΚΟΣΜΑΣ, Λ.Καταφυγιώτη, 1940». Γράφει για τον πάτερ Κοσμά: «…όπου σταμάτησε στη μονή Κορώνας και προσκύνησε τον εθνομάρτυρα άγιο Σεραφείμ.

Σε σχετική υποσημείωση γράφει : «Το Απολυτίκιο της γιορτής του αρχίζει μ’αυτά τά λόγια : «Των Αγράφων τον γόνον,Φαναρίου τον άγιον, της Μονής Κορώνας το κλέος Σεραφείμ,ευφημήσωμεν…».

.

 

 

 

 

 

1. V. «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΣΠΗΛΙΩΤΙΣΣΑ ΑΡΓΙΘΕΑΣ»,τουΑργιθεάτη καθηγητού κ. Κ.

ΚΟΡΛΟΥ. σελίδες 150, Θεσσαλονίκη 1988.Στη σελ. 28 γράφει: «Η τίμια κάρα του Σεραφείμ, που ανακηρύχτηκε άγιος, φυλάσσεται στο μοναστήρι της Κορώνας».

 

1993. VI. Μνήμες και βιώματα από το χωριό μου ΕΛΛΗΝΟΠΥΡΓΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ, Ιω. Γ. Γώγου ,Τρίκαλα 1993. Στη σελ.142 γράφει για τον Σεραφείμ :«Νέος ακόμη έγινε μοναχός στη μονή Κορώνας και αργότερα Μητροπολίτης Φαναρίου και Νεοχωρίου»

 

VII. ΑΓΝΑΝΤΕΡΟ (ΜΙΣΔΑΝΙ) ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ(ΙΣΤΟΡΙΑ–ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ), του Γυμνασιάρχου-Λυκειάρχου Αθανασίου Μαγουλιώτη,Φιλολόγου, Θεσσαλονίκη 1986, στις σελίδες 58 κ.ε.

γράφει για τον Άγιο Σεραφείμ, για τη μεταφορά στο Μισδάνι της αγίας κάρας του:

« …ξεκινούσαν από το χωριό την Τρίτη ή την Τετάρτη μετά την Καθαρά Δευτέρα και την ίδια μέρα έφθαναν στο μοναστήρι της Κορώνας(σελ.59) και στη σελ.61 «συνόδευαν τον Άγιο ως το μοναστήρι της Κορώνας».

Και έρχονται ύστερα αλλοι και ιδίως νεήλυδες(=νεοφερμένοι), και μιλώντας και δημοσιεύοντας σχετικά, γράφουν… Κορώνης!..

Ντερτιμίς (με το ζόρι), ορέ, να γίνη…Κορώνης!!!

VIIΙ. Ο ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ, (Εισήγηση στο Α .Συνέδριο Αγραφιώτικων χωριών( υπό Γεωργίου Αναστ. Ντολκέρα, δημοσιευμένη στο « ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΝΩΜΗ» τόμος Δ . Καρδίτσα 1985, σελίδα 121 κ.ε.). αναγράφονται:

 

«Της Παναγίας της Κορώνας( Η γέννηση της Θεοτόκου)…Θυμίζουμε το απολυτίκιο του Αγίου:

«Των Αγράφων τον γόνον, Φαναρίου τον Πρόεδρον, της μονής Κορώνας το κλέος , ευσεβώς ευφημήσωμεν…».

 

 

1. IX. ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙ ΑΓΡΑΦΩΝ, του Θωμά Ε. Ζαρκάδα,’Αθήνα 1996, στη σελίδα 74, γράφει « …ότι ο ηγούμενος της Ι. Μ. Κορώνας Ιωάσαφ Κουτρούμπας…1924-27» στη σελίδα 71 «Κοσμάς Κουκουζέλης…Ηγούμενος(της Ι.Μ. Πέτρας) διετέλεσε από το 1920 έως το 1941 και πέθανε στο μοναστήρι της Κορώνας»

 

Χ. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, σελίδες 798, Αθήναι 1999, τόμος 12^ος στη σελ.150 γράφει για τον Άγιον Σεραφείμ: «…Αφού έφθασεν εις μέτρον ηλικίας, ηγάπησε την ζωήν των Μοναχών, μισήσας κόσμον και τα του κόσμου τερπνά και επήγεν εις το Ιερόν Μοναστήριον της Υπεραγίας Θεοτόκου της επωνομαζομένης Κορώνα και Κρυερά Βρύσις και εκεί ενεδύθη το αγγελικόν σχήμα…»

 

XΙ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ:

«Θα   ’ρθή η κουρούνα να φέρ’ τσιτσί;»(Παιδική Πασχαλιά).

 

ΧΙΙ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΣΤΟΜΑΘΕΙΑ, των Ραγκαβή-Βυζαντίου 1844,στους Αισωπείους μύθους περιλαμβάνονται και οι: «Χελιδών και Κορώνη», « …Χελιδών και Κορώνη περί κάλλους ήριζον…»(σελ.29) και «Περιστερά και Κορώνη»(σελ.33)

κορώνη =κουρούνα=κοράκι,καλιακούδα…

 

ΧΙΙΙ. ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ,Δ)ντης Κώστας Σπανός),Λάρισα 1983,στη

σελ.33 κ.ε.,περιέχεται έρευνα στα γενικά Αρχεία του Κράτους(Γ.Α.Κ.)του Σωτήρη Ν. Αθανασιάδη σχετική μετα « δυό καρδιτσιώτικα μοναστήρια: την « Κορώνα», και την « Πελεκητή».

Γράφει στα προλογικά: «Λίγο πρίν φράσουμε στην τεχνητή λίμνη του Ταυρωπού,ακολουθώντας το δρόμο Καρδίτσα–Καστανιά, και σε ύψος 1.150 μ. συναντούμε το μοναστήρι της Κ ο ρ ώ να ς,που είναι αφιερωμένο στη γέννηση της Θεοτόκου. Παλιότερα ονομαζόταν μοναστήρι της Κρυεράς Πηγής, αλλά μετά το 1718 ονομάζεται Κορώνα[βλ. Αν.Ορλάνδος, Η επί της Πίνδου Ι. Μονή της Κορώνας,στην Επετ.των Βυζαντ.Σπουδών, 15, 1939, 405-416]».

Κατα τον επίσκοπο Ιεζεκιήλ[«Θεολογία», 1929,32] , ονομάστηκε έτσι επειδή από μακριά φαίνεται σαν κορώνα.(βλέπε κατωτέρω XIV).

Κατά τον Ορλάνδο[Ε.Ε.Β.Σ. 15,1939,405] ονομάστηκε έτσι από κάποια λησμονημένη παράδοση,ή περιστατικό της κτίσης-του, που είταν σχετικό με το πτηνό κορώνη[κουρούνα].

Αναφέρει ακόμα ο Σ.Ν.Αθανασιάδης: Στο φάκελο « Μοναστήρι της Κορώνας»,που σώζεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους[=Μοναστηριακά», φακ.625] υπάρχουν 16 έγγραφα κ.λπ.

 

 

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

 

ΧΙV. ΑΙ ΜΟΝΑΙ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ, υπό του Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων ΙΕΖΕΚΙΗΛ, Περιοδικόν « ΘΕΟΛΟΓΙΑ» ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΝ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ, ΤΟΜΟΣ ΕΒΔΟΜΟΣ, ΑΘΗΝΗΣΙ 1929, σελίδες24-48.

Γράφει στη σελίδα 38 : « Εις την Ανατολικήν οροσειράν της Πίνδου της εκτεινομένης προς την Επαρχίαν Καρδίτσης, εις λίαν περίοπτον σημείον υπέρκειται η Ιερά Μονή Κορώνας εις μνήμην του Γενεθλίου της Θεοτόκου τιμωμένη.Εις τους παρελθόντας αιώνας ωνομάζετο η « Ιερά Μονή της Κρυεράς Πηγής» φαίνεται δε ότι κοινώς υπό του λαού ωνομάζετο « Κορώνα» λόγω ό,τι ως εκ της τοποθεσίας εις ήν κείται επιστέφει το σημείον εις ό ευρίσκεται μακρόθεν της πεδιάδος θεωμένη».

Και μόνο η περικοπή αυτή θα αρκούσε να διδάξη,να νουθετίση και να συνετίση τους αντιφρονούντες!..

Έρχεται ως καταπέλτης στους αντιφρονούντες!..

 

ΧV. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΓΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ,ΤΌΜΟς 11^Ος σελ. 52-53-54. Λήμμα: Σεραφείμ, υπό του Ιστορικού Πάνου Ι. Βασιλείου.

[… Εγεννήθη εν Μπεζούλα Καρδίτσης (Θεσσαλικών Αγράφων)περι τα μέσα του ΙΣΤ΄αιώνος εκ γονέων θεοσεβών και εναρέτων, ονομαζομένων Σωφρονίου και Μαρίας. « Ούτος όταν έφθασεν εις μέτρον ηλικίας,ηγάπησε την των μοναχών ζωήν,μισήσας τον κόσμον και τα του κόσμου τερπνά και επήγεν εις το ιερόν μοναστήριον της Κυρίας Θεοτόκου,το επωνομαζόμενον Κορώνα και Κρυερά βρύσις και εκεί ενεδύθη το αγγελικόν σχήμα…».

Αλλού: « …Ο Σεραφείμ λοιπόν δια την ενάρετον δράσι τόσον ως ηγούμενος της μονής Κορώνας όσον κξαι ως επίσκοπος προκάλεσε το εναντίον του μίσος των αγάδων της περιοχής…τον κατηγόρησαν ως συνωμότην και επαναστάτην ηρνήθη να αλλαξοπιστήση δια να απαλλαγή της κατηγορίας και της ποινής του θανάτου, υπεβλήθη εις ανηλεή ξυλοδαρμόν, εις κοπήν της ρινός του ,εις συμπίεσιν του σώματος δια της τοποθετήσεως επ’ αυτού μεγάλου λίθου, εις κοπήν σαρκών του και τέλος εις θανάτωσιν δι’ ανασκολοπισμού ή, κατ’ άλλην εκδοχήν, δι’ απαγχονισμού..»

Στη συνέχεια αναφέρει πως το σώμα εμεινε εκτεθειμένο στην αγορά του Φαναρίου,

η αποκοπείσα κεφαλή μεταφέρθηκε στα Τρίκαλα,την παρέλαβε κατόπιν περιπετειών

ο ηγούμενο της Μονής Δουσίκου δια να φυλάξη ως πολύτιμον θησαυρόν

εις την μονήν του» . Και ακόμη, πως οι μοναχοί της Μονής Κορώνας έσπευσαν και εζήτησαν την ιερά κάρα δια του ηγουμένου αυτών και του εκ Νεοχωρίου Παναγιώτου Κοσκωλά και την μετέφεραν δια να φυλάσσεται έκτοτε στην Μονήν Κορώνας,δεδομένου ότι ‘εκ της μονής ταύτης ο ιερομάρτυς εξεκίνησεν,έδρασεν και ανεδείχθη…». «…Κατόπιν του αποθησαυρίσματος της κάρας του ιερομάρτυρος ειςτην μονήν Κορώνα, οι χριστιανοί της περιοχής εσεβάσθησαν έκτοτε τον εθνομάρτυρα ως « θευματουργόν Άγιον, αναγνωρισθέντα

και υπό της εκκλησίας, οι δε Αγραφιώται θεωρούν αυτόν « ως κλέος αθλητών,ως δόξαν

των πομένων και ως φύλακα πιστόν πάντων των εν Αγράφοις…».

 

Στην ίδια Θ.Η.Ε. τόμος 7^ος 1965, σελ.879.ο(φιλόλογος) Τάσσος Γριτσόπουλος γράφει:

Κορώνης.Μονή,Πίνδου. Καίτοι στη Βιβλιογραφία-του προτάσσσει το του Μητροπολίτου Ιεζεκιήλ « Αι Ιεραί Μοναί της Πίνδου», γράφει Κορώνη.

 

ΧVI.Περιοδικόν « ΜΕΤΕΩΡΑ» τεύχη 157-162, Δεκέμβριος 1969.

Άρθρο του Σεραφείμ Τσιτσά( στις σελίδες 34-35):

Μοναστηρια της πινδου. Η ΚΟΡΩΝΑ.

Με την μοναδική πανοραματική ομορφιά της.

« Η Κορώνα οφείλει το όνομά της στην πανοραματική της θέση από την οποία κατοπτεύει τον απέραντο Θεσσαλικό κάμπο». Ακόμη

Παραθέτει από τον συναξαριστή βιογράφο του Αγίου για την προνομιούχο θέση της : « Εκτισμένη λαμπρώς εις τόπον ορεινόν & περίβλεπτον και ορώσα όλον τον κάμπο τηςΕλλάδος, και ορωμένη υπ αυτού αληθώς ωσάν τις κορώνα και στέφανος…».

XVII. Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ του Σάββα Νανάκου.

Στις σελίδες 95 -105 περιέχεται το « ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΚΑΙ ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ» .

Στη σελίδα 96, διαβάζουμε: «…Ηλθεν(ο Άγιος) και εις την ιεράν Μονήν της Κυρίας θεοτόκου, οπού ονομάζεται Κρυερά Πηγή και Κορώνα(περί της οποίας ιεράς μονής άξιον είναι να φανερώσωμεν τον τόπον ένθα ευρίσκεται).

Αυτη η ιερά μονή ής το επώνυμον Κρυερά Πηγή, έχουσα κλέος και την φημην αξιάγαστον και περιλάλητον δια την εν αυτή ευρισκομένην πάνσεπτον εικόνα της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου, ευρίσκεται ου μακράν απέχουσα του άνω χωρίου του Αγίου(Μπεζήλα),εν αυτοίς δηλαδή τοις Αγράφοις ,αναμέσον του κλίματος Λαρίσης τε και Τρίκκης, εκτισμένη λαμπρώς και φιλοτίμως εις τόπον ορεινόν και περίβλεπτον, και «ορώσα όλον τον κάμπον της Ελλάδος, και ορωμένη υπ’ αυτού αληθώς , ωσά τις κορώνα, ή στέφανος, ουκ ολίγων διαλαμψάντων εν αυτή μοναχών κατά αρετήν και άσκησιν…».

Στιςσελίδες 164-168 , περιέχει και το Εγκωμιον εις τον Αγιον Σεραφείμ τον Ιερομάρτυρα και φύλακα της Ελλάδος.Ποίημα του Αρχιμανδρίου Ιωσήφ(τον εκ Φουρνά),φέρει χρονολογίαν αψπη΄(1788). Στη σελ.165 διαβάζουμε:

«…η αιδέσιμος και αυτοίς τοις αγγέλοις και τρισόλβιος Κάρα,ευρίσκεται λαμπρώς και σεπτώς τιμωμένη εν αργυροχρύσω κιβωτίω εις το ιερόν, περιώνυμον και Πατριαρχικόν Μοναστήριον του γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, το επωνομαζόμενον Κρύα Βρύσις και Κορώνα.Κρύα με βρύσις καλούμενον δια τα άπειρα θαύματα οπού επιτελούνται παρα της θαυματοβρύτου εικόνος της θεοτόκου.

Κορώνα δε δια το κείσθεαι εν μετεώρω τόπω,και από τον κάμπον της Θετταλίας ορώμενον ώσπερ κορώναν τινά».

Στη σελ. 280.Φωτογραφία με υπότιτλο: « Η Αγία κάρα του Αγίου φυλασσομένη εν τη Ιερά Μονή Κορώνας»..

 

XVIII.HΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ,Θεσσαλονίκη 1995 του Δρ.Θ.Α.ΝΗΜΑ. Αναφέρεται και στη Μονή Κορώνας.

 

Και κλείνω την περιήγηση στα συγγράμμα με την «χαριστική βολή» από το:

XIX. « ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ»(ΣΥΓΓΡΑΦΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:Λάμπρος Γριβέλλας-Νίκος Καραφύλλης-Βασίλης Μαγόπουλος),Έκδοση ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ , Ν.Ε. Παιδείας-Πολιτισμού, Καρδίτσα 1997),στις σελίδες 174-179 στο κεφάλαιο Ζ .5.6 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ενότητα: « Το Μοναστήρι της Κορώνας», σε υπότιτλους είκόνων και σε φράσεις αναφέρονται:

«Ιερά Μονή Κορώνας…Η προσφορά της Κορώνας στο Έθνος και την Ορθοδοξία είναι πολύ σημαντική… Ο Άγιος Σεραφείμ ο οποίος έγινε μοναχός στην Μονή Κορώνας….Ο Μ.Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ σε νεαρη ηλικία στη Μονή Κορώνας…Δυτική άποψη της Μ.Κορώνας, όπου και η είσοδος.Σκίτσο από το βιβλίο « Ιερά Μονή Κορώνας» του Αρχιμ.Παντ.Πούλου. Σ την ενότηγτα 6. Κοντα στο χωριό( σ.σ. τη Μπεζούλα) όπου ζούσε η ευλογημένη αυτή οικογένεια, υπήρχε το ξακουστό Μοναστήρι της Κορώνας». Ιερά Μονή Κορώνας. Φωτ.Φ.Ε.Καρδίτσας.

Ενότητα 9.Μεγάλα Μοναστήρια του Νομού Καρδίτσας: « .. την Ι. Μονή Κορώνας» σελ.187.

Και ένα ακόμη εδώ στη σελ.93 υπάρχει χάρτης των Αγράφων από το βιβλίο του τ Σ.Τσιτσά» Τα άγραφα της Πίνδου» με το όνομα της τοποθεσία « Μονή Κορώνα»,όπως και προείπαμε στην § ΙΙΙ.

 

 

 

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

 

Ε΄. Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΜΟΥΣΑ.

 

Η λαϊκή Μούσα ύμνησε το μαρτύριον του αγίουΣεραφείμ.

 

1. Να οι αρχικοί στίχοι ενός ποιήματος:

 

                       Καλόγηρο τον Σεραφείμ /οι Τούρκοι τον παράειδαν,

στο Μοναστήρι ασκήτευε /το λένε της Κορώνας

σε κυπαρίσσινο κλαδί/ τον κρέμασαν το δόλιο

και το κλαρί ξεράθηκε/ το κυπαρίσ’ ανθίζει

…………………………………………….

Στο προαναφερθέν σύγγραμμα του Νανάκου,σελ..43.

 

2. Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

 

Τρέμει το χέρι μ’ Άγιε,/ τρέμει και η ψυχή μου

Πως θα μπορέσω να σταθώ /θ’ ανθέξη η δύναμή μου;

Να περιγράψω με χρυσά ,/ όπως πρέπει για τιμή σου,

στο Μοναστήρι της Κορώνας,/ σ’ αυτό ηταν η ψυχή Σου…

………………………………………………

Στο Μοναστήρι της Κορώνας /πέρασαν κι άλλοι μοναχοί

Πήραν τη χάρη του Αγίου/ μείναν ονομαστοί

……………………………………………

Λαϊκόν ποίημα(στίχοι 172) του Εφημερίου Μεγαλοβρύσου Αγιάς Λαρίσης

Ιερέως –Οικονόμου π.Τριαντάφυλλου Γ. Γκουντόπουλου,

εν Μεγαλοβρύσω τη 25^η Ιουνίου 1971(Ό.π.π.σελ.44-46)

.

 

3. ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ(1612)

………………………………………………………………

«Οι Αγραφιώτες το ’μαθαν, /γράφουν στον Πατριάρχη

Για να τους στείλει προσταγή/ την κάρα να τους δώσουν

Την πήραν και την έβαλαν/ ψηλά μες στην Κορώνα

Για να την εορτάζουνε/ και σκέπη να την έχουν».

………………………………………………………

Απ. Γιωτάκος, Συλλογή Δημοτικών Τραγουδιών περιοχής Σοφάδων Καρδίτσης(Λαογραφικό Αρχείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,αρ.544.Αρχείο Νημά αρ.13). Περιλαμβάνεται και στην μνημειώδη έκδοση ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, τόμος 1ος, σελίδες 250, του Θ.Α.Νημά, έκδοτικός οίκος Κυριακίδη –Θεσσαλονίκη 1981,στη σελ.103

 

 

4. ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ:

Α) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ,Σοφ.Δημητρακοπούλου, Αθήνα 1989.

Β) ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ του Α. Γιάκα (άνευ χρονολ).

5. ΑΠΟ ΑΛΛΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ,για το μαρτύριο του Αγίου

ΡΩΜΑΙΊΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ , PASSOW, Lipsiae MDCCCLX (1860), σελ.372-73. και το οποίο έχει και Σ.Νανάκος στο σύγγραμά του « Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ», σελ. 43, παίρνουμε του στίχους:

………………………………………………………………..

« οι Αγραφιώτες άρχοντες / και αυτοί στην πόλη στέλνουν

το ζήτησαν,το πήρανε, / έχουν το στην Κορώνα

Και το πανηγυρίζουνε / σαν κάρα του Αγίου.

 

 

 

 

 

Από το βιβλίο του κ.Νανάκου Σ,σελ. 290

 

 

5. ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΚΟ

Να σημειωθή εδώ πως το ασμα αυτό με τίτλο « Η ρήμα του Σεραφείμη»,το ερμηνεύει ο εξαίρετος ερμηνευτής των Δημοτικών Τραγουδιών εκ Καρδίτσας κ. Χρυσόστομος Μητροπάνος, στο θαυμάσιο CD που εξεδωσε η Ι.Μητρόπολις Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων με τίτλο « ΗΡΘΕ ΛΑΜΠΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑΛΙΑ»(Τραγούδια από το Θεσσαλικό Συναξάρι) .Με με την παρατήρησή μας(μ’ όλη μας την αγάπη) όμως, πως η παιδική χωρωδία ψάλλει της Μονής Κορώνης!..και με τη αγαθή σκέψη μας πως, ίσως , η « καλλιτεχνική επιμέλεια» : ΧΡ.ΜΗΤΡΟΠΑΝΟΣ-Γ. ΚΩΣΤΑΝΤΖΟΣ-ΧΡΟΝΗΣ ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ-Π.ΣΟΥΛΙΩΤΗ δεν το πρόσεξε.

Πιστεύμε πως σε μια μελλοντική επανέκδοση του CD θα ψαλή εις το ορθόν, δηλ. «της Μονής Κορώνας», για να μην διαιωνίζεται το κακόν!..

 

ΣΤ΄. ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ   ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ:

 

Ι. Στο 15ο Διεθνές Φεστιβάλ στο Μοναστήρι της Κορώνας με Βυζαντινή χορωδία (Ευθυμιάδης , Καραμάνης), ο παρουσιαστής-εκφωνητής είπε « στο Μοναστήρι της Κορώνας». Υπάρχει στην ηχογραφημένη εκδήλωση(αρχείο μας).

 

ΙΙ. « Ρημουσιέλα, γελάδα!.., να σε δέσω στην Κορώνα, να ησυχάσω!..», λέγανε για ατίθαση γελάδα( ή άλλο ζώο)·   να τη δώσουν εκεί ( σαν δωρεά στο μοναστήρι) ,να φύγη απ’ τα χέρια τους ,να ησυχάσουν…(Λ.χ.λέγεται στα διάφορα χωριά και στο χωριό Βρώστιανη(Αμυγδαλή). Από αφήγηση του κ. Γ. Η. Καρκανιά).

Κάτι παρόμοιο λέγονταν προ ετών στο Νομό τρικάλων: «Να σε δέσω στο Μπαρμπόπι». Πηγαίναν και έδεναν σε αλυσσίδες (μεχρι πρό τινος ήσαν αλυσσίδες και κρίκοι), τους παλαβούς για σωφρονισμό και για να… ησυχάσουν!..

 

Ζ΄. ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ.

« Ο παππούς του πατέρα μου Θωμά,που ονομάζονταν Πληθάρας Δημήτριος,

απ’ την Κερασιά Αγράφων, πήγε καλόγηρος στη Μονή Κορώνας και λέγονταν ύστερα «πάτερ Διονύσιος»

Μας είπε ο Απόστολος Θωμά Πληθάρας (γεν.1933),απ’ το Σπυρέλο Αργιθέας,κάτοικος Οξιάς περιοχής Μουζακίου.2-12-2008.

.

!..

Βρέ!..Και εκεί που έλεγα να κλείσω το παρόν σημείωμα, να σου που θυμήθηκα κι άλλο «φρούτο!»:

Την Καθαρά Δευτέρα(φέτος, 10 Μαρτίου 2008) πήγαμε στο Φανάρι. Κόσμος πολύς…Ήταν μία θαυμάσια ατμόσφαιρα εορταστική με έντονο παραδοσιακό χρώμα…και εξαίρετη περιποίηση σ’ όλους τους επισκέπτες.

Εισήλθον εις τον Ι. Ναόν του Αγίου Σεραφείμ και ησπάσθην μετ’ ευλαβείας λείψανον του Αγίου Ιερομάρτυρος. Λέω, ας πάω και στο αναλόγιο(Ψαλτικό « χούϊ», βλέπετε!..).

Να η Ακολουθία του Αγίου Σεραφείμ , έκδοσις υπό του κ. Σάββα Νανάκου.

Πάω ίσια στο « Απολυτίκιον» . Και βλέπω και εδώ τον πρόθυμον και «ελλόγιμον διορθωτήν»(Κληρικόν; Ψάλτην; Λαϊκόν; )!.. Στο Κορώνας διόρθωσε την κατάληξη με στυλό σε – ης, για να ψαλή και να ακουσθή… Κορώνης!..

Πάω και στ’ αριστερό Αναλόγιο. Ήταν νεώτερη έκδοσις της Ακολουθίας, 1978…Εκεί δεν έβαλαν χέρι!.. Ήταν απείραχτο!..Κορώνας. Μα, λέτε να μην ήξερε γράμματα ο κ. Νανάκος , και πρόθυμα…διόρθωσαν το Απολυτίκιο οι άσχετοι με στυλό!.. Και αυτός Φαναριώτης είναι. Και μάλιστα διδάκτωρ της Θεολογίας και με Πατριαρχικόν οφφίκιον: «Άρχων Διδάσκαλος του Ευαγγελίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας»!..

Αλλά σάμπως διάβασαν το σύγγραμμα!..Και αν το διάβασαν, άρα

« γινώσκουν ά αναγινώσκουν;»…

Κατόπιν των άνωτέρω παρατεθέντων «τεκμηρίων»( διατυπωθέντων γραπτώς (και προφορικώς)υπό ελλογιμωτάτων και μουσικολογιωτάτων, επιστημόνων, λαϊκών, κληρικών, αρχιερέων), ακουσάτωσαν και ιδέτωσαν οι ορισμένοι «επίδοξοι διορθωταί» και τινες οιηματίαι, και τινες ιεροψάλται και τινες μουσικολογούντες και τινες φιλολογούντες και τινες θεολογούντες και τινες αγιογραφούντες , καί τινες αρθρογραφούντες/ και τινες τουριστικογραφούντες και τινες χαρτογραφούντες…και τινες εφιππεύοντες τον κάλαμον.

Ας έχουν και τα ανωτέρω υπ’ όψιν τους μερικοί- μερικοί , και ας μην σπεύδουν να… κατασκευάσουν γλώσσα και…προθύμως να… διορθώσουν κάποιον, λ.χ. σε κάποιον ύμνο ή υποτιμώντας την νοημοσύνη κάποιων άλλων, και έτσι συλλαμβάνονται «επ’ αυτοφόρω» αδιάβαστοι και ακατάρτιστοι!..

Δεν τα ξέρουν όλα!..

Τούλάχιστον να μάθουν να είναι και υπεύθυνοι και να συμπεριφέρωνται και να σκέπτωνται πως , ίσως, βρέ αδερφέ, μπορεί να είναι και έτσι. Και να σέβωντα τα επιχειρήματα του συνομιλητού. « Πάταξον μεν ,άκουσον δε».

Όχι μία –μία, το στυλό και α!..βίρα….διόρθωμα!..

Ξέρουν και άλλοι γράμματα…

Και υπάρχουν και γραπτά, όπως είδαμε ,με βαρύνουσα γνώμη και καθ’ ύλην και κατ’ εντοπιότητα…

Δεν «έχομεν χρείαν» άλλων «μαρτύρων!..».

Επλατειάσαμεν…, Κύριοι αντιφρονούντες!.

Αυτά·και είναι και πολλά!..

Ε!Λοιπόν, μην μας βγαίνετε οι κ. κ. «διορθωταί»(μας κάνετε και τον γλωσσαμύντορα!) και από πάνω!..Τάχα μ’τάχα μ’ ότι σείς κατέχετε το « αλάθητο»!..

Στο κάτω- κάτω της γραφής, δεν είναι και κανένα δογματικό θέμα, για να σεισθούν τα θεμέλια! Τοπωνύμιο είναι…

Ψάξαμε, βρήκαμε, παραθέσαμε, να διαβάσουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται και όσοι έμπλέκονται στην εκφορά της όνομασίας : Μονή Κορώνας ή Μονή Κορώνης.

Ίσως ταράχθηκαν κάποια λανθασμένα νερά!.. Καιρός ήταν…

Δεν διεκδικούμε τίτλον γλωσσολόγου!..

Ανέκαθεν εμείς είχαμε ταχθή στο «Μονή Κορώνας» και εμμένουμε σ’αυτό.

Δια ταύτα,

Νομίζουμε πως το παρόν δημοσίευμα, έρχεται διά τους αντιφρονούντες πάσης ηλικίας, μορφώσεως, θέσεως και τάξεως : « κορώνα –γράμματα»!..

Η γλώσσα είναι κτήμα και του λαού και όχι του λογιοτατισμού μόνον!..και μερικών μερικών οιηματιών. Οι έχοντες αντίθετον λόγον, αντίρρησιν, κάλαμον οξυγράφον και αναλόγους αστραγάλους( « κότσια») , ας γράψουν …

« Ιδού…στάδιον δόξης λαμπρόν…».

 

 

Υ.Γ.: Καίτοι (παραδοσιακώς)λάτρης, θαυμαστής , υποστηρικτής

Και υπέρμαχος του «πολυτονικού» , εδώ έγραψα στον Η/Υ

και μετέφερα το σημείωμα αυτό στο «μονοτονικό» για τη

δημοσίευση (λόγοι τεχνικοί των εφημερίδων).

 

Τρίκαλα 2 Δεκεμβρίου 2008

                                                                        Πολυχρόνης Νταλάσης